II |
If to
her share some female errors fall Look on her face, and you'll forget them all. |
ALEXANDER POPE, The Rape of the Lock. |
1 |
Así
é como recordo eu a exposición feita polo Belga de aquela
historia francamente transcendental, e os diálogos e
comentarios máis ou menos conexos con ela:
Vou principiar por un libro, dixo o
Belga. Eu pregúntome se a simple lectura dun libro pode
producirlle a un tanta impresión como para rempuxalo, xa non
digo a tomar o acordo de cambiar de vida, senón a dar de
inmediato certos pasos que a un non lle pasarían pola
imaxinación de non ser polo influxo desa lectura.
Porque, ademáis, o notable é que
non me estou referindo a un tratado relixioso como, por exemplo,
un libro de Calvino ou de Tomás de Kempis; non; trátase namais
dunha especie de reportaxe que versa, supoño, sobre
circunstancias moi concretas e máis ben distantes.
Conste que eu non lin ese libro.
Tampouco lin ningunha crítica
sobre el; así que, en realidade, non debes dar moito creto ao
que che estou dicindo.
Ben, o título do libro é The
Ugly American, e foi, ou aínda é, un celebrado
best-seller. Xa digo, eu non o lin, pero, en cambio, lérao unha
rapaza norteamericana de dezanove anos que atopei nunha das
numerosas colas da Port Authority Bus Terminal.
En realidade, a miña pregunta é
máis ben retórica. E dicir, eu sei moi ben que, fose cal fose a
versión da rapaza, as principais influencias sobre a súa
conducta eran máis complicadas que a simple lectura de The
Ugly American .
Era unha rapaza loira, moi guapa.
Tiña ollos luminosos, sedosos, intensamente verdes, e unha
expresión ao mesmo tempo agarimosa e sinxela; a súa cara era
pálida, pero tamén non sei se dicir limpa; ou sexa, tiña un
cutis, ¿non se di así?, no que non se notaría o mínimo
defecto, porque é que non o había, seguiu contando o Belga.
Permítaseme unha interrupción: o
Belga nunca me dixo o nome da rapaza; non é preciso repetir que
aborrecía os nomes propios. Sempre aludía a ela chamándolle the
girl, sen máis; así que eu, para abreviar, chamareille
simplemente G.
Moitas veces téñome fixado,
seguiu o Belga, no contraste que a miúdo se da entre as rapazas
e os rapaces norteamericanos; porque estes son, polo común, o
vivo retrato da fortaleza física, mentres que as rapazas
semellan moitas veces fráxiles, sensibles e delicadas; pertencen
a un tipo sofisticado de beleza feminina que non encaixa moi ben
no tipo predominante entre os seus camaradas do outro sexo.
Xa non me lembro ben de a onde
pensaba ir eu desde a Port Authority Bus Terminal ( penso que o
que quería dicir o Belga era que este detalle carecía de
importancia).
O que si é ben certo é que eu non
tiña precisión de ir a ningún sitio determinado. De xeito que
aceptei sen vacilar a invitación que me fixo G para que fose con
ela.
A invitación formulouma case de
repente.
Máis ou menos foi así: Ela
decatouse inmediatamente de que eu non era americano. You come
from Europe, don't you?, díxome. Logo preguntoume para onde ía;
eu contesteille que, no fondo, tanto me tiña un sitio coma
outro.
Feliz situación, comentei eu.
O Belga, sen replicarme nada,
seguiu contando:
¿Gustaríache vir comigo?,
propúxome ela. Creo que o pasarás ben, e así non estarás tan
sólo, etc., etc. Eu díxenlle que, por min, non había
inconveniente.
Así que viaxamos xuntos nun Greyhound. A viaxe era cómoda e
rápida, unhas cinco horas para percorrer varios centos de
millas, cunha parada a medio camiño para os que quixesen mercar
algo de comida ou de beber nun establecemento situado ad hoce no
traxecto. Xa saberás como son estas viaxes.
Durante a viaxe, ela díxome que
acababa de ler ese libro, The Ugly American, e que a
impresionara moi fondamente. Aprendera moito del. A principal
lección que sacara era que os norteamericanos deberían ser
moito máis afables cos estranxeiros, se querían mellorar a súa
fama no mundo.
Eu era un estranxeiro, e comigo non
puido ser G máis afable, pero non me parece probable, como xa
che dixen, que isto se debese so á influencia de The Ugly
American; máis ben diría que o libro este veu reforzar
tendencias que xa eran nela naturais e espontáneas.
Pero non penses que todo isto das
posibles influencias de The Ugly American sobre o
comportamento de G me intriga tanto como parece.
De todas maneiras, ela díxome que
non lle gustaban os rapaces norteamericanos. Asi e todo, máis
tarde tiven ocasión de decatarme de que tampouco había que
tomar esta declaración ao pé da letra.
E a verdade é que, por outra
parte, os amigos estranxeiros cos que ela andaba, eu mesmo
incluído, non eran mellores que o promedio dos americanos.
Eu sólo che falarei de dous: En
primeiro lugar, dun yemení que viñera estudiar xeoloxía nos
EE. UU. Supoño que debido á abundancia de pozos petrolíferos
no Medio Oriente.
En segundo lugar, dun periodista
turco.
Pero, ademáis desta parella
musulmana e de min mesmo, había outros moitos. Ata o punto de
que unha vez, a raíz dunha conversa precisamente sobre The
Ugly American (e espero que esta sexa a miña derradeira
mención deste libro), eu dixéralle a G que ben estaba amosar
unha particular amabilidade cos estranxeiros; pero que buscar as
amistades exclusivamente entre as colonias estranxeiras era xa
desmedido.
Coñecín primeiro ao Estudiante
Yemení. Veu a un café que se chamaba Kosmos, propiedade dun
inmigrante grego. Alí citáranos G para ir a un cine
especializado en películas minoritarias. Esta idea de ir ao cine
era tamén de G, así como a de trasladármonos a downtown no
coche do seu pai, guiado polo Estudiante Yemení. Presumo que non
era a primeira vez que G Ile encaixaba a encomenda de guiar o
coche aquel.
Aqueles días estaban poñendo unha
película francesa que impresionara moito aos entendidos en cine
selecto. Desenrolábase maiormente na cidade de Hiroshima, cando
aínda era un montón de ruínas; e o argumento era unha especie
de love-story de postguerra entre unha francesa e un xaponés.
Eu quedei asombrado palas maneiras
do Estudiante Yemení. Eran dunha suavidade e dunha dozura que eu
non sei se florecen só entre as xentes orientais; pero, desde
logo, deixáronme abraiado. Asombráronme tamén os seus ollos
pola mirada tan fondamente triste que emitían.
Só falaba despois de longos
intervalos de silencio, cunha voz maina e deprimida, tan triste,
diría eu, coma os seus ollos. E, non obstante, o que dicía
distaba moito, polo común, de ser deprimente. Todo o contrario:
parecía que poñía todo o seu esmero en escoller xustamente
aquelas palabras que máis axuda moral e máis consolo puidesen
levar aos seus interlocutores.
Pero en conxunto, daba unha
impresión, ¿como diría eu?, unha impresión sedante, que lle
sentaría moi ben, pensei de seguida, a G, tan inqueda e
inconstante.
O que estou contando pasou xusto ao
día seguinte da nosa chegada de New York. A serie de preguntas
que o Estudiante Yemení empezou a dirixirme tan logo como G mo
presentou, a axuda tan desinteresada que me ofrecía, eran
propias dun amigo especial, un amigo de sempre, verdadeiramente
preocupado pola miña vida e polos meus problemas.
Por exemplo, dicíame: ¿Onde che
gustaría vivir mentres esteas aquí? Quizais eu poida axudarte a
buscar unha vivenda axeitada; e, desde logo, podes vir para o meu
apartamento, se non che importa, en canto que non consigas outro
para ti sólo.
Tanto el como G tiñan os seus
apartamentos no mesmo edificio, pero non quedaba de aquela
ningún outro vacante para min. Así que, provisionalmente, eu
paraba na casa dunha señora coñecida de G, nunha rúa moi
tranquila chamada Clarendon Street.
O Estudiante Yemení preguntoume
tamén se pensaba estar na cidade por moito tempo: ¡Sería
maravilloso!, exclamou como extasiado ante esta posibilidade.
Tamén dixo que eu fora verdadeiramente afortunado por ter
atopado a unha rapaza como G. ¡É unha rapaza extraordinaria!,
repetíame. E, ante o montón de louvanzas que caían sobre ela,
G non acertaba máis que a pronunciar corteses e tímidas
expresions de humildade.
