Lois Pérez: Diante de da inxente cantidade de información recollida, non? que hoxe, ademais que po/ pode ser que máis ca nunca, ao fío do,o,o por suposto, de do do voso traballo i doutra xente que que empezastes e,e,e bueno, que ao millor hai máis grupos de recollida ca nunca, ou tamén hai unha nova,a,a ola entre a mocedade, ou eso ou eso é que, un pouco, están, non? Pero hai o problema de que non sempre ese tra/ ese traballo recollido pois ve ve despois a,a,a a luz, non? tamén polo apoio, ao millor, pola falta de apoio,o,o institucional. Como valoraríades esta cuestión?
María Ofelia Carnero Vázquez: Te refires ao noso ou,u,u...
Lois Pérez: Si. Bueno.
María Ofelia Carnero Vázquez: Aos grupos novos?
Lois Pérez: Ao voso, i ao i a un dos problemas da recollida tamén en xeral, no? Que non sempre despois é posible pois visibilizar o,o,o.
María Ofelia Carnero Vázquez: De feito nós tíñamos un proyecto pa cinco anos, e acabou en tres. Tuvemos que que deixalo por falta de financiación porque, bueno, (Incomprensíbel) puxemos cartos do noso do noso peto pa seguir, porque cartos e,e,e esforzo e moitas horas porque,e,e tu tiñas o teu traballo, entonces saías.
Antonio Reigosa Carreiras: (Incomprensíbel) Circunstancias vitais tamén.
María Ofelia Carnero Vázquez: Claro,o,o e bueno, por circunstancias da vida, eu reconozco que, bueno, recoñezo que neste momento estou un pouco fóra de do mundo da recollida da literatura oral, pero non sei os grupos que están traballando ahora nin como,o,o están sen/ sendo apoyados nin.
Antonio Reigosa Carreiras: Probablemente.
María Ofelia Carnero Vázquez: (Incomprensíbel) Tuvo un congreso sobre literatura oral na UNED en en en Lugo.
Antonio Reigosa Carreiras: Si,i,i.
María Ofelia Carnero Vázquez: Entonces supoño que si se sigue traballando sobre esos esos aspectos pero non sei mui ben (que grupos).
Antonio Reigosa Carreiras: Probablemente si o,o,o se fixéramos o traballo, logo, de de Chaira, agora, cambiaron tantas cousas desde a década dos noventa ata agora, que probablemente teríamos algún sitio en Internet donde iríamos, digamos, non sei si,i,i difundindo todo ou,u,u aspectos ou singularidades ou,u,u.
Mercedes Salvador Castañer: Si.
Antonio Reigosa Carreiras: É decir, probable/ probablemente lle daríamos un uso mui diferente ao que se lle podía dar daquela. Ten en conta que,e,e estábamos cos con ordenadores prehistóricos absolutamente, aqueles de disquete.
María Ofelia Carnero Vázquez: E (Incomprensíbel) cunha cunha gravadora normal.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Si.
María Ofelia Carnero Vázquez: Pequeniña de disqué.
Antonio Reigosa Carreiras: E o,o,o e tecnolo/ tecnoloxicamente, pois, os casetes daquela estaban mui ben pero non, hoxe.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Non estábamos preparados.
Antonio Reigosa Carreiras: Non, (bueno) dan a calidade,e,e que hoxe escoitas unha cinta daquelas é o primeiro que hai que pensar quitarlle os ruídos de fondo porque son tal. E,e,e e hoxe,e,e tecnoloxicamente e,e,e mediaticamente, eu creo que faríamos cousas ben diferentes, porque ademais co mesmo esforzo porque non é igual.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Ou con menos. Eh!
Antonio Reigosa Carreiras: Ou con menos.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: E despois o esforzo de documentación é que hoxe é moito máis doado
María Ofelia Carnero Vázquez: É moito máis doado.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Moito máis doado, (daquela) pois e,e,e facer un e,e,e unha relación dos castros ou das mámoas.
María Ofelia Carnero Vázquez: Si,i,i.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Ou medorras.
María Ofelia Carnero Vázquez: Era todo bolígrafo e libreta.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Tiñas que ir libro, (libreta por) libreta, inventario de non sei que. Tal. Hoxe metes aí e saiche todo. Vou ao concello.
Mercedes Salvador Castañer: Si.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: De Palas. A ver, que hai por aí?
María Ofelia Carnero Vázquez: Facíamos. É que ao principio facíamos as cousas a máquina.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Claro.
Mercedes Salvador Castañer: Si.
María Ofelia Carnero Vázquez: Claro, era a máquina de escribir!
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: E,e,e.
María Ofelia Carnero Vázquez: Non ho!
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Son moitas cousas.
Mercedes Salvador Castañer: É moito.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: E despois, claro, do que ti dis, e ti, eu creo que ti queres aludir á difusión de todo eso, por que eso non está á disposición, o noso,o,o traballo era poñelo ao dispor das das istituciós.
