¿Demos chegado a Times Square? Teño as miñas dúbidas. Sei con toda certeza que durante uns minutos estivemos rodeados polas luces e as xentes do Great Whiteway, aínda que non podo precisar cando ocorreu isto, como xa indiquei máis ou menos abertamente. Tamén dixen que o noso itinerario fora do máis irregular, como se realmente non quixésemos ir a ningún sitio determinado. Do demais, pouco podo afirmar ou negar con seguridade.
     É posible, pois, que si chegáramos a Times Square, sen que eu garde memoria deste feito. Ou quizais me deixase un recordo tan borroso como para axiña quedar disolto en tódalas outras imaxes que tiña de Times Square que, combinadas, forman, ou tenden a formar, unha soa imaxe, sumaria , inmóbil, intemporal.
     O caso é que, cando o Belga me dixo que iamos coller o tren -non me dixo que tren-, estabamos xa ben lonxe de Times Square: baixabamos polo medio dunha rúa con pouca luz e moita costa.
     Aquela rúa era o principio dun novo escenario que non presentaba semellanza ningunha coa noite de Manhattan. De isto tamén estou seguro: o brusco cambio, a aparición dun novo marco para a nosa aventura, tivo lugar xusto na rúa aquela.
     Non obstante, eu aínda asocio de algún xeito a nosa baixada por ela cos paseos que a miúdo dera ata Pennsylvania Station. Pero, evidentemente, o único parentesco entre aquelas dúas rotas era a circunstancia de ambas remataren nunha estación ferroviaria. Pois a rúa pola que baixabamos entón non pertencía a ningún barrio familiar para min.
     Pero aquí vén o máis curioso: eu acollía todo aquel cambio con impasible naturalidade. Nin se me ocorreu entón, nin se me había ocorrer despois, pedirlle explicacions de ningún xénero ao Belga. Sólo lle fixen algunha que outra pregunta sobre detalles secundarios, e máis nada.
     Forzosamente tivemos que efectuar máis tarde unha serie de actos que son incapaz de rememorar: é coma se os houbese realizado outro.
     Por exemplo, eu esquecín por completo a nosa chegada á estación. (Vde. preguntará: ¿Que estación? Pero non lle podo dar resposta ningunha. Polo demais, terá que se ir afacendo a unha enorme cantidade de ignorancia pola miña parte, pois temo que vai seguir prevalecendo durante todo o resto do meu relato). Como esquecín tamén a nosa subida ao tren, a nosa instalación no departamento e a nosa saída non sei para onde.
     Todo canto podo dicirlle é que me atopei nun tren que viaxaba na noite a toda velocidade.
     Estaba sentado de cara ao Belga, único compañeiro de viaxe no departamento -e pode que non sólo alí.
     O departamento achábase alumeado a duras penas por unha pequena luz azulada: diríase que non estaba destinada a proporcionarlles aos viaxeiros algunha visibilidade, senón máis ben a axudalos a durmir.
     O Belga mantíñase todo ríxido no asento, mirando para o teito, coa gabardina posta.
     A falta de outros, decidín botar man dun pasatempo do que non me lembrara desde o meu encentro co Belga: fumar.
     Saquei o meu paquete de cigarros americanos e comprobei que só me quedaban dous. Ofrecinlle un ao Belga; colleuno sen vacilar. Despois, co pito nun ángulo da súa boca, disculpouse por non ter mistos tampouco; naturalmente, eu deille lume tamén. Acendín outro cigarro para min, e así pasamos os minutos seguintes: fumando en silencio.
     ¿Nón tiñamos nada que dicírmonos? Pois, por raro que pareza, de momento non -como se todo canto desexásemos fose ir no tren.
     De todas maneiras, eu fun o primeiro en pronunciar unhas poucas palabras:
     Poucos pasaxeiros levamos, dixen.
     O Belga replicou:
     Quizais sexamos os únicos.
     Despois ergueuse; díxome lentamente que logo había estar de volta, e desapareceu no corredor.
