Vas contar por aí e non queda rexistro en ningures, pero ás polafías andamos jodidos porque queda todo aquí rexistrado no, no aparato e hai que ter coidado co que se di. Non se pode falar mal dos que non están, nin esas cousas.
E,e,e, bueno, realmente, eu estou contento de, de participar destas actividades da, da AELG (...) E,e,e máis pa diante (...) E,e,e bueno, porque dalgún xeito e,e,e pois, realmente, pois hai, hai moito que aprender, moita xente á que escoitar, moitas cousas de interese i dalgún xeito a palabra, dunha banda, as poesías que tivemos aquí o, o gozo de escoitar, os cantos e,e,e dalgún xeito tamén son o, o nexo entre o que se esquece i a memoria, no? e,e,e estamos nun terreo fronteirizo, moitas veces, a nosa cultura, a nosa  lingua está nun terreo fronteirizo e estas actividades poi,i,is é unha ledicia encontralas, i poder levalas adiante, e que queden rexistradas, tamén, pois, p'os que virán e pra as que virán a,a,a atrás de nós.
E,e,e bueno, aquí hai, houbo xa moita cultura, e vou contar unha cousa breve de incultura popular, eh? Porque ademais e,e,e Palas de Rei é un lugar e,e,e teño que dicir que, algunhas ou dúas, polo menos, que se me acorden das pasaxes máis escuras da miña vida, escuras porque, basicamente, porque non me acordo moito delas, pero eso xa lle estou agradecido a Antonio que estou formalizando, entón xa veño sobrio a Palas de Rei. ((Risas))
No, porque unha foi no,o,o unha foi no festival de, no festival de rock, de,e,e Palas de Rei, polo 97-98, vén xente mui formal, e,e,e claro non teño poema. Non? O poema empezaría:

Festival de Rock de Palas
Compramos unha botella de licor de ginseng
na estación de autobuses de Lugo
Cando baixamos, xa non quedaba nada
Noche de negrura

No, foi un festiva,a,al mui concurrido que foi un éxito porque,e,e ademais aquel ano tiráronlles (incomprensíbel) de agradecemento, o público tiroulle pedras a Rosendo ao escenario e,e,e e eso, eso luciu, luciu moito. Eu non vin moitos concertos, basicamente, non?
I outra das pasaxes é co Nilo de Lugo, na época en que eu xogaba ao fútbol sala, fo/ fomos, leváronme salir a Melliz, que é o máis parecido que temos aquí a Madriz. E, entón, ao Bosque, era El Bosque. Entón, ao,ao,ao ao volver por Palas, e,e,e bueno, debíamos ir algo, non debíamos ir á velocidá que,e,e que había, que marcaba, non? Cruzamos a fronteira tamén, entón parounos a Guardia Civil, e paramos, e baixamos a ventanilla e,e,e ademais foi ano qu'estaba eu en, en Tui, esto xa foi no 2011, o, o ano que quedou Alba embarazada, e eu estaba dando clase aló, pero unhas das noites saímos en Melliz, e viñemos pa Lugo e parounos a Guardia Civil. E,e,e o primeiro que dixo (...) e,e,e dixemos: "Buenas noches". "Buenas noches. Documentación". "Documentación". E dice: "Ya los tengo visto pasar más lento por aquí". 
E digo: "Bueno é que viñamos con algo de prisa, e temos aínda que cerrar o Valentino en Lugo". E,e,e e dixo o Lino que iba ao meu lado medio inconsciente dixo: Iden/ Identifíquese. E,e,e dixo: "Agente Roberto". E dice: "E ti non serás o marido da Isabel? Ou?!
E,e,e eso ten a súa explicación, porque unha das historias, e xa remato, vouvos contar un conto de amor, dígoo pra non, pra non destroyar que é unha fórmula tamén verbal que (se escoita) por alí por Lugo, o outro día, destroyar. Íbamos de noite de destroyer. Pois e,e,e a historia, quérovos contar a historia do Roberto, qu'esta como estou en Palas pois vou contar unha historia de Tui, eh? É o que vén ao caso. É unha historia, precisamente, dun guardia civil que se chamaba Roberto, e,e,e esto contoumo Ernesto (...) Ando contando cousas por aí, entre outras cousas da fronteira, i o Ernesto era reloxeiro en Tui, pero antes de ser reloxeiro, botara e,e,e máis de 30 anos ao contrabando. Bueno, a/ aquí hai xente que sabe algunha cousa, xa, xa a escoitou (...) E el dixo que nunca o colleran. Non? Pero iso non o vou a contar, vou a contar a historia que me contou do Roberto.