Eu tamén lle fixen ao Estudiante
Yemení, para corresponder, algunhas preguntas sobre os seus
problemas e circunstancias persoais.
E non tratarei de describirche a
enorme desolación do seu xesto cando, respondendo a unha das
miñas preguntas, me dixo que dentro dun ano tería que voltar ao
seu país.
Eu recoñezo que, malia todo, teño
moitos motivos para estarlle agradecido ao Estudiante Yemení,
aínda que non tantos coma a propia G. Pero este xa é outro
cantar.
Proseguindo a súa narración, o
Belga dixo:
O xigantesco coche americano do pai
de G, guiado polo Estudiante Yemení, foi baixando maxestuoso por
algúns arrabaldos negros, e logo colleu por Salina Street.
Unha nova interrupción: ao Belga
deberan de parecerlle chocantes os nomes das rúas de aquela
cidade, porque lle gustaba repetilos co menor pretexto, e
demostraba moi boa memoría para eles. Realmente, estaban
excluídos da súa xenreira polos nomes propios.
Así e todo, nunca mencionou o nome
da cidade mesma. Non é difícil averiguar cal era, e coido que
eu o averigüei; pero non llo vou revelar, porque seguramente ao
Belga non lle gustaría. Ademais, é un detalle verdadeiramente
carente de importancia.
Todo arredor nosa, continuou o
Belga, a cidade estaba cuberta por unha capa vella, grosa e sucia
de neve xeada.
O Estudiante Yemení guiaba con
medo, todo ríxido no seu asento; diríase que a súa
responsabilidade como chofer lle ocasionaba unha muda ansiedade.
Estaba claro que aínda lle faltaba moito para ser conductor
veterano, polo menos por aquelas rúas nevadas.
No cine, G sentouse, como era de
esperar, entre o Estudiante Yemení e mais eu.
Cando chegamos, xa empezara a
película. Pero, para a atención que eu puiden emprestarlle,
tanto tiña que a collese polo principio, polo medio ou polo
final. Eu fun testemuña de algunhas das voltas da parella
franco-xaponesa, mais logo atopeime, sen saber de quen partiran
os primeiros avances, nin tan sequera se houbera realmente
primeiros avances graduais, con G pegada a min. E así ficamos
todo o resto da película.
E, mentres tanto, o Estudiante
Yemení ¿que facía?, pregunteille eu ao Belga.
O estar tan ocupado, por así
dicilo, con G non me impedía pensar na situación do Estudiante
Yemení. Non sería senón moi natural que se sentise desairado e
ata ofendido palas nosas demostracions, tan crúas e
indisimulables. Despois de todo, se estaba sentado xunto a nós,
era a petición da propia G, e non sen antes ter asumido o
molesto traballo (pois para el fora, sen dúbida, un traballo
dificultoso, e a volta ía resultarlle aínda peor) de levarnos
ata o cine no coche do pai de G.
Así e todo, non parecía para nada
interesado polo que estaba acontecendo á súa esquerda.
Permaneceu-aparentemente, insisto--todo o tempo cos ollos
pendentes da historia da pantalla.
Tal foi, máis ou menos, a resposta
que me deu o Belga, aínda que, en vista da proximidade de G e da
escuridade do cine, para non falar das súas propias gafas de
sol, non semella que estivese el en condicions moi boas para
observar os ollos do Estudiante Yemení.
En todo caso, seguiu o Belga,
rematada a película, os tres saímos do cine como se nada, con
total naturalidade. G e mais o Estudiante Yemení, pero
especialmente G, falaban da película coma se non houberan
perdido detalle.
Falaban entusiasmados; aínda que a
min, polo pouco que puiden ver, parecérame unha historia de amor
ben monótona. Certo que estaba mesturada con lembranzas da
segunda guerra mundial, aínda recente na película; había
moitas escenas da destrucción atómica de Hiroshima, e isto xa
era moi distinto.
G exclamaba: ¡Gustoume
moitísimo!; as películas francesas son extraordinarias. E que
ben aparentaba un inocente entusiasmo. En canto ao Estudiante
Yemení non facía máis que repetir: ¡Maravillosa!
¡Maravillosa!
Eu pregunteille ao Belga:
¿E que me dis dos teus propios
comentarios?
Fixen os menos posibles,
contestoume.
O regreso do cine foiche
complicado, proseguiu o Belga.
Resulta que as rodas traseiras do
coche quedaran prisioneiras da neve xeada. Un atranco do máis
noxento. As rodas xiraban, mais non avanzaban; xiraban velozmente
sen sacar o coche de onde estaba. Era evidente que desde dentro
do coche nada se podía facer. Por moi insistentemente que o
Estudiante Yemení premese o acelerador, o coche non arrincaba.
Así que tivemos que saír do
coche. Tratamos de rempuxalo desde atrás. Era un esforzo duro,
por causa do frío intensísimo da noite (porque xa era noite), e
tamén porque os pés esvaraban como nada en aquela neve xeada.
Todo inútil; non demos movido o coche. Voltamos a entrar nel.
E teríamos que seguir con todos
aqueles esforzos vans se non fose por un groso cabaleiro, que
debía de vivir por alí. Sen dúbida, xa non quixo aturar máis
o ruído interminable e penetrante do motor acelerado e achegouse
a nos disposto a axudarnos. Despois de facer un comentario, foi
por area. Non sei onde puido conseguila, pero eu quedei
maravillado polo axiña que volveu cun balde de area
pendurándolle dunha man. Teríaa na casa, digo eu. Ciscouna por
xunto as rodas.
Foi un remedio instantáneo. A area
proporcionoulle ás rodas o apoio que precisaban e, pouco despois
de acender de novo o motor, xa o Estudiante Yemení deu sacado o
coche da súa trampa.
Eu ía agora no asento de atrás,
con G á miña beira e o Estudiante Yemení só dediante. Cando
foramos ao cine, ía eu sólo detrás; máis natural, supoño.
Ollei para o Estudiante Yemení. Pareceume que tiña a fronte
bañada en suor, a pesar do frío da noite ao que acababa de
estar exposto. Pensei que sería resultado da tensión nerviosa
pasada.
Dixo que nunca tal lle ocorrera
conducindo un coche. E G, rindo excitadamente, preguntoulle: Oh,
really?
2 |
O
Estudiante Yemení deixounos perante a casa de apartamentos na
que vivían el e tamén G.
Baixamos do coche G e mais eu, pero
non así o Estudiante Yemení, que aínda non rematara o seu
labor. Ainda tiña que levar o coche non sei onde, de modo que
arrincou de novo e seguiu a conducir a través da neve, pero
agora indo el só dentro.
G e mais eu subimos. Era a miña
primeira visita ao apartamento de G.
Era un cuarto grande cun leito, un
sofá, algunhas sillas, unha pequena cociña e un lavabo. Nun
ángulo do cuarto, estaban o WC e unha ducha, illados do resto da
habitación por dous tabiques de madeira.
Un pequeno gato gris, o permanente
compañeiro de apartamento de G, paseaba preguiceiro polo chan.
Falamos dos numerosos apartamentos
de aquela casa e dos seus inquilinos.
G díxome que tódolos apartamentos
eran máis ou menos coma aquel, non moi confortables,
recoñecíao; así e todo, a ela gustáballe aquel xeito de
vivir. Varias veces lamentárase xa de que non houbese ningún
apartamento libre para min, e volveu facelo agora. ¿Sabes?,
dicíame, quérolle a esta casa porque me deu a oportunidade de
coñecer a unha chea de estranxeiros, algúns deles moi, moi
interesantes. A maioría deles, díxome tamén, estaban
estudiando na universidade local.
Eu pregunteille se viñera vivir
alí xusto para coñecer a todos aqueles estranxeiros tan
interesantes.
Contestoume que aquela non era a
razón principal. Necesitaba independizarme, ¿comprendes?,
díxome.
Desde logo, os pais querían que
volvese para casa. Ela pensaba que quizais algún día acabaría
volvendo, mais non polo momento. E repetía que, de momento,
necesitaba vivir independente, lonxe da familia.
Todo isto comunicábamo cunha voz
feble, remota, insegura, que era a voz que ela adoptaba nas súas
fases confidenciais.
Eu pregunteille ao Belga porqué
quería G un apartamento independente polo momento.
Non sei. Era normal, despois de
todo, ¿non era?, contestoume.
Si, pero o que me choca é iso de
polo momento.
