Este é un, unha historia real que ocurreu aquí, dunha señora que era irmá do abuelo de meu pai. E entonces, chamábase a señora Manuela Cañizo, despois andaba por A Caniza; a Tía Caniza, que era tía nosa. Entón ela casouse, xa no era moi nova, e tuvo un, un neno, e naceulle ao morrer. Entonces(...)Ela casouse con un vello que xa fora casado dúas veces, xa era a terceira vez. E tuvo(...)O Tío Ghallegho(...)E entonces, tuvo un neno e morreulle ao nacer. I ela púxose tan variada polo neno, que foi de noite ao cementerio e foino desenterrar. E como(...)non había luz nin se vía coma ahora que hai luz. E cando saeu do cementerio e chegou á ponte, que está a uns metros, que está o cementerio onde a iglesia no lugar, alí, zapateárona, trasteárona, un aire! e fixérona dar volta e enterrar o, ir enterrar o neno. Resulta que o neno que desenterrara, non era o dela, era o dunha veciña que tamé[n] era pequeno pero dixo:
-Ai Facha, cando enterrou este no era o meu, que levaba zoquiños e o meu non tiña zocos!
I o outro era un neno da abuela do meu home, tamén da historia porque era todo d'aí. E entonces botáronlle o cargho de andar coa Santa Compaña. Tuvo que andar coa Santa Compaña mentres viveu. E cando iba morrer alghunha persona, ela decía no pueblo:
-Vai morrer unha persona(...)tal.
E unha vez dixo:
-Vai morrer unha moza dus vinte anos qu'inda dá boas patadas á saia.
E entonces estaba(...)que a casa de miña nai era mui pudiente e tiñan moita xornaleira(...)sentadas no campo que botaran nas patacas, así na merenda, (incomprensíbel) redonda e levantouse unha e dixo:
-Pois eu non son e inda dou boas patadas á saia!
E d'alí us días, morreu a moza. Doulle un derrame cerebral e morreu a, a moza.
Logho outra vez, viña aquí a Doade, aí, e viña miña abuela con meu pai pequeniño no colo, dus meses. Víñanlle paghar aos canteiros, aí de noite, e ela viña con ela. A miña abuela no era de medo, que iba andando a Carballiño de noite, e entonces, cando estaban en Doade, fíxoselle tarde, que era noite, e dixo:
-Ai Facha, téñote que deixar pero ti non teñas medo. Se sintes algo, a ti(...)ti vas polo camiño e arrímaste a un lado que nadie che vai facer mal que levas un anxeliño contigho.
Cuando iba aí, que se vai d'aquí a Xirarga, aí no, no Cotapereira, aí no camiño fondo, que ahora abriron unha esplanada da carretera pero antes era un camiño estreito i os carballos enlazaban dun a outro(...)De noite, sinteu un aire, un aire i un tropel, un barullo de xente, de xente falando que non se entendía, un barullo(...)Ela foi por un ladiño, pasou e chegou(...)pasou por onda a ighlesia que se pasaba por onde a iglesia, chegou á casa e non lle pasou nada. E díxolle:
-Viches? Viches como sentiches e non che pasou nada?
Si, foi verdá. I outra vez oírona chorar, a ela, oírona chorar porque lle facían levar a Santa Compaña ao irmau, ao pai do meu abuelo, a Juan Cañizo. Ela non quería pero tuvo qu'ir levarlle a Santa Compaña ao irmau e oírona chorar. Ver, non a vían.
I outra vez estaba no monte, que estaba cun carro a abuela i estaba con ela, miña abuela, e dixo:
-Téñote que deixar. Chámanme! Téñote que deixar!
E marchaba, desaparecía. E outra vez estaban en Brués, aí nas aguas, as mulleres, e de noite, faltou e non se deron de conta i á mañán cheghou e dixo:
-Facha, alá hai unha xiada blanca, hai unha xiada blanca!
E(...)noutro caso, dixo:
-Vai morrer un, unha persona, vai morrer unha persona que vexo o acompañamiento pero non vexo a caixa.
I éralle parente, a ela, era o abuelo d'aquí de miña tía. E(...):
-Non vexo a caixa!
E nesto, levoulle a Santa Compaña i o señor aínda estaba ai pero marchou pa Huesca, que iban p'alá, cheghou alá aos oito e días morreu. E enterrouse alá, aquí non vía a caixa. Ela leváballe a Santa Compaña pero non vía a caixa. Pero decía feitos reales, eso foi real. Hasta que, doulle unha trombosis, quedou na cama e coidouse e morreu, claro. Pero, fixo cousas que lle botaron o cargho por ir desenterrar o neno.
Foi verdá, eso foi verdá.
Autor/a da transcrición: e~xenio