     Eu fiquei comodamente sentado, rematando o meu cigarro. Non sei porqué, evoquei algunha viaxe en vellos e típicos vagons ingleses -puiden evocar, como xa terá ocasión de comprobar, viaxes moito máis duras. Algúns de tales vagons, que, sen dúbida, aínda estarían correndo por Inglaterra adiante, tiñan departamentos comunicados co exterior soamente por dúas portas laterais, pero non tiñan corredores, nin, polo tanto, ningunha comunicación interna entre os departamentos, nos cales, consecuentemente, cando o tren estaba en marcha, os pasaxeiros quedaban completamente illados, e podían estar seguros de que non ía entrar máis ninguén, ningún outro compañeiro de viaxe, antes da seguinte parada. Así que supoñamos que un tiña a sorte de quedar de tal xeito illado todo o tempo coa rapaza inglesa que fose de aquela centro dos seus pensamentos, meta das súas esperanzas, fonte da súa ansiedade... Supoñamos algo así: aínda que fose unha fría mañá de inverno, aínda que a viaxe fose curta, dúas horas sólo desde Victoría Station ata unha diminuta estación en Surrey, ¿non eran dúas horas perfectas? Pero un non debe deixarse asolagar por estas ondas de nostalxia.
     O Belga volveu coa noticia de que, efectivamente, nos eramos os dous únicos pasaxeiros do tren.
     Moi ben, comentei eu. E logo pregunteille:
     ¿Pensas que é razoable, todo un tren para dous pasaxeiros?
     ¿Razoable? Desde logo que non.
     Erguinme eu tamén, para estirar un pouco as pernas, e púxenme a pasear polo departamento. Os dous únicos pasaxeiros, repetín para os meus adentros. Pero, evidentemente, non podiamos ser as únicas persoas do tren. Porque ¿quen era, se non, o maquinista? Así e todo, imaxinei por un intre un tren autogobernado e consciente da súa meta e das paradas que tiña que facer. Díxenme tamén que un longo asubío coma os que botaban as clásicas locomotoras de vapor daríalle amenidade á viaxe.
     Despois arredei a cortina e peguei o meu rostro contra o cristal da ventaniña, ollando para fóra. A escuridade era tan mesta que nada puiden distinguir. Pero figureime que iamos internándonos por unha grandiosa paisaxe canadiense de lagos e de interminables bosques de abetos, unha paisaxe nórdica como lle gustaría ao Belga.
     De súpeto, decateime de que o Belga estaba durmindo. Tiña a cabeza apousada no encosto do asento e respiraba lenta e fondamente. Parecía envexablemente relaxado. Así e todo, non puiden deducir o estado do Belga dun dos síntomas máis claros do sono, a saber: os ollos pechados, pois tampouco agora sacara as gafas.
     Volvín sentar. Perdera o sentido do tempo. Pensei vagamente consultar o meu reloxio; pero de seguida díxenme que a hora nada importaba e desentendinme deste asunto.
     O sono é contaxioso. O exemplo do Belga era todo canto eu precisaba para quedar vencido tamén por el. Por tres ou catro veces os meus ollos pecháronse e se abriron de novo por si mesmos, sen ningunha intervención voluntaria miña. Por fin, pecháronse pesadamente e, penso que por segunda vez desde a nosa chegada ao tren, quedei dormido. Por uns segundos, así e todo, aínda sentín o constante traqueteo das rodas do noso vagón, aínda que alonxándose máis e máis de min mesmo; despois, a miña consciencia apagouse.

     Despertoume o Belga supetamente mais, ao propio tempo, non sen coidado, poñéndome unha man arredor do meu brazo. Díxome:
     Chegamos.
     Efectivamente, de seguida notei que o tren estaba parado. Mirei outra vez pola ventaniña, que quedara coa cortina afastada desde o meu van intento de contemplar a paisaxe. Unha forte luz azulada-fluorescente case me deslumbra: estaba firmemente imposta -a luz- por un numeroso conxunto de farois que, pensei vagamente, lle acaían moi ben a unha estación de tren ás altas horas da noite.
     Algunha vez, folleando algún Book of Photography ou algo así, cría ter visto fotografías nas que se amosaban sen piedade perspectivas frías, inútiles, asoballantes, de modernas cidades na noite: aquelas teimosas e excesivas luces da estación trouxéronmas á memoria .