O Belga encolleu os ombros.
G preparou café, continuou
contando. Tomámolo sentados no sofá.
Un silencio fondo prevalecía en
toda a casa, a pesar de tanto apartamento e de tanto estranxeiro
interesante.
O apartamento estaba quente,
quizais demasiado; as calefaccions funcionaban alí tan altas,
que dentro das casas había que poñerse en mangas de camisa para
poder resistilas.
Fóra, polo contrario, as rúas da
cidade estaban todas desertas baixo o frío implacable da noite
nevada. A temperatura sería duns cinco graos Fahrenheit -uns
quince graos centígrados baixo cero.
O Belga seguiu contando de aquel
longo inverno:
A cidade quedaría cuberta por unha
espesa capa de neve por tres meses ou máis. A neve éche
traicioneira. Un novato camiña cinco, seis, vinte veces por ela
e pensa que aquilo non ten ningunha dificultade e que non se
comprende tanto medo da xente a caer, nin a cantidade de coxos
que se ven como consecuencia das caídas. Ata que un día
encóntrase o novato de súpeto caído no chan: non sabe como
foi, non tivo tempo de darse conta; o único que sabe é que, de
repente, atopouse ridiculamente sentado coa xélida neve debaixo
do cu. Desde ese día toda a súa confianza, todo o seu
triunfalismo de peatón seguro quedarán tocados para sempre.
Eu, agregou o Belga, non estaba
nada ben preparado para o clima aquel. Non tiña botas axeitadas,
nin orelleiras. Para protexerme do frío só contaba cun vello
abrigo que trouxera de Europa. Pero aquí non temos Gulf Stream.
Eu supoño que o Belga tamén
trouxera de Europa aquela branca gabardina que levaba, aínda que
non me falou dela.
Tornando a G, o Belga contou:
Pregunteille se o apartamento do
Estudiante Yemení estaba preto. Ouh, si, dixo G vivamente e,
apuntando cun dedo, engadiu: Vive xusto no piso de embaixo.
Había algúns discos tirados polo
chan, ao pé do sofá. Eu collín un e vin que contiña ópera
italiana. G explicoume que lla emprestara un amigo italiano.
Pensaba que a música italiana era preciosa, mais lamentaba non
saber italiano
¿Estudiaba G tamén na
universidade local?, inquirín eu.
Non.
¿Traballaba?
Algún traballo tiña. As mañás
pasábaas nunha oficina de downtown, e dos pais non recibía
diñeiro ningún, informoume o Belga.
Información escasa, certamente.
Pero consólome de non poder ofrecerlle máis detalles
concernentes ao xeito en que G gañaba a vida, por humilde que
fose, pensando en que os medios de subsistencia do propio Belga
seguen sendo para min un completo misterio.
Continúa, pedinlle ao Belga.
Despois de beber os nosos cafés e
de fumar algúns cigarros -G acendía cada novo cigarro coa
colilla do anterior-, sentados no sofá, un á beira do outro,
atopámonos de golpe como sen perspectiva, coma nun calexón sen
saída, e comprendemos de seguida que a única solución era
reanudar a clase de intimidade que estableceramos no cine. E tal
foi o que fixemos. As vías estaban trazadas, pois nestes casos
un automatismo impersoal marca os pasos a seguir e non tes máis
que deixarte levar por el. Encontreime como de repente cunha man
interiorizada baixo a blusa dela (a vestimenta visible de G
consistía nunha chaqueta de lá vermella e blue jeans), e cun
suave camiño consentido, sen máis obstáculos que xustamente os
buscados; e cada paso conducíndome ao seguinte... Mais nun intre
preciso G reaccionou sobresaltada e pregoume non ir máis lonxe.
No, please, not tonight, díxome con ton de voz e ollos
angustiados, mais resolutivos.
Decateime de que xa non tiña máis
nada que facer aquela noite no apartamento de G, pero, antes de
abandónalo, quedamos en que voltaría por alí ao día seguinte
pola tarde.
Antes de proseguir co relato do
Belga, quero insertar esta observación: quizais Vde. xulgue as
súas anteriores palabras descriptivas un tanto rebuscadas e,
sobre todo, quizais lle evoquen fragmentos de vellas novelas
eróticas pasadas de moda. Pero non son obra miña. Foron obra do
propio Belga, o mesmo que os que aínda poidan vir, e non creo
que a miña memoria fucione con demasiada infidelidade ao tratar
de reproducilas. E iso que, segundo o que me dixera, o Belga non
era lector de novelas.
3 |
O
Belga seguiu contando:
Eu estaba alí soamente pola
invitación de G. Polo tanto, non estaba atado a ningún
traballo, o que quere dicir que me quedaba moito tempo de lecer e
que puiden pasear con toda a calma pola cidade. Recomendáranme
non andar polos arrabaldos negros, especialmente de noite, e non
me pesa en absoluto ter desoído tal consello.
Unha tarde coñecín ao Amigo
Alemán, nun bar de mala nota chamado The Blue Angel, no que
entrara eu en visita casual.
Era un rapaz alto, fraco, de cabelo
louro, con ollos azuis e fríos e un xesto de desdén no seu
rostro pálido, de labios finos.
En realidade, el era norteamericano
de nacemento. Pero tódolos seus devanceiros foran alemás e o
alemán era a súa fala familiar.
Tiña a teima de recitar frases en
alemán, moi longas e altisonantes, aínda que poucos dos seus
amigos eran capaces de entendelas -algúns si. Eu mesmo algo
-pouco- entendíalle.
Bebemos xuntos varias botellas de
cervexa. Lémbrome que, xa case ao principio da nosa conversa,
confesoume que era ateo e engadiu que estaba disposto a
demostrarme, coma se fose un teorema, que Deus non podía
existir. Eu contesteille que non estaba para teoremas.
Outra das confesions que me fixo é
que non lle gustaban as que el chamaba rapazas normais. Supoño
que aludía ás, ¿como diría?, ás rapazas burguesas.
Atopábaas demasiado aburridas e mesquiñas.
Polo que toca ás súas frases en
alemán, aquela tarde déralle por declamar unha e outra vez
estes versos de Hölderlin que aprendera dun profesor europeo,
compañeiro seu de numerosas cogorzas había dous anos, segundo
me contou:
Alles
scheint vertraut, der vorübereilende Gruss auch Scheint von Freunden, es scheint jegliche Miene verwandt. |
Despois
de recitar estes versos, rompía en sonoras gargalladas.
Pero ¿por que?, pregunteille ao
Belga.
Ría por todo.
¿Pensas que atopaba eses versos
moi graciosos?
Non sei, quizais non os mesmos
versos. Quizais os versos lle gustaban, despois de todo, e
quería disimulalo con aquela risa. Ou quizais non ría dos
versos, senón del mesmo recitándoos. Non sei. Pero xa che digo
que el ría por todo.
Outro asunto, seguiu o Belga. Eu
adoito preguntarlles a tódolos norteamericanos que coñezo polas
nacionalidades dos seus devanceiros. A miúdo a mestura de sangue
que hai neles é suxestiva.
Por exemplo, unha rapaza que
coñecín onte proviña de familias holandesas, finlandesas,
irlandesas e búlgaras.
¿E G ?, preguntei eu.
Non, G era un caso menos variado.
Era de ascendencia inglesa e alemana.
¿Tiña irmáns?
Non. O pai era enxeñeiro, coido
que en boa posición económica. E pouco máis sei da súa
familia.
Segue co Amigo Alemán, dixen .
Ben, pois desde este punto de vista
xenealóxico o caso do Amigo Alemán -igual que o do Amigo
Inglés, do que logo falarei- era enteiramente distinto.
Efectivamente, polas súas veas soamente corría sangue alemán.
Non era, pois, neste senso, tipicamente americano, e o nome de
Amigo Alemán acáelle perfectamente. Pero se non era
interesante, nin tipicamente norteamericano, no senso de ter
ascendencia europea multinacional, érao, en cambio, xustamente
como alemán ou, mellor dito, como alemán críado no mundo
norteamericano e con seguridade non afeito de todo ao seu medio.
Isto non significa que en Alemania, ou en calquera outro país,
europeo ou non europeo, puidese ser feliz. Mais esta é outra
cuestión.
Unha vez acompañeino para coñecer
algúns dos bares e outros locais onde soía malgastar as súas
noites. Estiveramos bebendo toda a tarde e, naturalmente,
continuamos a beber durante as nosas visitas nocturnas, así que
a miña cabeza non estaba abondo clara para poder dar agora conta
detallada do que vimos e do que fixemos.