O Roberto era o guardia civil, do que se,e,e coñecía por alí, pola zona, qu'era o guardia civil máis eficiente da,a,a de toda a Raia Mollada e de toda a Raia Seca; non había ningún detalle que se lle escapara, paraba,a,a a,a,a todo o mundo, non se lle escapaba ningún, ningún contrabandista. Nada! Era,a,a a envexa do, do réxime de Salazar. Sabedes qu'estaban os guardias civiles dun lado, e os gardiñas portuguese,e,es do outro, que ademais polas noites, esto tamén mo contaba que, a veces, pasaban, colábanselle porque estaban xogando (...) cruzaban os portugueses pa,a,a pa beira galega, os, os guardias civiles para a beira portuguesa pra xogar ás cartas. Os, os do régimen franquista cos do régimen de, de Salazar, pero cando botaron abaixo ao, ao ditador portugués, chegaron os guardias civiles pa xogar a partida cos, cos portugueses, e dixéronlle: "No, nós non xogamos con golpistas". ((Risas)) Xa estaban na democracia, e,e,e pero non era esa a historia tampouco.
O Roberto era o guardia civil máis eficiente da Raia mollada e, por parar, hasta lle deu o alto, nunha ocasión, a un coche fúnebre. A unha Pompa fúnebre da próspera empresa familiar, radicada con domicilio fiscal en Caminha, Mortuários Matoso. Talvez, en honor ao material co que traballaban. Matoso, de toda la vida, no? Era,a,a e doulle o alto, díxolle ao chofer que parase, que abeirase alí, e leva/ un Bentley familiar. Un coche amplio, confortable para ese tipo de viaxes, no? E,e,e ademais que a nós de cativos chamábanos moito a atención porque tiña esas, esas tres marchas, non? que era,a,a e,e,e: Gravilla, aparcamiento, pista normal. Non? E,e,e pois un Bentley familiar, dese tipo. E díxolle, díxolle que abrise atrás e que abrise a caixa, que quería ver o que levaba dentro. El algunha sospeita xa gardaba porque,e,e era,a,a a quinta vez que o vía pasar nunha semana, e dixo: "Moito galego está morrendo por Portugal esta semana". No? E díxolle: "Abre atrás". Entón, eso ao chofer pareceulle fatal. Ao chofer portugués, e entón ofreceu argumentos de diversa (fasquía). Dixo que aquelo era unha falta de respeto ao difunto; dixo que o difunto era de orixe nobiliaria; dixo que o difunto era asmático; dixo que era mui sensible pola parte do, dos collóns e que lle caía mal ese vento xa/ xabreiro do inverno. E díxolle: "Déixate de hostias. Abre a caixa". E, entón, o chofer contrariado abriu a caixa, e o no,o,oso guardia civil Roberto comprobou que o,o,o o chofer non lle mentira, o chofer non lle mentira porque a caixa estaba luxosamente recuberta de fina seda tailandesa que recreaba, en estampados e mosaicos, a invasión do exército birmano da cidade de Bangok en 1762. Eh!? I o,o,o difunto iba a xogo coa caixa. Iba vestido elegantemente cun traxe de raia diplomática, un traxe negro de raia diplomática, Corte Inglés; levaba zapatos italianos; aneis de pedras preciosas e de diamantes, de todas as cores nos dedos das mans; e,e,e chaleco cruzado; mechero Dupont; levaba un reloxo de peto, sempre é importante pa esas viaxes longas, non? Saber en que hora vives. E,e,e pero hubo un detalle que lle fixo sospeitar a Roberto. E,e,e fíxolle, claramente, sospeitar que foi os 40 paquetes de café, marca Sical que rodeaban o corpo. ((Risas)) Dixo: "Isto pa que era, pa que non se durmise? Ou!? ((Risas))
