Luz Fandiño: O que me lembro son pequenos feitos, entendes? porque era, era un silencio pero que hasta as criaturas cando chegaba Semana Santa non podíamos cantar (...)
Antonio Reigosa: Xa.
Luz Fandiño: Non podíamos enredar e, non cabe duda, si eu xa levaba, xa levaba a mala hostia (...) Pódese dicir? Ahora, xa está. Si non, cortade. Entón, había unha canción que decía:

Las escaleras son de tomate 
para que Azaña suba y se mate
Las escaleras son de marfil
para que Franco pueda subir

Pero que pasaba, é que eu non me esplico porque eso non mo mandaba facer nin miña nai, nin miña avoa pero eu tiña voz daquela, mi madriña, non necesitaba megáfono. Entón, eu cantaba:

Las escaleras son de tomate 
para que Franco suba y se mate
Las escaleras son de marfil
para que Azaña pueda subir

E repetíamos.
Antonio Reigosa: Darlle a volta.
Luz Fandiño: Si. Acórdome (...) porque esa roda era na praza de Mazarelos. E como non había televisión, nin había (...) poucas radios había, entón os nenos, logo, nenos e nenas, logo de que facíamos o,o,o como é? o,o,o os deberes, a leción que tiñamos, que tiñamos que repetila coma loros sen saber, nin siquera, o que decíamos. Na miña casa, nunca, nunca se receu o rosario. Miña avoa, bueno, tiña moita dor po,o,orque ela escribíalle as cartas ás peixeiras que polo regular non sabían nin ler, nin escribir. E, o consello que me daba miña avoa: "Miña neniña" (...) Porque eu decíalle: "Mamaíña, desde luego tú mucho sabes". E decíame: "Ai, miña neniña y lo que podía saber si me lo, si,i,i me permitieran leer más de lo que llevo leído, y tú -decíme ela- tú lee cuanto te venga a la mano aunque no te guste, léelo porque, de esa manera, vas a saber lo que te gusta o no". Bueno, pois na catedral, logo, levábame á crita. Bueno, a min encantábame ir con miña avoa porque eu preguntaba, preguntáballe todo. "Mamaíña, y por qué a esta,a,a plaza, a esta plaza se le llama así? Y, por qué a esta casa se le dice esto? Miña avoa é que nunca me minteu, nunca. Miña nai tampouco, pero tiña outras actividades. Ademais ela tiña que facer de nai e pai. Non? Cando chegamos á crita, onde din, los restos (...) Decíame: "Miña neniña, y esto es una mentira porque si hay algún resto de algún ser humano ahí, seguro que es de Prisciliano". E, aí, contábame a,a,a vida de Prisciliano. E, terminaba, terminaba, de unha maneira (...) "Ou vai ti saber, dalgún can".  
Miña avoa leera moito a,a,a velaí, a Castelao. Daquela, había u,u,un u,u,un periódico que se chamaba La Noche, e,e,e había unha viñeta que viña, curiosamente, toda en galego. O paisano chaba/ chamábase Ugenio, e, pero, ti lémbraste? Non. No,o,on. 
Antonio Reigosa: (Nacín despois).
Luz Fandiño: Claro, claro. E,e,e entón, miña avoa facíame leer todo, tódolos días o periódico. Incluso, a,a,as defuncións. Todo.
Antonio Reigosa: O caso era ler.
Luz Fandiño: O caso era leer. 

Gravación feita o 2 de abril de 2018 en Santiago de Compostela, co financiamento da Consellería de Cultura e da Deputación Provincial da Coruña.