Pero lémbrome ben de ter visto a
tipos nada comúns. E lémbrome das gargalladas do Amigo Alemán
cando, a prudente distancia, ollabamos para algúns de aqueles
individuos.
Por exemplo, cando ollabamos para
un xoven travesti que adoptaba unha pose de coquetería e
autosatisfacción máis cómica e provocadora do que eu nunca
poidera imaxinar. Eu teimaba en que tiña que ser unha muller,
porque o alcohol, ás veces, tórname testalán como unha mula,
ademáis de que teño total descoñecemento do mundo dos
travestis, mentres que o Amigo Alemán trataba de me convencer de
que non, de que era un home. Sen dúbida, tiña el toda a razón,
pois xa se atopara co travesti aquel moitas outras noites, e
mesmo quizais eran amigos; polo menos, en certo momento,
saudáronse os dous, facéndose mutuamente unha irónica e
cerimoniosa inclinación.
De ordinario, o Amigo Alemán
partía para aqueles tours nocturnos, para aqueles raids, como el
lles chamaba, na compaña dun fato de camaradas nada tardos para,
unha vez consumida a suficiente dose de alcohol, armar
barulleiras e violentas liortas.
Outro dos hobbies do Amigo Alemán
eran os wild parties, isto e, parties coroados por toda clase de
brutalidade e destrucción; esnaquizar vasos, botellas, ventás,
mesmo homes, gratuitamente, sen motivo ningún, isto era a
apoteose do party.
Eu soamente tiven ocasión de
coñecer a un dos amigos do Amigo Alemán. Pero aquel rapaz non
era dos asiduos a parties salvaxes nin a raids nocturnos.
Aquel rapaz sólo era violento nos
seus pensamentos e expresions.
Compartía co Amigo Alemán a
circunstancia de non descender de matrimonios multinacionais.
Tódolos seus devanceiros foran ingleses. Agora, el afirmaba que
xustamente esta circunstancia era o que lle daba dereito a
presumir de ser un dos poucos auténticos cidadans
norteamericanos.
Como o Amigo Alemán, el estaba
descontento coa sociedade norteamericana; mais por razons moi
diferentes. Porque a fonte principal do seu desacougo era que,
segundo el, os Estados Unidos estaban dexenerando e volvéndose
cada vez menos enxebres e puros. Ao Amigo Alemán, polo
contrario, este problema importáballe ben pouco.
O Amigo Inglés era tamén alto e
loiro. Pero, a diferencia do Amigo Alemán, gastaba lentes, cunha
montura metálica que lle daba aire intelectual. Un aire un tanto
cómico porque, ao mesmo tempo, tiña unha cara infantil.
Realmente era moi xoven; pero, ademais, co seu pelo tan curto,
case en punta, parecía máis novo aínda.
4 |
A
derradeira vez que nos vimos, o Amigo Alemán regaloume unha
gramática alemana para estudiantes ingleses, seguiu contándome
o Belga. Non era un regalo de despedida: ningún dos dous
sospeitabamos que aquel había ser o noso derradeiro encontro.
Tampouco nos preocupaba esta continxencia.
Non o volvín ver, nin volvín
saber máis nada del; pero en realidade non preciso novas
noticias para decatarme de que os dous únicos camiños que lle
quedan abertos son, ou un mental hospital, ou o suicidio.
O Belga pronunciou este escuro
presaxio con certo ton de profeta tráxico. Foi a única vez que
lle oín este ton.
Segundo o Amigo Inglés, sen ser
propiamente un Beatnik, o Amigo Alemán tiña, así e todo, certa
semellanza cos Beatniks, continuou o Belga.
Eu pedinlle ao Belga que me
explicase con algunha claridade que eran os Beatniks, porque eu
aínda non me enteirara ben.
Esta mesma pregunta, contestoume o
Belga, téñolla feito eu máis dunha vez ao Amigo Inglés, e
nunca logrei del respostas transparentes.
O Amigo Inglés insistía en que
era moi difícil definir aos Beatniks; mesmo as descricions que
ofrecen eles deles mesmos son máis ben escuras, dicíame.
Para colmo, hai Beatniks e
Hipsters, detalloume o Belga; pero se non tes moita idea do que
son os Beatniks, malamente podarás determinar as diferencias
entre eles e os Hipsters; menos aínda, se tampouco sabes ben o
que son os Hipsters.
Era indubidable, de calquera
maneira, que todos aqueles movementos surxiran de novas xeracions
rebeldes, ávidas de esmagar tódolos prexuízos e normas
tradicionais, de conculcar febrilmente tódalas represions,
limitacions e inhibicions aínda imperantes.
Pero o Amigo Alemán, díxome o
Belga, non se consideraba nin Beatnik nin Hipster. Todo o
contrario, falaba de aquelas xentes con total indiferencia,
convencido de que non había que tomalas en serio.
Quizais aquela actitude desdeñosa
dependía en parte dun certo sentimento europeo de superioridade
fronte a modas puramente norteamericanas, cavilou o Belga.
5 |
Volvendo
de novo a G, o Belga contou:
Ao día seguinte fun pola tarde ao
seu apartamento e atopeina de conversa co Periodista Turco.
Ela estaba sentada no sofá, e o
Periodista Turco nunha silla, diante dela.
De seguida vin que realmente o
único que alí falaba sen pausa era o Periodista Turco. G
escoitábao cun sorriso moi xentil. Amañábase perfectamente
para aparentar unha atención moi agradable ao monólogo que o
Periodista Turco vertía sobre ela.
Decateime tamén de que o
Periodista Turco non esperaba en absoluto a miña chegada,
especialmente importuna para el; de xeito que tivo que facer un
esforzo potente para reprimir un xesto de noxo, que quizais
houbese sido o único saúdo espontaneo que lle inspirara eu.
O Periodista Turco tiña cabelo e
ollos intensamente negros, e lucía ese bigotiño ridículo,
fino, perfectamente recortado, ao que son tan afeicionados os
meridionais.
Eu sentei noutra silla, e el seguiu
a falar nun inglés moi rudimentario.
O tema do seu monólogo era o seu
país, Turquía. Subliñaba o feito de que na cultura turca
conflúen influencias islámicas e europeas. Tamén fixo moitas
louvanzas das vistas e monumentos de Estambul.
Eu logo comprendín que o que
verdadeiramente lle interesaba non era a promoción turística da
súa patría , senón fascinar a G, cautivala co seu arte de
falar. En suma, quería seducila.
Que esta era a súa derradeira meta
quedou aínda máis claro cando colleu ao pequeno gato e se puxo
a acariñalo con movementos longos, medidos, moi estudiados,
mentres ollaba para G. Era como se lle quixese dicir: Atende o
meu xeito de tratar o teu gato; aínda máis habilmente heite
tratar a ti tan logo como ti esteas disposta.
Pero eu obrigrárao a alterar os
seus plans. Eu era un rival, un atranco co que non contara el.
Polo de pronto, tiña que moderar a velocidade da súa conquista.
Comprendeu que, de momento, o mellor que podía facer era armarse
de paciencia e deixarme o campo libre cunha retirada elegante e
sorridente. Sólo polo momento. E tal foi o que fixo.
Despois de que desaparecera trala
porta, G comunicoume que era xornalista turco.
Pero ¿non cho presentara antes?,
pregunteille eu ao Belga.
Efectivamente, non houbera
presentación ningunha no apartamento mentres eu estiven alí,
por raro que pareza.
O Estudiante Yemení, seguiu o
Belga, pasara toda a mañá, segundo me contou G, dicíndolle a
ela que un periodista turco recén chegado a Norteamérica tiña
moito interese en botar unha parrafada con ela, e non parara ata
levarllo aquela mesma tarde ao seu apartamento. ¡Non sei
porqué! ¡Realmente non sei porqué tiña tanto interese en
falar comigo!, exclamaba G chea de risa. Eu díxenlle que
seguramente a miña chegada o tería contrariado profundamente.
Ouh, non creo, replicou G. E seguidamente explicoume que o
Periodista Turco estivera falando do seu país tanto tempo que,
ao final, os dous estaban xa algo fatigados -el de falar, ela de
escoitar.
¿Por que tiña tanto afán en
darche información sobre Turquía?, pregunteille. Ben, realmente
non o sei, contestoume ela. E despois, eludindo, astutamente
cuestions persoais, comentou: Penso que debe de ser un país moi
bonito, pero queda tan lonxe...