É dicir, Roberto era infalible, pero como todas as infabilidades, que hai que pronuncialo ben á primeira, que era un, o un dos meus temores porque esto queda rexistrao (...) Entendes? E pa AELG, a ver (...) E,e,e só tiña unha debilidade, e a súa debilidade era Isabel. Isabel era unha muller que andaba ao,ao,ao ao descamiño. E,e,e andaba co tránsito normal de persoas. O que facían por aquela época, contaba Ernesto o reloxeiro, era que baleiraban as tripas de porco e ocultábanas debaixo da roupa, e enchíanas de graos de café, o,o,ou de sucre ou de aceite, ou do que hubese, e pasaban pa o outro lado da fronteira. E, e,e,e entonces, si libraban dos picachourisos que eran os gardiñas portugueses chamábanlle os picachourisos porque pra delataren ás veces, ás, ás qu'andaban ao contrabando tiñan que picar e entón acabábanas delatando. Polo visto, si picaban aos mozos, realmente adquiría sentido o nome, non? porque (incomprensíbel) si que picaban no chourizo tamén. E,e,e ela andaba ao descamiño, non? entón, Roberto sempre a paraba todos os días. Parábaa, dáballe o alto, e díxolle: "Isabel, pa onde vas? Xa, outra vez? E dice: "E que vas facer?". Dice: "Mira, de día aínda bueno, pero como te colla de noite". Di: "E de noite, que fas? Dice: "Vas direta pa o choupelo". 
Pero, ao final, sempre a deixaba pasar porque,e,e e,e,e Roberto estaba moito máis interesado nesa paradiña que Isabel facía á metade da ponte, miraba p'atrás sin deixar de sorrir, e ollaba ao Roberto, e o Roberto, abríaselle o ceo vendo aqueles ollos verdes i aquel sorriso; aqueles ollos grandes como prados galegos. Eh!?
E pensaba: "Que clase de fronteira prohibida de país misterioso se agochará atrás desa fronteira de peitos". Non? Pensaba Roberto con algo de libertá. E,e,e e,e,e bueno, non é verídico esta parte. ((Risas)) Acusa/ Acúsanme de preciosismo. Esa parte non a contou Ernesto. E,e,e e bien, ata que un noite se conoceron na, nas festas de san Telmo, na casa de baile, e o Roberto chegou impecable, era a atración da casa de baile nas festa do san Telmo. Aínda se fala hoxe en Tui. Chegou alí impecable. Entrou, sobre todo os zapatos deslumbraban (...) Pero bueno, tiñádelo que ver porque iba perfectamente vestido. Le/ levaba un traxe negro impecable de Corte Inglés; zapatos italianos; levaba aneis con pedras preciosas e diamantes de todas as cores; chaleco cruzado; mechero Dupont; levaba un reloxo de peto tamén pa (acordarse). Era impecable. Non? É dicir, bueno, aproveitar hai que aproveitar. E dicir, estamos vestindo os mortos por riba das nosas posibilidades, creo eu tamén. Non? Hai que aproveitar as cousas. E,e,e e entón púxose a bailar cunha das amigas da cuadrilla de Isabel. E, entón, puxéronse a bailar Islas Canarias, que non vamos reproducir aquí por falta de tempo, non? E non vamos a poñernos aquí (...) Hai que (...) Unha compostura, non? E,e,e unha impostura. E,e,e entón estaban bailando, e,e,e efectivamente, o,o,o parecían espellos os zapatos de Roberto. Entón, puxéronse a bailar, mirou así, i as amigas de Isabel vírona que se revirou contra el, meteulle unha labazada, e foise indignada. No!? E contoulles. Pero que che pasou? Dice: "É ese desgraciado do guardia civil de Roberto, e non me dixo que tiña as bragas vermellas! Entón, foi a amiga. Di: "Pois, pois vou ver". Puxéronse a bailar, e bailaron tamén o Islas Canarias, bailando, bueno, estaba a orquestra recreándose nesa peza, e seguiron bailando, e mirou, así, o Roberto, e dixo: "Oíches, e ti non has ter as braghas marelas?" Efectivamente, acertou. Marchouse indignada, volveu a terceira, a terceira, vamos a cortar porque a terceira, o 3 é un número recurrente na tradición oral indoeuropea ou (aínda) europea, non sabemos cal das dúas. E, entón, puxéronse a bailar, e mirou así o Roberto, e dixo: "Oíche, e ti tes as braghas violetas". Efectivamente, acertara tamén. Foise indignada e dixo a Isabel: "Deixáimo a min". Entón, foise a un reservado, desapareceu e, ao pouco, apareceu no medio da pista de baile. A Isabel pediulle pra bailar ao Roberto. O Roberto, aqueloutrado, hipnotizado ca Isabel bailando Islas Canarias. Non? A oruesta repetindo a peza, unha e outra vez. E,e,e e de repente mirou así, e dixo: "Bueno, carallo, e os zapatos italianos a estrenar e xa lles metín un raión no medio e medio". 
