1º Intervención:
-Este é un alicornio que o tiña miña soghra, e tróuxoo, trouxérallo súa nai e dicía que era da súa abuela ou da súa tatarabuela, que bendicía as pezoñas, e tiña unha bendición que eu non a sei, que nos enseñaron, unhas palabras que tiña pa bendecir, pero esto bendecía e decía que pasaba todo con elas, esto rompérono, que lle quitaron un pedazo pa facer outro; ela prestouno e cortáronlle un trozo pa facer os que llo prestou outro, dixeron que rompera, non sei a quen llo prestou nin a quen non, pero esto bendecían as pezoñas con el. Esto, levo eu cincuenta e tres anos na casa e xa falaba miña soghra del, e daquela non se vendía non se bendeceu máis, se se bendecira podía saber eu o que era pero como non o bendecimos nunca máis eso, e téñoo ghardado como un recuerdo.
-Xa non o usa?
-Eh?
-Xa non o usa?
Non o uso porque agora xa non hai (follóns) como antes. A xente (incomprensíbel) adiante e tíñalas pero agora xa non as hai.
- Habíaas de varios bichos.
- No,no,no, era que cando se iba a coller por ejemplo e había pintas debaixo levantaban pa riba e entonces había personas que eran débiles e o aire ese que viña pois quedaban fastidiados ou na cara ou noutro sitio pero era unha realidade.
...
-Téñoa ghardada como un recuerdo.
...
-Pero os sapos eran xente moi maior, cando del xa a levara da casa de, levábaa súa nai e a súa nai decía que era da súa abuela ou tatarabuela así que imagínate. Esto cortárono pa saber o que tiña dentro. E daquela decían que valía moito, que (imcomprensíbel).
2º Intervención:
-Esto é un alicornio, chámase alicornio, alicorno, bueno hai moitas denominacións, licorno, licornio, según as zonas. Etimoloxicamente ou orixinariamente o que se cre que esto era o corno do unicornio. Desa besta con forma de cabalo, híbrido entre león, cervo, hai moitas descricións según os anos non?. Entón, este amuleto, talismán ou obxecto sandador en toda Europa, no Renacemento e na Idade Media foi moi valioso, só podían acceder polo prezo que tiña as clases máis nobres, os curas, os reis, a xente da élite social. Chegábase a pagar hasta vinte veces o seu peso en ouro non?
Que pasa, que aquí en Galicia,o espectacular do asunto é que esto foi adoptado pola xente do pobo e aínda hoxe en día quedan nas nosas parroquias moitos e todavía antigos, hai de tódolos tipos. Obviamente estamos a falar en teoría dun ser mítico, polo tanto o corno do unicornio a xente interpretábao pois para uns era unha especie de cornecho de, de cervo, de corzo, mesmo de boi, as cornas da vacaloura, as cornas da vacaloura tamén se chegou a chamar alicornio. Posiblemente porque ten ás e cornos e a virtude desto é, é o antídoto absoluto contra todo o veleno non?, falábamos da pezoña que é unha especie de veleno, sobre todo o aire, o aire producido por calquera tipo de bicho como falában, das píntigas, da toupeira, do sapo, das cobras. Tamén afastaba as serpes e as cobras cando viñan...cando viñan chuchar, decían, os peitos das preñadas ou do gando e eu creo que asociado a cada un deles hai un xeito distinto de usalo non?
Moitas veces faise o que decía, que se facía un responso ou unha oración, un Padre Nuestro, un Ave María, unhas palabras parecidas ás do aire: Señor licorno, señor licorno, sabandixa...bueno esas que se repiten. Utilízanse, algúns utilízanse directamente sobre a parte afectada, pasándoo e punto. Outras veces pásase e recítase ese salmo. Outras veces pásase e recítase e fanse cruces, según o sitio. Normalmente, eses procedimentos repítense sempre en número impar: dez, nove veces igual que os días. Outras veces o que se fai é a auga do alicornio e pódese facer de dúas formas, meténdoo en auga, deixándoo en auga, vintecatro horas, o tempo que se estipule a cada un, e esa auga é a que se bota, é a que se bota, claro, na perna. Moitas veces esa auga bébese. Teño recollido outros alicornios pola zona de Pontevedra e bebían como se fose unha infusión. Outras veces non facían en falla metelo na auga para que a auga fose virtuosa, con facer unhas cruces por riba era suficiente.
Tamén se utilizaba con leite, e a auga, como decía, non só se facía metendo o corno, senón que se lle botaban unhas ralladura os pos, por eso a maior parte dos que atopamos por aí están desgastados porque a xente quería posuír este antídoto tan potente, entón cando llo prestaban, porque esto o tiña unha familia pero prestábase e despois se devolvía, entón raspábano, quitábanlle anacos. Todos os que eu teño localizados están ou raspados ou cortados.
Moitas veces se tiñan como cornos só, outras veces, os máis bonitos, iban engastados, como esto, amuleto, pa penduralo do pescozo, pa pendurar os nenos, eu teño un que é un bastón. É un (gon) así. E despois hai o que era o anelo do alicornio que se levaba engastado dentro, entón como vedes é un amuleto que pervive na nosa cultura, aínda hai por aí. É unha pena que a xente moitas veces por descoñecemento, porque morre a xente maior e...acábanse perdendo e acábanos tirando, pero eu...se alguén ten algún destos por favor gardádeo porque esto é unha peza, aínda que non a usedes, pero é unha peza moi importante do...do noso patrimonio, claro, pero esto se deben conservar porque é unha pena, a verdá é unha pena como se están perdendo.
O outro día fun a Marcón, chamáronme por unha señora que tiña un e resulta que se lle apodrecera porque prestouno a unha persoa, devolveullo envolto en plástico e ao estar mollado apodreceu, entón moitos, moitos se perden, pero o que os teña que os guarde porque...posiblemente é o amuleto máis poderoso que existe no mundo. Así que...
Autor/a da transcrición: Estefanía Mosquera Castro