     O meu sono, verdadeiramente profundo, fora interrompido prematuramente, de xeito que aínda non estaba ben desperto. O Belga, pola súa banda, acenábame calmosa, mais tamén resolutivamente, para que eu saíse con el. Eu seguino sen vacilar. E teríao seguido igual aínda que puidese tomar unha decisión plenamente lúcida. Nada se me perdía no tren.
     Así que baixamos. Camiñamos pola estación. Ademais das luces, presentaba outra peculiaridade: que non había ninguén nela. Nin pasaxeiros, nin xefe de estación, nin mozos para a equipaxe. Ninguén.
     Desembocamos nunha avenida longa, ancha e recta. Como a estación, estaba iluminada por luces poderosas e fluorescentes.
     Antes de perder de vista a estación, mirei para atrás, por ver se o tren aínda non arrincara. Coido que dexerguei parte dun vagón a través da entrada principal, que seguramente quedaba aberta toda a noite.
     Principiamos a avanzar a toda mecha pola avenida, que se alongaba ata perderse de vista. Por sorte, eu non me cansaba nada, a pesar de que o Belga levaba realmente paso de atleta. Agora eu xa estaba completamente desperto.
     Camiñamos dereitos durante uns quince minutos; despois collemos pola esquerda e subimos por unha rúa lateral, estreita e moi encostada.
     Polo que poidera ver ata entón, tódalas rúas da cidade compartían esta circunstancia: estaban deslumbrantes, inundadas de luz pública, pero sen que isto fose de proveito para ninguén, salvo para nosoutros os dous. Porque non había xente por ningures, nin tan sequera un solitario vagabundo noitébrego. Que derroche, pensei.
     Mais de súpeto decateime de outra circunstancia aínda máis chocante: a ausencia de tráfico rodado.
     Eu sentira oscuramente esta ausencia mentres andabamos pola avenida e só o golpeteo das nosas pisadas rachaba o silencio dominante; mais de aquela non a percibira con claridade.
     Percibíaa agora. Si, as rúas estaban baleiras, sen coches nin autobuses, sen ningunha clase de transporte, público ou privado. Pero, curiosamente, había profusión de sinais de tráfico axeitadamente distribuidos -pareceumo así- e semellantes en número e forma aos que se ven en calquera capital occidental -case nada sei das non occidentais.
     E, ademáis, funcionaban: xa pasaramos por diante de algún semáforo no intre en que cambiaba as luces.
     Chegamos a unha praza pequena, rectangular, dominada por un edificio dun sólo piso, máis ben elegante, cun pórtico segundo o modelo do Partenón ou, baixando aos nosos tempos, do British Museum ou do New York's General Post Office -aínda que moito máis pequeno que estes dous monstros. É dicir, que debía de ser de estilo neoclásico ou algo así. Enriba das columnas do pórtico, oito ou nove letras maiúsculas, tamén luminosas, co mesmo tipo de luz que o resto da cidade, compoñían un nome que non fun capaz de descifrar.
     Entramos no edificio; non tivemos máis que rempuxar unha porta de cristais, a cal, renxendo un pouco, tornou á súa posición primitiva por medio dun resorte.
     Como era xa habitual, tampouco atopamos a ninguén alí dentro. Nin sequera un a porteiro, ou a un vixiante nocturno.
     Fomos parar a unha sala espaciosa, rectangular, transformada, ao parecer, en exposición nocturna de pintura -sen visitantes, salvo nós outra vez.
     Había cadros pendurados todo ao longo das catro paredes. Todos eran máis ben grandes. Sorprendentemente, a sala carecía de iluminación xeral. En vez dela, cada cadro estaba individualmente iluminado por unha barra de luz.
     Empezamos a percorrer a exposición, cadro por cadro. A dicir verdade, eran todos o mesmo; ou, mellor, eran variacions sobre o mesmo tema. O malo é que non sei qué tema. Desde logo, non representaban ningún obxecto real. Eran formas escuras, con significados que eu non podía aprehender. Así e todo, se tivese que explicar a impresión que me produciron, diría que me pareceron símbolos do espírito de aquela cidade. Aínda que aquelas formas caprichosas non presentaban a mínima semellanza externa con ningún dos elementos (tan comuns, por outra parte) que ata entón fora observando palas rúas; refírome ás casas, ás aceras, aos farois e demais.