((Risas e aplausos))   
Que conste que xa o teño escoitado por máis latitudes ese conto do,o,o dos zapatos, incluído latitudes eslovenas. ((Risas))
E,e,e pero desde esa noite fixéronse inseparables, e xa remato. Fixéronse inseparables a Isabel e o Roberto, ata que unha noite logo de xaceren na garita da Guardia Civil da beira, da beira galega, e,e,e dixo Roberto: "Mira, Isabel, unha cousa che vou decir, como te volva coller de noite, aviseite". E dice: "E que vas facer? E dice: "Que vas presa. Fijate ben que vas presa". I a Isabel, digamos que xa tiñan outra confianza, aquelo pareceulle fatal, colleu a súa roupa, marchouse, e non se volveron a ver ata moitos meses despois, cando,o,o unha desas noites de frío, (de) inverno, estaba Roberto fóra da garita botando unha mexada, alí onda unha silveira, e lo,o,ogo de que se esliu esa,a,a esa néboa, tan característica das mexadas do inverno nas silveiras, puido ver a figura, unha figura descoñecida que se acercaba cara a beira galega dende a ponte en direción a Tui. Deu un paso adiante e dixo: "Alto aí! Quen vai?". Pero a figura non lle fixo nin puto caso. Deu un paso adiante, quitou a,a,a a,a,a pistola do estoxo e dixo: "Alto aí ou disparo, a autoridá". E escoitou unha voz que lle respondía: "Son eu, mono. A Isabel!". E cando se achegou, efectivamente, era a Isabel, e,e,e viña carregando dun enorme vulto debaixo das roupas, cargada, suando, i o Roberto díxolle: "Que che teño dito, que si ti, si te collía de noite ibas direta pa o choupelo. Non te avisei?". E díxolle a Isabel: "Cala, anda, cala que non traio nin contrabando nin nada. Si non chego a apurar, nacía portugués! Querías, ou?!". 
((Aplausos)) Pero,o,o pero a fronteira gañara. E xa chega o fin da historia que,e,e vai sendo hora, ademais a vaca estase portando moi ben, pero (...)
E,e,e díxolle: "Pasa diante miña. E esposouna e meteuna para a garita da Guardia Civil. E,e,e e botou toda a noite a Isabel chorando, i o Roberto dun lado pa o outro da garita pensando que facer, maquinando ata que,e,e xa coa primeira luzada do día, entre os choros desconsolados da Isabel, de súpeto, escoitou un novo salaio, un novo choro inocente e puro, amudo, novo, descoñecido. Achegouse á porta e dixo polo baixo: "Isabel!?". Efectivamente, era a Isabeliña. E, dende entón, o Isabel i o Roberto, i a Isabel i o Roberto botaron a vida xuntos. O Roberto mesmo deixou a Guarda Civil e iba coller as ar/ o armamento a Vigo pa pasalo de contrabando pa fronteira portuguesa! Eh? I, a Isabel seguía ao descamiño, porque como dicía o escritor portugués Miguel Torga: "Nacer é non coller no berce no que un nasce, e cruzar todas as fronteiras, uma a uma, ata morrer sen deixar ningunha".
E, acabamos.