O gato estaba agora rombando aos
pés de G. Eu mirei para el durante algúns segundos e logo
pregunteille a G se lle gustaba o xeito que tiña o Periodista
Turco de acariñalo. Entón foi ela quen colleu ao pequeno animal
e apretouno no seu colo, ao tempo que lle dirixía unha chuvia de
mimosas expresions. ¡Ti es o meu tesouro!, etc., etc.
Aquela tarde chegamos ata onde
podes imaxinar. Aínda que o noso vehículo non podía ser máis
estático -o sofá. A sobría vestimenta de G foi quedando en
desorde polo chan, ata que ela apareceu tal como era, unha tersa
brancura lenemente matizada en brazos e pernas por difusas liñas
azuladas de algunhas veas asomando timidamente á superficie.
Logo, foi ela unha respiración alterada e unha xenerosa
simpatía física, que non lle impediu precaverse contra posibles
complicacions cunha pregunta rápida, mais serenamente feita; e
finalmente unha convulsa inquedanza, como en apremiante fuxida ou
procura de algo inmediato...
O Belga interrompeu inesperadamente
a súa gratuita e pintoresca reincidencia nos modos da vella
novela erótica para facerme esta pregunta:
¿Que che parecería a ti se,
despois de que todo pasou, cando a calma reina de novo, recibes
como en secreto esta especie de dictame: You know how to please
women?
Linsonxeiras palabras, ¿non
pensas?, repliquei bromeando.
A min tráenme ao Amigo Alemán á
miña memoría .
¿Por que ao Amigo Alemán?
Ben, en realidade cando esas
palabras foron pronunciadas eu aínda non o coñecera. Pero estou
seguro de que lle provocarían unha das súas máis xigantescas
explosions de risa.
Centrándose novamente en G, o
Belga continuou:
Eu pregunteille porqué me dicía
iso. Entón ela confesoume cun sorriso inxenuo, un tanto
estereotipado, que fora a primeira vez que acadara non sei se
dixo un clímax ou algo semellante...
Entón tódalas súas
experiencias..., empecei eu.
Considerábaas totalmente
insatisfactorias, atalloume o Belga.
Contoume que estivera namorada
soamente unha vez na súa vida, xustamente do primeiro rapaz co
que tivera relacions. Pero o rapaz aquel era incapaz de amala, e
non sólo a ela, senón a ningunha outra muller. Ou sexa, non lle
interesaban realmente as mulleras, aínda que el consideraba que
si, dicíame G.
Coma sempre, G entregábame aquelas
confidencias cunha voz feble e lenta, mais así e todo sen
denotar a menor conturbación. A fin de contas, facíaas pola
súa propia iniciativa.
Comenteille eu que verdadeiramente
fora un caso de mala sorte, terse namorado dun rapaz non
interesado en mulleres. ¿Ou sería que aquela clase de rapaces
exercían sobre ela algunha atracción inconsciente?, suxerinlle.
Quizais teñas razón, admitiu ela. E seguramente para
demostrarme que aquela idea non ía tan descamiñada, díxome a
continuación que estaba inclinada a pensar que ela mesma tería
aceptado relacions con mulleres, non de modo exclusivo, senón en
alternancia con relacions masculinas, pero todo isto no caso de
ter atopado tempo atrás algunha compañeira axeitada, condición
que non se cumprira. Ou sexa, considéraste bisexual, díxenlle.
Entón ela repetiume toda esa historia da posible relación cunha
compañeira axeitada que non atopara ao seu debido tempo, etc.
De algo hai que falar, ¿non
comprendes?, aínda que ao aire de gravidade con que ela abordaba
todo aquel monótono asunto do seu primeiro namoramento e das
súas posibles tendencias en favor de compañeiros ou de
compañeiras, correspondía eu aparentando unha atención seria e
preocupada que, en realidade, enmascaraba unha total indiferencia
pola miña parte, mesturada con cortos desexos importunos de
botarme a rir de todo aquilo.
O que tamén lle preguntei a G é
se aquel rapaz, o seu primeiro amor, era norteamericano. Oh, yes,
afirmou ela rotunda.
6 |
O
certo é que G tiña moitos amigos norteamericanos, continuou o
Belga. A súa preferencia por amistades estranxeiras podía non
ser máis que un capricho transitorio.
Eu tiven ocasión de comprobar o
popular que era entre os seus camaradas norteamericanos de
xeración.
Foi unha tarde na que saín con ela
a un salón de baile para teenagers, situado polas aforas da
cidade. Era un salón largacío, para bailes-masa. Ali
sentámonos perante unha mesa e tomamos uns refrescos: sólo
despachaban soft drinks.
O caso é que a acollida que lle
dispensaron a G os seus antigos compañeiros, entón tan
esquecidos ou mesmo menosprezados por ela, non puido ser máis
efusiva; son testemuña. Bailou con eles, reloucante de gozo,
incontables rock and rolls. A súa cara irradiaba felicidade;
parecía un fillo pródigo recén retornado ao seu fogar.
A idea de lle facer unha visita a
aquel baile propuxérama a propia G. Verás a causa. En canto
cheguei ao seu apartamento decateime de que ela estaba
tremendamente deprimida aquela tarde. E non se trataba dunha
aprensión miña. Efectivamente: aquel mesmo día, pola mañá, o
seu gato aparecera morto debaixo do sofá. G non tardou nada en
comunicarmo.
Para distraer o seu pensamento
deste triste feito (para ela, insisto, era moi triste),
conversaba, conversaba sen pausa, e de calquera clase de asuntos
menos de gatos. E no curso dunha de aquelas conversas
referímonos ao rock and roll e a habelencia da propia G para
bailalo. E finalmente G , presa de súbita nostalxia dun pasado
aínda recente, propúxome a visita a aquel salón de baile.
Un novo inciso: Debo dicir que os
rock and rolls aínda estaban soando continuamente no aire da
América anglosaxona, como os cha-cha-chas no aire da América
latina.
Eu pregunteille ao Belga se lle
interesaban os rocks.
Prefiro os rocks aos cha-cha-chas,
díxome.
De tódolos xeitos, estou moi lonxe
de ser un fan do rock. Pero podo comprender algo da fascinación
exercida por esta música, ao mesmo tempo frenética e
melancólica, e tamén con certa hipnótica monotonía, coma unha
psalmodia oriental.
Cando un olla para a mocidade
angloamericana bailando rocks, un pensa en introvertidos nun
arrouto de furia desesperada. En cambio, os latinoamericanos
semellan bailadores natos dos seus ritmos ondeantes.
De calquera maneira, miles e miles
de teenagers norteamericanos día e noite arredor dos
omnipresentes juke-boxes son boa proba do poder desta moda do
rock, observou o Belga.
Pero había disidentes, claro
está. Algúns vían o rock con ollos críticos.
G, por exemplo, seguiu contando o
Belga, tornáralle as costas porque tiña un sabor demasiado
norteamericano para o seu presente gusto estranxeirizante.
O Amigo Inglés era moito máis
radical.
Refugaba violentamente o rock por
razons opostas ás de G. Para el constituía un ataque contra a
xenuina tradición musical norteamericana, contra os enxebres
folk-songs. Era unha manifestación máis das innúmeras
influencias alleas (negras neste caso, afirmaba) que ameazaban o
carácter nacional dos Estados Unidos.
Tales influencias eran, segundo el, resultado de tódalas masas
de inmigrantes ás que nunca se debera terlles permitido ingresar
no país: xudeos, italianos, gregos, latinoamericanos e, desde
logo, negros. E o futuro, cun católico como presidente dos
Estados Unidos, parecíalle máis escuro que nunca.
El negaba ser racista, pois,
segundo el dicía, sólo propugnaba o dereito de toda nación a
manter intacta a súa propia personalidade e de protexela contra
interferencias estranxeiras. Pero, por outra parte, sostiña
cruamente, por exemplo, que os negros debían ser devoltos a
África.
Queixábase moito tamén o Amigo
Inglés da grande cantidade de xudeos aveciñados en New York
City. Aínda que, en realidade, o seu antisemitismo era máis ben
teórico, opinou o Belga.
O Belga considerábao máis ben
teórico porque, de feito, o Amigo Inglés mantiña relacions
amistosas con compañeiros xudeos que estudiaban coma el -e esta
era outra diferencia entre el e o Amigo Alemán- na universidade
local.
Ademais, seguiu o Belga, sentía un
odio ardente contra Hitler e estaba orgulloso da victoria
norteamericana -el sempre dicía americana, coma se os demais
exércitos aliados non contasen en absoluto- na pasada guerra
mundial.
