Ana

Acuña

A nena sen nome

Quero contarvos a historia da nena sen nome. Os seus pais eran uns labregos que apenas foran á escola. Habituada a que non lle botasen nada os Reis e a non ter regalos cando facía anos, o feito de que lle comprasen un libro, aínda que fose para a escola, pareceulle un milagre. Un misterio tan grande como aquel libro que case non entendía, El Lazarillo de Tormes. Acostumouse a levar o misterio con ela a todas partes e aproveitaba calquera momento para pasar as follas daquela edición da colección Austral que se esfarelaba páxina a páxina.

Os sábados pola mañá a nena sen nome quedaba soa na casa mentres a súa nai ía á praza buscar peixe. Cando espertaba, erguíase da cama ás escuras e abría as contras das ventás. Entón, coa claridade afastando o medo, collía un dicionario e lía palabras, miraba os santiños... Era outro libro mandado comprar para a escola.

A nena sen nome foi aprendendo a perderlle o medo á escuridade e á soidade grazas ós libros ou, máis ben, grazas a aquel dicionario que a acompañaba ata que chegaba a súa nai co cesto cheo de peixe fresco, friame, pamaís... Gustáballe mirar a súa nai limpando o peixe, rodeada de gatos á espera das maghas. Mentres sentía a compaña da súa nai, a nena sen nome comía un bocadillo de chourizo e repetía as palabras máis bonitas que lera no dicionario. A preferida era “común”. Que ben soaba!! Pronunciala enchíalle a boca coma se comese algún manxar (sería o chouriso!) ou como se fose unha persoa maior a falar.

Unha noite espertouna o seu irmán máis vello. Viña dunha festa e traíalle dous libros de cores: un azul e outro encarnado. Mesmo levaban unha notiña que puña "literatura infantil”. Nunca tal oíra, nunca abrira libros para nenos (xa sabedes só os da escola, o dicionario e El Lazarillo). Leu aqueles libros tantas veces!! Titulábanse Viento

del este, viento del oeste e Las mil y una noches.

A nena sen nome medrou e seguiu lendo libros que non había na súa casa. Pero había algo que non entendía: non lle mandaban comprar libros na lingua que falaban os seus pais: o galego. Co tempo foinos atopando por ela mema, neles si estaban as palabras que escoitara na boca dos seus pais: pechaportelos, vinculeiro, cachicán... Todos no mesmo libro de contos Entre a vendima e a castañeira. Ata atopou explicación a este esquecemento na Longa noite de pedra.

Nos libros non só había palabras, tamén había paisaxes fermosas: unha noite de estrelas, follas verdes brillantes de choiva, a lúa... Había persoas que sufrían que rían... Así foi que, cando a nena sen nome tremeu cos golpes da vida, alí estaban os libros para abrigala: Hiperion, Jean Eire, Retorno a Tagen Ata... Eran tantos!!

A esta nena os libros déronlle a vida, descubríronlle que, malia ser pobre e non ter nome, podería chegar a onde quixese. Os libros déronlle (e danlle) a chave do tesouro que espera por cada un de nós.

É posible que á nena sen nome desta historia poidamos bautizala co noso propio nome. Como acabades de escoitar, ela non tivo un libro na súa casa, nin tivo quen lle lese un conto. Pero si tivo quen lle contase historias (a do criado da cepa torta) e quen lle recitase romances (o de Don Gato e o da irmá cautiva dos mouros...) Porque os seus pais, malia non iren á escola tiñan libros na cabeza, os libros da tradición oral que explicaban todo, ata de quen é a Lúa (que, se non o sabedes, é dos lagartos.

[Agosto, 2013]