     Regresamos á praza. Pregunteime cal sería a nosa próxima parada (supoñendo que a exposición fose unha parada). En secreto desexaba, e mesmo esperaba, facer un alto en algún sitio máis acollador; disfrutar da veciñanza de outra xente; esquecer, aínda que fose sólo por un momento, aquela atmósfera vouga, monótona, un tanto alporizante.

     E así foi.
     Porque un pouco despois estabamos os dous sentados perante unha mesa, nunha especie de night-club grato e confortable. Pedíramos unha botella de viño. Non fai falta dicir que a min xa non me quedaba nin rastro dos efectos do whisky que estivera bebendo no Greenwich Village.
     O local, nin demasiado cheo, nin demasiado pouco concorrido, tiña, diría eu, o número xusto de clientes. Todo o mundo parolaba polo baixo, tranquilamente, de modo que aos nosos oídos só chegaba un suave murmurio. E a iluminación estaba en consonancia coas voces: discreta, difusa, a penas enchendo todo o local, deixándoo sen perfís discordantes, nunha íntima penumbra, era un alivio despois da iluminación desmedida das rúas.
     Había unha excepción, así e todo, xusto no extremo oposto a nós: unha plataforma circular, máis ben pequena, lixeiramente máis alta que o nivel do chan, cun piso translúcido (aínda que non estou moi seguro de isto) e viva, mais non excesivamente iluminada desde dentro.
     Instalarámonos alí tan axiña, que a min aínda me levou algún tempo afacerme á nosa nova, e máis ben frívola, situación. Pero, naturalmente, eu saudáraa compracido desde o primeiro intre.
     En cambio, o Belga, coas pernas cruzadas e ben encostado na súa silla desde a nosa chegada, parecía como peixe na auga. Creo que agora sacara a gabardina, pero non estou fixo.
     Memory Lane.
     Só despois de el pronunciar estas palabras, para min incomprensibles, deime conta do moito tempo que había que non oíra a súa voz.
     ¿Que é iso?
     A trip down Memory Lane.
     O Belga explicoume que así calificara G a visita feita por eles dous ao baile onde os amigos da propia G practicaban o rock.
     Sei que os cha-cha-chas non che gustan moito e que ves o rock con ollos máis favorables, pero ¿gústache o baile en xeral?, pregunteille.
     Hai anos que non bailo.
     Pero ¿gustouche o baile?
     A música de baile é traidora coma a neve. Faiche bailar case sen que ti te decates. Pero eu inventei unha maneira invencible de loitar contra ela, o antibaile.
     Explica o antibaile.
     Moi sinxelo. Tocan un rock, por exemplo, e bailas un tango. Tocan un tango, e bailas un rock. Ou sexa, lévaslle a contraria ao baile.
     ¿Aínda o practicas, o antibaile?
     Non, agora non bailo nin antibailo. Pero xa falamos abondo de rocks e de bailes, ¿non pensas?
     Tes razón, pero fuches ti quen mencionou o de Memory Lane.
     A verdade é que eu, pola miña parte, non tiña ningún desexo de falar de bailes. Si quería, en cambio, facer un breve comentario sobre a Primeira Parte da súa Verdadeira Historia , como el dicía.
     Bebín uns grolos máis de viño, forte e seco. O viño, ás veces, é bo aliado do razoamento, volve a intelixencia máis brillante. Polo menos, isto me pareceu a min      despois de tomar aquela pequena cantidade: pode que confundise brillantez con irresponsabilidade intelectual. Así que, sen máis preámbulos, lanceime:
     Todo iso das impresions enganosas, das impresions falsas, díxenlle, é un mito moi vello, con moitas variantes. Supoño que terás oído contar, ou que terás lido,      algo parecido a isto.
     (Fixen unha curta pausa: o Belga permanecía imperturbable).
     Máis ou menos é que as almas humanas vivían, nun principio, cos deuses, preto dunha rexión alén dos ceos na que está a morada da verdadeira realidade. Aquel era o seu País, o seu propio fogar.