En todo caso, o Amigo Inglés
afirmaba que verdadeiramente norteamericanos érano só as
persoas nacidas nos Estados Unidos de devanceiros británicos ou
dos países protestantes do norte de Europa.
Con tales presupostos, non era de
estrañar que New York City fose para el o exemplo nefando da
dexeneración dos Estados Unidos. E por esta razón estaba
contento de non ter ido nunca a New York City, e non tiña mentes
de vir nunca aquí no futuro.
Curioso, ¿non é verdade?, estar
tan cerca, relativamente, da meirande metrópole do mundo e non
ter ido a ela nin para unha visita dun día, comentou o Belga.
Seguramente o Belga tiña en máis estima ao Amigo Inglés desde
que este lle manifestara aquela extravagante e firme postura -que
o Belga, se embargo, non compartía- de boicot-protesta contra
New York City.
Aínda me falou o Belga de outros
desacordos, á parte do de ter amigos xudeos, entre as ideas do
Amigo Inglés e a súa conducta.
Por exemplo, díxome o Belga, a
súa xenofobia non lle impedía ser moi afeicionado a estudiar
idiomas estranxeiros.
Tampouco penses que o seu
nacionalismo extremado era a única causa do seu desacougo.
A outra causa eran as rapazas. Como
o Amigo Alemán, el tamén criticaba duramente ás rapazas
norteamericanas, mais por motivos ben distintos.
Criticábaas con moita acedume,
especialmente á irmá dun amigo seu ao que soía referirse como
o meu amigo ruso Nick, porque non querían facer o amor con el.
Unha vez, estando nun bar co Amigo Alemán e mais comigo,
confesounos, inmediatamente despois de tomar un grolo de cervexa,
que aínda era virxe. As risadas do Amigo Alemán chegaron ao
cénit.
Pasando outra vez á súa decisión
de non pisar nunca New York City, o Belga observou que realmente
o Amigo Inglés non necesitaba ausentarse da súa cidade natal
para estar en contacto directo con tódolos factores que, segundo
el, estaban levando aos Estados Unidos cara á ruína.
Longas rúas de negros, abundancia
de comunidades gregas e xudeas e, por obra da universidade,
exóticos tipos de Asia e de África, detallou o Belga. E tamén
grande presencia de estudiantes latinoamericanos, obsesionados
todos eles pola revolución cubana e, ultimamente, onde queira
que un os atopase, pola recente e fracasada invasión
anticastrista de Bahía Cochinos.
Se queres oír acusacions
acaloradas contra os Estados Unidos, non tes máis que achegarte
a un destes estudiantes, díxome o Belga. Unha e outra vez
repiten a berros que os Estados Unidos son os culpables do
subdesenrolo de todo o mundo latinoamericano.
Por contra, os estudiantes
norteamericanos teñen preocupacions máis elevadas.
Efectivamente, un deles confesoume
que o seu principal motivo de inquedanza estaba no espacio
exterior.
Só cando un satélite artificial
era guindado con éxito desde Cabo Cañaveral, é dicir, só
cando tiña lugar un feliz episodio -feliz para el e mais para
todo o público norteamericano- da carreira espacial en curso
entre os EE. UU. e a U.R.S.S., era el capaz de aplaudir e de
pegar brincos de ledicia, rematou o Belga.
7 |
O
Belga seguiu coa historia de G :
Unha tarde, ao entrar no
apartamento, encontreime con que, sen querelo, era un intruso.
Interrompín unha escena familiar o bastante seria como para
deixar desconcertado a calquera dos visitantes habituais de G.
Eu petara na porta como de costume e, como de costume, sentira a
voz de G invitándome ledamente a entrar: Come in!
Pero, así que abrín a porta, os meus ollos bateron cunha
señora de mediana idade, alta, moito máis que G, francamente
elegante.
Estaba sentada nunha das sillas, de
cara a G. Notei que unha mirada de desalento asombrou os seus
ollos azuis ao se decatar da miña chegada.
G presentouma. Esta é a miña nai,
díxome tranquilamente. E despois, un tanto fría, díxolle á
señora: Este é un amigo meu.
Tanto a nai coma a filla parecían
cansas e amorriñadas.
Supuxen que estiveran todo o tempo
discutindo problemas persoais e que non chegaran a nigún acordo.
E pareceume como se xa tivesen renunciado a todo novo esforzo
para reconciliárense.
Seguramente a nai tomara a
resolución de presentarse no apartamento da filla, é dicir, no
mesmo centro da licenciosa vida da filla (porque supoño que para
a nai era, en efecto, unha vida licenciosa), coa esperanza de
incitala a unha vida máis normal, como diría o Amigo Alemán;
pero a miña imprevista visita fora como un tiro de gracia,
pensei, coma un golpe mortal para aquela esperanza.
De maneira que, involuntariamente,
eu resultara ser unha nova fonte de abatemento para a nai de G.
Como recordarás, eu fora tamén unha desagradable sorpresa para
o Periodista Turco. Pero, á parte de isto, pouca semellanza
había entre os dous casos. Este non era frívolo.
Porque, repito, agora eu era como
unha confirmación de que a conducta de G era tan mala como a nai
temía. Ademais, eu puxéralle quizais o punto final á súa
visita; un final desastroso e se cadra mesmo prematuro.
Pero a min admiroume a dignidade e
resignación da nai de G, a maneira como refrenou o seu
desconsolo e mantivo a súa compostura. Non se lle escapou nin
unha triste palabra de queixa ou de reproche. Dixo namais: Teño
que irme. E desapareceu cun sorriso melancólico e cortés trala
porta do apartamento.
Aínda que máis dramática, a súa
marcha podía compararse, en certo xeito, á do Periodista Turco.
Todo se pode comparar con todo,
comenteille eu ao Belga.
Quizais. Ben, G nada me dixo como
explicación da visita da nai. A súa falta de cautela era
imperdoable, sendo eu, ata certo punto, víctima dela tamén;
pero nin se lle ocorreu pedirme desculpas. Despois de todo,
houbéralle sido ben doado evitar a miña importuna chegada.
¿Tiñas conciencia culpable?,
pregunteille ao Belga.
Non, eu non a tiña; pero quizais G
debería tela, contestoume.
Quizais debería tela, máis o caso
é que non a tiña tampouco en absoluto.
Efectivamente, tan logo como a nai
se ausentou do apartamento, recuperou G o seu humor habitual.
Empezou a amosarme con cara
radiante discos de música brasileira que conseguira aquel mesmo
día pola mañá, continuou contándome o Belga. Despois
interesouse polo que estivera eu facendo aquel día. Eu díxenlle
que bebendo cervexa. Non era toda a verdade, pero así aforraba
un relato máis cumprido.
¿De verdade?, díxome ela
inesperadamente cun sorriso de inocencia que che partía a alma;
e tamén como se a miña resposta a enchese de admiración e de
simpatía.
Opinou que, despois de tanto beber,
un pouco de café acaeríame ben, e foi prepáralo.
Uns minutos despois, cando
estabamos bebendo os nosos cafés, foi saíndo gradualmente de
debaixo do sofá un novo gato, tan pequeno coma o seu predecesor,
pero eu coido que aínda máis escangallado.
G saudouno cunha salva de reproches
maternais e irónicos: Hassan, estás feito un lacazán: ¡todo o
santo día durmindo!. etc., etc. Non sabía que tiñas un gato
novo, díxenlle eu. Ela exclamou exultante: ¡Pois claro que si!
E despois agregou:
Chámase Hassan; un nome bonito
para un gato, ¿non pensas? Soa a árabe, dixen e ela exclamou
agora: ¡É árabe!
E explicoume a procedencia do gato
aquel, que era tamén a razón do seu nome árabe: fora un
obsequio do Estudiante Yemení.
O gato movíase polo apartamento no
estilo do seu predecesor tamén, con pasos lentos e dubidosos;
finalmente, foi acurruncharse nun recanto do cuarto, con
seguridade listo para reanudar o seu sono.
Eu comenteille a G que o Estudiante
Yemení era en extremo amable, e que ela debía estarlle moi
agradecida polas innumerables atencions que recibía del.
Entón operouse nela un cambio
repentino. Perdeu todo o seu previo desenfado, e dixo
tristemente: ¡Pobre rapaz! ¿Por que dis pobre rapaz?,
pregunteille.
Ela volveuse confidencial. Baixou a
súa voz ata un murmurio, como soía nestes casos.
E reveloume o grande secreto: o
Estudiante Yemení estaba perdidamente namorado dela.