Mercedes Salvador Castañer: Das istituciós.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: P'as que traballamos. E temos que facelo,o,o nós? Pois ao mellor o teremos que acabar facendo. Non? É decir, que teremos que revisar todo o material gravado e poñelo aí pa quen queira disfrutar del e tal. Pero bueno, tamén é o que pasa, que xa temos uns anos, somos xubilados, e,e,e.
María Ofelia Carnero Vázquez: Non todos.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: E,e,e non temos a mesma ilusión nin a mesma enerxía que tíñamos daquela que éramos unhos mozos de trinta,a,a e pico anos, no? Bueno.
María Ofelia Carnero Vázquez: No,o,o eu empecei, eu tiña vinteoito.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Tu eras...
Antonio Reigosa Carreiras: Agora,a,a.
María Ofelia Carnero Vázquez: Tiña menos (Incomprensíbel).
Antonio Reigosa Carreiras: Agora,a,a agora,a,a.
María Ofelia Carnero Vázquez: Pero nós os tres (Incomprensíbel).
Antonio Reigosa Carreiras: Hai algunha plataforma tipo APOI.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Si.
Antonio Reigosa Carreiras: Ou,u,u ou,u,u.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Por certo, pedíronnos (Incomprensíbel) algo.
Antonio Reigosa Carreiras: O Consello da Cultura Galega, por exemplo, que tamén está,á,á creando, como lle chaman? un mapa de...
(Incomprensíbel)
Antonio Reigosa Carreiras: Algo así se chama. I está o,o,o arquivo da,a,a da asociación, da aso/ da AELG que é, hoxe por hoxe, é un dos grandes arquivos, pero dádevos conta que estamos falando de entidades privadas.
Lois Pérez: Claro, claro.
Antonio Reigosa Carreiras: A AELG é unha entidade, unha asociación privada; o APOI e,e,e xestiónao o Museo do Pobo Galego que é privado aínda que esté participado.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Bueno.
Antonio Reigosa Carreiras: No seu patronato.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: É un patronato,o,o.
Antonio Reigosa Carreiras: Efectivamente, pola Xunta, pero en todo caso, o que era unha esperanza era aquel servicio de etnografía que nacía naquel principio da década dos noventa, que durou nada.
Mercedes Salvador Castañer: Nada.
Antonio Reigosa Carreiras: E que hoxe mesmo non sabemos donde están as copias que facilitamos naqueles anos, afortunadamente temos nós copias de todo aquelo que se entregou, pero non sabemos donde está o que se entregou.
María Ofelia Carnero Vázquez: Na institución.
Antonio Reigosa Carreiras: Nin, teoricamente.
Mercedes Salvador Castañer: Nin si están (Incomprensíbel).
Antonio Reigosa Carreiras: En algún almacén.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Pero é moi moi probable que.
Antonio Reigosa Carreiras: Sen sen identificar.
(Incomprensíbel)
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Ou estén deteriorados por as condiciós de conservación porque acabarían nun sobrado.
Antonio Reigosa Carreiras: Pero xa que xa que o comentas, tamén hai que reivindicar como,o,o digamos e,e,e digamos, recompiladores históricos como Equipo Chaira, que a administración, é decir, a Xunta tome en serio a creación dun arquivo público no que poidamos nós, e quen queira, depositar con garantías, é decir, que eso vai estar e,e,e ben tratado, a disposición dos investigadores etcétera etcétera, e,e,e e que sirva pra quen siga investigando nestes campos i i i público, é decir, que non sexa produto dun esforzo individual de alguén ou.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: As fichas dixitalizadas, i as trascriciós que pa que calquera investigador, ou interesado, eu quero ver que si este conto está, haino en tal sitio.
Antonio Reigosa Carreiras: Nós ahora temos unha proposta pra,a,a depositar material, pero como non se concretou,u,u falouse é oral todo, é verbal, non hai nada,a,a,a digamos, por escrito, formalizado.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: Temos boa disposición, eh!
Antonio Reigosa Carreiras: E,e,e non, dixemos que si pero, claro, ten que concretarse, as garantías básicas de todo esto son ba/ son elementales, é dicir, conservación e difusión.
Xoán Ramiro Cuba Rodríguez: E todo moi barato. Gratis.
Antonio Reigosa Carreiras: Non hai máis, pero eso, mínimo. Xa tivéramos ofertas, por certo, fai ben anos, doutra entidade que non non, mira que non lle non non pedíamos nada especial, vaia, quero dicir. Só pedíamos que se fose dando e,e,e saída ao material que nós puidéramos preparar pa publicar, falábase por, impreso, eh! Nin siquera se falaba de,e,e de copias de audios nin de nada deso. Eso que quere decir en trinta e,e,e tres anos? Bueno, pois que non avanzamos, que este país en certas cousas, i eso enlaza un pouco.
María Ofelia Carnero Vázquez: Vai p'atrás.
Antonio Reigosa Carreiras: Co que comentamos hai un pouco. Que pasa coa cultura oral? Que pasa coa cultura popular? Que pasa coa literatura de tradición oral? Non se acaba de tomar en serio. Pode haber prexuízos elitistas e tamén os pode haber administrativos. Ou dá a impresión.
Autor/a da transcrición: e~xenio