     Pero había nelas un impulso malo: como un cabalo vicioso que as arrastrou á perversidade e que, finalmente, ocasionou a súa ruína; porque lles fixo perder as ás e caer nunha rexión inferior, o mundo material, máis falso que verdadeiro, onde quedaron vencelladas a un corpo, que é como unha cadea para elas.
E desde aquela están afundidas nun estado de permanente inquedanza e de señardade.
     Desconfiando que o Belga sacase as debidas consecuencias, expliqueille:
     Como ves, este mito ten que ver tamén cunha Falta e cun Castigo: e o Castigo consiste en caer nunha realidade tan pouco sólida, que prácticamente é un mundo falso, unha impresión enganosa.
     O Belga mantíñase reclinado no encosto da súa silla, coa cabeza lixeiramente ergueita; era, sen dúbida, a súa postura favorita. Realmente, eu non tiña ningunha razón para pensar que non me estivera escoitando atentamente todo o tempo; pero desconcertábame que non dixese nada. Eu aproveitei a súa mudez para ir ao WC. Cando voltei, pregunteille:
     ¿Que che parece o mito?
     Contestoume con frialdade:
     Todo iso das almas e dos corpos non che me interesa nada. Ademais, tódolos mitos, coma tódalas lendas, coma toda a historia e tódolos escritores e pensadores do pasado e do presente son iso soamente, falsas impresions.
     Ben, dixen resignado. Deixemos iso. Pero recordo que estou aquí por mor da Segunda Parte da túa Historia .
     A miña Espera .
     A túa Espera .

     A nosa conversa foi felizmente interrumpida por unha empregada do local, supuxen, que, inesperadamente, tomou asento na nosa mesa, fronte ao Belga. Era morena, tez tersa, pómulos prominentes. Calcularíalle arredor de trinta anos, se tal pode ser a idade dunha plenitude corporal conxugada cun calmoso equilibrio interno e un doado autodominio e fago esta descrición a pesar da semiescuridade predominante.
     Díxonos se podiamos pedir un whisky para ela e compracémola inmediatamente. A propósito, a súa fala era tamén un International English.
     Despois dunhas poucas palabras destinadas, evidentemente, a establecer unha familiaridade natural e rápida entre os tres, ela, sinalando o outro lado do local, anunciounos que axiña teríamos ocasión de vela na plataforma.
     ¿Algún show?, preguntámoslle.
     Ela afirmou coa cabeza, engadindo:
     Adoro o meu traballo.
     Sen dúbida ningunha, o Belga era do seu agrado. Non afastaba del os ollos, nin lle importaba nada manifestar o seu sentir. Isto quedou ben claro cando lle propuxo abertamente:
     ¿Podo verte esta noite?
     Como o Belga tardaba en darlle resposta, ela falou dun apartamento moi bonito que tiña a dous pasos de alí.
     Por fin, o Belga declinou a invitación. Dixo lentamente:
     Esta noite, imposible.
     Ela non insistiu, nin expresou tampouco a mínima curiosidade por coñecer as causas de aquel rexeitamento.
     Pouco despois alguén chamouna; así que, deixando o seu vaso de whisky case intacto, abandonounos cun xentil excuse me.
     A súa marcha colocábanos, pareceume, nunha situación incómoda. Certamente, nos non viñeramos a aquel night-club xusto para estar con ela; mais, coa súa ausencia, era como se quedáramos privados da nosa principal xustificación para seguir alí sentados.
     Houbo un longo silencio.
     As primeiras verbos viñeron do Belga. Como se adiviñase o meu pensamento, comentou:
     Era atractiva, ¿non era?
     ¿Por que non lle dixeches que si?
     Permaneceu calado por uns segundos; despois dixo un tanto divertido (tal é a impresión que me deu):
     Unha situación moi típica. As posibilidades sempre abertas ao lado erróneo.
     ¿Por que dis iso? ¿Estás a compararme co Estudiante Yemení?
     Non, agora non pensaba no Estudiante Yemení.