Era un amor fondo, auténtico; de
isto estaba completamente segura. Sabía ben que xamais había
ser amada tan intensamente en toda a súa vida, díxome.
Pero sabía tamén con toda certeza
que ela nunca había ser capaz de corresponder a aquel amor.
Era a súa traxedia. Este
convencemento producíalle un permanente desacougo e
infelicidade.
Ou sexa, explicábame G, eu
considéroo como o meu mellor amigo, como un irmán; pero non o
podo aceptar como un amante... Mesmo algunha vez permitinlle
certos avances, pero as súas caricias deixábame fría; sempre
remataron en fracaso.
O Belga fixo unha pausa, como para
darme tempo a dixerir tanta novidade.
Logo seguiu:
Non sei se che parecerá raro, mais
eu nunca sospeitara aquel amor.
Naturalmente, aquela revelación de
G deitaba unha nova luz sobre o Estudiante Yemení.
Transformábao nun novo Estudiante Yemení, con moi pouca
relación co antigo.
Agora transformárase, para os meus
ollos, nun monstro do disimulo, ou do autocontrol oriental, que
isto non o sei ben, dixo o Belga. Porque dime ti se non como
podía amañarse para parecer tan interesado na película
francesa cando á súa esquerda sucedía o que estaba sucedendo.
E dime ti se G non se comportara
con el no cine da maneira máis pérfida.
Porque, realmente, ¿non foi
pérfido todo canto G Ile fixo: utilizalo como chofer, ademáis
como chofer dun coche que non dominaba ben; levalo ao cine
seguramente a contragusto; facerlle ver durante todo o tempo que
durou a película como lle outorgaba a prácticamente un
descoñecido como entón era eu tódalas concesions que lle
denegaba a el de maneira tan implacable; para non falar da
complicación de ter que sacar o coche da neve, e do traballo
suplementario de ter que deixalo aínda non sei onde, mentres que
nosoutros os dous xa descansabamos tan a gusto no apartamento?
Eu mesmo tiña tamén fortes
motivos para protestar. Porque, como comprenderás, se eu
sospeitara sequera algo do que había entre o Estudiante Yemení
e G, non tería consentido situacions coma a do cine. Ten en
conta que o Estudiante Yemení igual se figuraba que eu o sabía
todo, e que no cine me comportaba de aquela maneira só para
afundilo aínda máis.
Así que G non aplicou a lección
de The Ugly American ao seu mellor amigo, comentei eu.
Pois non. Xa ves.
Logo pregunteille ao Belga:
¿Fixécheslle algún reproche a G
pola súa falta de tacto, por dicir o menos?
Non, ningún.
¿E non lle revelaches tampouco ao
Estudiante Yemení a túa ignorancia da súa traxedia amorosa?
Tampouco.
¿Por que non?
O Belga encolleu os ombros.
¿Así que o Estudiante Yemení
nunca chegou a estar enteirado da túa inocencia?
Supoño que non. En todo caso,
tampouco deixou traslucir, nin pola máis leve indirecta, mostras
de estar resentido contra min. Todo o contrario. Tratábame
sempre con aquela amabilidade e aquela exquisita deferencia que
eran as notas máis sobranceiras do seu carácter.
Sempre que me atopaba,
preguntábame pola miña vida e polos meus problemas;
interesábase pola miña landlady, polos meus pasatempos, polos
meus proxectos e dificultades, e mesmo polas miñas comidas. E
nunca esquecía repetirme que tiña nel a un amigo.
Agora ben, que non traicionara
síntoma ningún de estar resentido contra min, non quere dicir
que non o estivese realmente.
Polo de pronto, xa na tarde do cine
probara suficientemente a súa habilidade para enmascarar os seus
sentimentos máis fortes e apaixonados.
O único sentimento que certamente
non enmascaraba era a súa permanente tristura, subliñou o
Belga.
A súa permanente tristura.
Efectivamente, agregou o Belga,
semellaba cada vez máis triste, e eu apoñía aquela tristura ao
inevitable remate da súa estancia en Norteamérica e á volta
subseguinte para o seu país. Mesmo me preguntaba cal de aqueles
feitos o magoaba máis: se a marcha de Norteamérica ou a chegada
ao Yemen.
Pero agora estaba claro que era en
G onde había que buscar a causa da súa depresión.
8 |
Aquela
mesma tarde G invitoume a cear no apartamento, continuou o Belga.
Despois da cea puxo no gramófono
ópera italiana e música brasileira.
Sen dúbida, quería crear un
ambiente cálido e íntimo.
Pero ¿a ópera italiana é
axeitada para crear tal ambiente?, pregunteille eu ao Belga.
Quizais non, pero a ela
parecíallo, supoño, contestou. Porque o certo é que aquela
tarde da visita da nai estaba ela, ¿como diría eu?, absorbida
ou polarizada por unha ansia tan unilateral e indisimulada como a
súplica en que, chegado o momento, se traduciu -aquel get in,
please! pronunciado como desde un soño.
Mais eu destragueille o programa.
Corteino anticipadamente. Non tiña ganas de quedar pola noite no
apartamento, como ela me propuxo.
De xeito que o abandonei
relativamente cedo -aínda que xa era noite- coa promesa de
voltar ao día seguinte pola mañá.
E volvín, en efecto, o día
seguinte pola mañá.
Mais, cando estaba subindo as
escaleiras de madeira, altas e medio desencaixadas, que me
conducían novamente ao apartamento de G., o Estudiante Yemení
apareceu de súbito interceptándome o paso: tan puntual coma se
levase toda a mañá en axexo da miña chegada.
Preguntoume docemente se ía ver a
G. Eu afirmei coa cabeza. E que, ¿sabes?, replicoume case
tatexando, ela pediume que che diga que hoxe está moi cansa.
Necesita durmir. Quizais poida verte mañá.
Eu dei volta de inmediato, listo
para desandar o meu camiño.
Xa na rúa, cavilei no recado do
Estudiante Yemení. Necesita durmir.
E repetín: Si, necesita durmir.
Pero engadín de seguida: Necesita dormir co Periodista Turco.
Este sería o recado completo.
Así que, como ves, o Estudiante
Yemení consumara por fin a súa vinganza.
De seguro, estivera matinando nela
xa durante a sesión de cine, cando tan interesado parecía na
película desenrolada en Hiroshima.
Xa que el era incapaz de
desprazarme directamente da miña posición privilexiada con
respecto a G, acordara desprazarme por medio do Periodista Turco.
E deuse presa, como sabes. O día seguinte xa dera introducido ao
Periodista Turco no apartamento de G , despois de pasar toda a
mañá falándolle del á propia G.
De todas maneiras, a vinganza
tardara en consumarse.
Ou mellor dito: non quedara
consumada.
Por isto: porque cando non hai
víctima non hai vinganza.
E eu non era víctima. O Estudiante
Yemení non reparara nisto. Eu non sentía como unha derrota a
caída de G nas mans do Periodista Turco.
Ademais o Estudiante Yemení non
fixera máis que cambiar un rival por outro peor. Así que, en
definitiva, o único derrotado era -outra vez- o Estudiante
Yemení.
Porque eu tiña a impresión de que
difícil lle sería ao Estudiante Yemení atopar un rival máis
duro, máis celoso e máis belicoso. En efecto, o Periodista
Turco estaba disposto, parecíame, a manterse en posesión
exclusiva, arábiga, de G, loitando con uñas e dentes se era
preciso; de xeito que ao Estudiante Yemení había resultarlle
imposible desprazalo nunca, nin tan sequera da maneira tan pouco
satisfactoria para el na que me dera desprazado a min.
Tales foron máis ou menos as
miñas cavilacions mentres tornaba para a miña casa.
A medio camiño, así e todo, xa
deixara de ocuparme propiamente de G, do Periodista Turco e da
traxedia do Estudiante Yemení.
Adentrárame en Thornden Park.
Estaba totalmente deserto. Camiñaba de vagar. A mañá era
glacial.
Eu vivía en Clarendon Street, xa
sabes: unha rúa silenciosa, de vivendas baixas e sempre tan
baleira coma o propio Thornden Park. Paraba na casa dunha
señora, como tamén sabes; unha señora que pasaba o máis do
tempo na soidade en contra do seu gusto, pois era moi sociable, e
o máis curioso é que tiña fillos, pero estes, que non vivían
nada lonxe, ían vela unha vez por mes ou aínda menos, en
visitas fuxitivas e como de cortesía.