     Dime ti, ¿ti es sempre o lado erróneo para o que as posibilidades están abertas? Ou, con outras palabras, ¿nunca che tocou en sorte o triste papel do      Estudiante Yemení?
     Si, máis dunha vez.
     De repente, un conxunto de violíns rachou o relativo silencio do local. Tocaba unha música cambiante, de mansas melodías alternando con ritmos frenéticos, con aire -e forza- de danzas húngaras. Sinto non saber nada de música; por isto a miña descrición anterior, ademáis de pobre, é pouco fidedigna. Despois -e sigo sendo pobre e pouco fidedigno- os compases fixéronse solemnes, como anunciando un acontecemento importante, e finalmente subiu á plataforma a nosa show-girl, en actitude un tanto distante, elegante e gratamente distante, diríase. Ou quizais fose só o viño que tomara eu, co seu poder de realzalo todo.
En harmonía agora cun discreto fondo musical, foi liberándose de toda a súa vestimenta como de pura ornamentación superflua; ata que, finalmente, saúdada por unha cálida salva de aplausos, amosouse diante de todos triunfal e con olímpica naturalidade, nor those misterious parts were then conceal'd (Paradise Lost, IV 311); e engadiría, se non fose por unha densa e viva sombra felizmente non escultórica, que coma unha estatua ¿helénica? -pois si, coma unha estatua helénica.
     Sentíase, en certo xeito, que tódolos ollos estaban fixos na plataforma, e que permaneceron así ata o mesmo intre en que ela se retirou, deixando a plataforma convertida nunha luz baleira e inxustificada. Só entón volvín a miña mirada cara ao meu compañeiro -para descubrir que a súa silla estaba baleira tamén, que tamén el se esvaecera.
     Sen pagar nada polas nosas bebidas (a propósito, desde que trouxera o whisky, non volvera ver ao camareiro que nos atendera), erguinme e apureime a abandonar o night-club ou o que fose. Por certo que me deu a impresión de que, pese aos aplausos anteriores, agora estaba deserto; de que tódalas sillas quedaran tan baleiras coma a do Belga.
     Xa na rúa, emprendín o meu longo paseo en procura do Belga.

     Longo paseo, dixen.
     Efectivamente, avancei sen pausa polas rúas. Percorrín toda a parte central da cidade e seguramente andei máis dunha vez pola mesma rúa, porque as rúas se semellaban tanto unhas ás outras. Pouco importaba que algunhas fosen realmente avenidas, mentres que outras non pasasen de calexas estreitas; o caso é que todas moi ben poderían representarse por unha rúa recta, longa e deserta, cunha sucesión sen fin de farois ás dúas beiras deitando sobre ela as súas luces.
     De todas maneiras, non vin nin rastro do Belga. (¿Que rastro podía haber? Nin tan sequera unha colilla no chan.)
     Pero, finalmente, fixen un descubrimento sensacional.
     Eu non imaxinara que a cidade puidese estar na beiramar.
     Pódese presentir a veciñanza do mar polo arrecendo do aire, por unha brisa húmida, ou mesmo polo aspecto das xentes e das tendas (ben, non había xente salvo no night-club, polo menos ao principio, e as tendas, se as había, estaban todas pechadas).
     Pero eu nada percibira, nin o síntoma máis mínimo, que puidese interpretarse como un presaxio do mar.
     E, supetamente, ao final dunha rúa estreita, os meus ollos bateron con el.
     Ou mellor dito, eu non puiden discernir o mar realmente, pois estaba confundido coa escuridade da noite, pero vin os sinais vermellos dun faro mareiro refulxindo de tempo en tempo na distancia e, moito máis preto, alongándose máis de cincuenta metros, a silueta negra e alta dun peirao -e o Belga paseándose por el.
     Si, era o Belga. A gabardina facíao inconfundible.
     Apurei o paso cara a el. Durante o camiño fun comprobando que o mar estaba tan deserto como a propia cidade. Descontando o peirao esplendidamente iluminado e tamén a luz vermella do faro escintilando ao lonxe de cando en cando, o resto era unha uniforme escuridade.
     O Belga recibiume con estas palabras:
     Por fin viñeches.
     Pensei que quería dicir: Ben sabia que acabarías vindo.