E xusto cando desembocaba en
Clarendon Street experimentei a sensación que me levou ao
descubrimento da Primeira Parte da miña Verdadeira Historia,
mais agora non che vou falar de iso.
9 |
Ben,
continuou o Belga, o certo é que xa non tiña ningún motivo
para delongar a miña estancia alí, mais aínda tardei algún
tempo en marchar.
Finalmente acordei facer unha viaxe
polo Canada. Parei na fronteira para visitar as Niagara Falls.
Tratei de imaxinar aquela paisaxe tal como debía de ter sido
centos de anos antes, no seu estado virxe; sen turismo.
Gustoume Ottawa. Unha grata
capital, no meu ver, e, por sorte, libre precisamente de
importantes atraccions turísticas, salvo quizais o Parlamento
-rodeado dun céspede verde brillante, dunha calidade como de
veludo, que me fixo lembrar a luz inglesa, tan compenetrada con
verdes refulxentes. Tamén admirei os bosques e as agras
canadienses. Montreal, en cambio, xa non me gustou tanto.
Pero na impresión que che poida
producir unha cidade, tanto coma a cidade mesma, inflúe o humor
que teñas no intre da túa chegada.
Aínda seguín viaxando por outras
partes, tanto do Canada como dos Estados Unidos.
Non me dixo o Belga, así e todo,
por canto tempo, nin tampouco canto había desde que volvera a
New York City.
10 |
Eu
díxenlle ao Belga:
Pero ¿por que G non había estar
cansa de verdade e chea de sono, en vez de estar co Periodista
Turco? ¿Por que deches por descontado que estaba con el? E pode
tamén que o Estudiante Yemení nunca pensara en tomar vinganza
contra ti, e que o Periodista Turco non tivera mentes de seducir
a G, por moito xeito que demostrase para aloumiñar gatos.
Despois de todo, unha das máis
famosas razas de gatos leva, paréceme, nome turco -os gatos de
Angora.
En suma, ¿por que consideras que
tódolas túas suposicions foron acertadas?
O Belga escoitoume con paciencia.
Despois admitiu:
Quizais tañas razón, pero é
igual.
Fixo unha pausa para agregar:
Ti querías que che falase de
rapazas, ¿non é verdade?, e eu conteiche unha historia cunha
rapaza da maneira máis amena e detallada que me foi posible.
Pero, ademáis de amena e
detallada, ¿é ou non unha historia verdadeira?, preguntei eu.
Ben, atende, empezou o Belga, como
esforzándose en presentar de forma clara e sinxela un asunto
máis ben complicado. Ti estarás seguro de que esta noite te
atopei agardando e de que agora camiñamos xuntos.
Eu calei porque a resposta era
innecesaria .
Pois igual de seguro podes estar,
proseguiu o Belga, de que atopei a G e a tódolos demais e de que
os coñecín mellor do que te poida coñecer a ti.
E, polo que toca a A.J. Toynbee, o
historiador que medita sobre a historia , segundo a túa
definición, non me negarás que vive e anda por aí.
¿Que queres dicir?, preguntei un
tanto alarmado.
Xa che falei dunha conferencia súa
á que asistín con G, replicoume.
¡Ah!, si. Pero espero que non
empeces outra vez a remexer na historia .
11 |
Pero,
ademáis da historia , estaba a súa Verdadeira Historia , ou a
Primeira Parte dela, que si me intrigaba verdadeiramente.
Sorprendentemente, o Belga non me
puxo agora o menor reparo en satisfacer a miña curiosidade sobre
este enigmático punto.
Ao chegar a Clarendon Street aquela
mañá, contou, tiven a sensación inequívoca de que todo canto
me rodeaba carecía de existencia real.
Non direi que fose coma un soño.
Os soños parecen verdadeiros sen selo, pero un non se decata de
que non o son. Pero eu sabía que estaba perfectamente desperto
e, por outra parte, a impresión de realidade que recibía do
exterior, incluíndo os escasos e débiles ruidos que me
chegaban, frotaba sen consistencia e allea a min mesmo sobre a
certidume de que todo era ilusorio.
Non sólo aquela mañá xeada:
tamén todo o meu pasado era ilusorio e alleo a min. Sólo eu
mesmo era real. G e tódolos demais, e Thornden Park, e
Clarendon Street, e o frío da mañá, non existían, eran
irreais.
Sólo eu mesmo era real, repetiu o
Belga.
Pero ¿por que? ¿Por que pensaches
que todo o demais era irreal?, preguntei eu.
Non o pensel: sentino,
contestou o Belga. O que si pensei logo é que o que eu sentira
estaba plenamente xustificado. Tivera dunha vez por todas a
experiencia infalible da irrealidade do mundo; esa experiencia
momentánea transformouse pouco a pouco en convencemento
permanente, e non fixen máis que sacar as consecuencias
necesarias.
Nada do que me rodea ten Razón de
Ser, e o que non ten Razón de Ser non é, e non hai volta que
darlle. Ao dicir que non é, quero dicir que se trata so de
impresions falsas, rematou o Belga.
Así de fácil. Eu quedara como
atordoado, sen saber por onde saír. Por fin, ocorréuseme esta
pregunta:
¿E ti tiñas, ou tes, Razón de
Ser?
Teño que tela, afirmou o Belga
rápidamente, porque eu non son ningunha impresión falsa, de
isto podes estar seguro. Eu polo menos estouno.
Eu tamén, dixen .
Polo tanto, ten que ser un Castigo,
afirmou o Belga. Alguén castigoume con estas impresions falsas.
Non sei por que; antes xa criticamos o acto de impoñer un
castigo sen dicir porqué.
Non penses que aquela experiencia
me fixo perder a calma. Aquela mañá eu seguín a camiñar
tranquilamente e, ao chegar á casa, comín un peixe afumado
noruegués en lata que mercara o día antes, e non deixei nada
porque estaba moi bo.
¿Así que, segundo iso, a túa
aventura con G non foi máis que un castigo? ¿E
G, tan fermosa e xentil contigo,
non era para ti máis que un castigo?, obxecteille ao Belga.
G era fermosa e atractiva; era todo
o contrario dun castigo, contestou. Agora, o que si era un
Castigo era o feito de que fose unha impresión falsa. Que non
fose o que me parecía.
Enténdeme ben: eu fun, e son,
afortunado ou polo menos moito máis afortunado e feliz que a
inmensa maioría. Por iso o meu Castigo non ten comparanza co
culleus ou con Hiroshima, por exemplo. Igual é unha burla ou
unha Broma, e non digo unha broma pesada, porque repito que o
paso bastante ben. O que ocorre é que non sei quen é o gracioso
que ma está gastando, pero, sexa quen sexa, heilla devolver con
creces en canto poida.
Haste vingar como o Estudiante
Yemení.
Mellor.
Lembreime del porque esta tarde
víchelo en Sullivan Street, pero ¿seguía sendo unha impresión
falsa?
Certo. Supoñendo que fose el.
Logo, erguendo un pouco a voz,
agregou:
Pero hai infinitos exemplos. Podes
poñer todos cantos queiras. As Pirámides, o culleus.
A Guerra dos Cen Anos, A.J.
Toynbee, recitei eu.
Os satélites artificiais.
A illa de Manhattan.
E Richmond e Queens.
E Brooklin e o Bronx.
O Times Building.
A New York Public Library. O que
queiras.
Paréceme que cando estabamos
recitando esta lista de falsidades colosais principiaramos xa,
despois de tanto tempo como levabamos de camiño, a
mergullármonos no mundo abraiante do Great Whiteway, pero non me
faga moito caso, que non estou nada seguro.
Si sei que, cando puxeramos punto
final á lista, eu parei para presentarlle ao Belga esta pregunta
disimulada:
Se a túa Verdadeira Historia ten
unha Primeira Parte, terá tamén unha Segunda Parte.
Si, contestoume de seguida. Pero
rectificou: Ben, de momento aínda non é propiamente historia,
pero serao en canto a min me dea a gana. A segunda parte é a
miña Espera -a Espera - xa che falei algo dela. Descubrina esta
tarde.
¿Esta tarde?
Si, indo por Sullivan Street, hai
dúas ou tres horas, pouco despois de albiscar ao Estudiante
Yemení; pura coincidencia, non penses que o Estudiante Yemení
me infundiu ningunha inspiración. Aínda que nunca se sabe.
As súas gafas negras quedaron
ollando fixamente para a miña cara. Por fin, preguntoume:
¿Queres coñecer máis detalles?
Quero.
Pois logo ímonos.
E reempredimos a marcha.