     Si, pero non polo meu gusto, repliquei.
     Naturalmente, eu estaba resentido contra el. E non sólo por fuxir como fuxira, sen avisarme, senón porque, ademais, non concebía que en ningún outro sitio da cidade poidésemos atopármonos mellor que onde estabamos antes.
     ¿Porque non quedaches, logo?, preguntoume.
     En certo modo, el tiña razón. Podía ter quedado alí eu só, máis isto non volvería a súa conducta menos inconsiderada.
     Polo menos, podías despedirte.
     Principiamos a pasear polo peirao.
     ¿Non me dixeches ti mesmo que era atractiva?, pregunteille eu.
     El asentiu. Non tiven que explicarlle a quen me refería.
     ¿Máis que G ?
     Penso que si. A súa beleza e a súa personalidade eran, sen dúbida, máis..., máis formadas.
     Pois logo non te entendo. Aceptas unha invitación de G para pasar con ela non sei cantos dias nunha cidade a máis de cincocentos quilómetros de distancia. En cambio, rexeitas unha invitación máis interesante, e coas avantaxes de ser só para unhas poucas horas e de non teres que moverte máis de dous pasos.
     En realidade, eu non me manifestaba agora moi sinceramente. Porque o que de verdade me contrariaba non era que non se despedise de min, nin menos, naturalmente, que non aceptase a invitación da súa admiradora. O que me contrariaba era, sinxelamente, o que xa lle dera a entender: a súa marcha do night-club en tanto en canto que, indirectamente, claro, e non dunha maneira forzosa, desencadeara a miña propia marcha.
     El paseaba coas mans nos petos da gabardina e tornando a cabeza para os dous lados como se outease o horizonte -vanamente, supoño, xa que nada se albiscaba. Ainda que non presentaba un aspecto moi militar, eu compareino mentalmente a un xeneral inspeccionando un próximo campo de batalla.
     ¿Non era a miña Espera o que che interesa?, preguntoume.
     Eu calei. Non lle podía contestar que non; tampouco ousaba dicirlle que xurdiran feitos -ou persoas- máis interesantes que a súa Espera .
     Logo pensei que a miña actitude de reproche era quizais inxusta. Despois de todo, o Belga non tiña porqué estar identificado coas miñas teimas. ¿Por que pensar que fuxira do club só para amolarme? Quizais os motivos polos que se trasladara ao peirao eran máis importantes que os que a min me impedían desexar ningún traslado.
     ¿É pola Espera, logo, polo que viñeches aquí?
     Para decidir non agardar máis, contestoume.
     Tan logo como decidira non agardar por máis tempo, aquilo polo que estaba agardando chegaría : só me quedaba por saber que era o que estaba agardando. Pregunteille:
     ¿Non o podo saber xa, que é o que agardas?
     Dentro dun pouco, decidirei non agardar por máis tempo e o meu engano rematará. Desfareime de tódalas miñas impresions falsas. Isto é o que quero, bótalas fóra de min. Así que xa estás enteirado do porqué da miña marcha e xa sabes tamén porqué non podía aceptar ningunha invitación esta noite. Sabes xa todo.
     De todas maneiras, non me explicou por qué non se despedira.
     Eu quedei un intre remoendo o que acababa de dicirme. Por fin, fíxenlle esta nova pregunta:
     ¿Tes algunha razón para poñer remate á túa Espera hoxe..., xustamente unha noite que se che presentaba tan prometedora?
     Deume por aí, digamos.
     Seguidamente, preguntoume:
     ¿Que hora é polo teu reloxio?
     Consulteino por primeira vez desde había non sei canto tempo.
     As tres e media.
     Pero moi ben puidera ser que a hora do meu reloxio e a hora da cidade aquela non coincidiran.
     ¿E polo teu?
     Ningunha. Nunca levo reloxios nin calendarios.
     Eu interrompín o paseo. O Belga fixo o mesmo, uns pasos máis adiante.
     Escoita, díxenlle. Non acabo de entender ben iso da túa Espera. Eu podo entender perfectamente que un estea agardando, imos poñer por caso, un tren -xa que vimos de facer unha viaxe en tren-, un tren que vén con retraso, e decida non agardar máis e vaise ¿Dáste conta? Decide non agardar máis e vaise da estación. Pero ti decides non agardar máis ¿e que fas? ¿Que pasa despois da túa decisión de non seguir agardando? Non te entendo, porque non vexo que pase nada. Polo tanto, é coma se non decidises nada. Ti non te vas de ningunha estación, non deixas de facer o mesmo que estabas facendo; entón ¿en que se nota que xa tomaches a decisión de non seguir agardando?
     É ben claro, contestoume. Notareino eu. Notarei que me desfixen de toda sorte de impresions falsas. Deixarei de estar enganado. Nada de extraordinario, como podes comprender; todo o contrario, algo pefectamente natural, paréceme a min.
     E rematou anunciando:
     Agardarei ata as catro en punto.

     Para ordenar o que está confuso, nada mellor que recompoñelo todo desde o principio, paso a paso; non son eu quen o descubre. Tal é o que acordei facer.
     Saes unha mañá da casa de G, dixen, convencido de que todo rematara entre ela e ti por unha serie de razons centradas na parella musulmana, o Estudiante Yemení e mais o Periodista Turco, e que a min non me parecen moi convincentes. De repente, ao deixares atrás un parque...
     Thornden Park, interrompeume o Belga.
     O abandonares Thornden Park e meterte nunha rúa...
     Clarendon Street.
     Clarendon Street. Ao te meteres en Clarendon Street descobres que G e tódolos demais eran impresions falsas. Todo era impresions falsas, ou ilusions, ou alucinacions, non sei ben o que; levabas toda a túa vida enganado, e isto era un Castigo...
     Ou unha Broma.
     Ou unha broma non pesada, porque, despois de todo, a historia tratoute bastante ben. Isto, polo que toca á Primeira Parte da túa Verdadeira Historia.
     Fixen unha pausa. O Belga escoitábame en silencio. Era coma se eu estivese repetindo unha lección perante el.
     A Segunda Parte descubríchela esta tarde, despois de ver ao Estudiante Yemení en Sullivan Street, proseguín. Xa ves que agora lembrei o nome . Descubriches que o teu engano pasaríache tan logo como decidises non agardar máis a que che pase... ¿Falo ben?
     Pode que si, pero confuso.
     Agora iamos paseando cara ao faro. Recordo que se acendeu -e apagou- por tres veces antes de eu continuar.
     Pero o que che quero dicir é ben claro, repliquei. O que che quero dicir é, sinxelamente, que o teu descubrimento está montado no aire, que non ten base nin senso algún, que non descubre nada.
     O Belga mantíñase impasible, a pesar de que eu trataba de esmagar a súa Verdadeira Historia . Pero, polo menos, seguía aparentando escoitarme. Animado por isto, díxenlle:
     Contáronme o caso dun home que saíu ileso dun accidente de coche. Ileso fisicamente, non mentalmente. Porque se lle meteu na cabeza que era imposible non ter sufrido dano ningún despois dun accidente que deixara o seu coche feito pura chatarra. E deu en matinar que, aínda que a el lle parecía que nada cambiara, en realidade todo era distinto desde o accidente, e que xusto aquela falsa impresión de continuidade era a consecuencia, a clase de eiva que o accidente lle producira. Total, que tiveron que metelo nun manicomio. ¿Comprendes o que che quero dicir?
     Só comprendín o do manicomio.
     Ben, pois para poñer outro exemplo, repliquei rapidamente, nos podemos imaxinármonos vixiados neste mesmo intre por unha persoa invisible, pero ¿que gañamos imaxinando iso?
     Nada, dixo o Belga.
     Non che quero dar máis a lata; unicamente dicirche que se a pesar de todo insistes en que non tes máis que impresions falsas, ¿que se lle vai facer?; pero ¿por que non segues coa túa vida de sempre?; quero dicir, sen agardar nada especial para dentro de media hora...
     Tes a cabeza ateigada de teorías, reprochoume el.
     Logo declarou:
     Detesto as teorías. Cando estudiaba tiven que aprender centos delas, e tiven que aprender tamén a rebatelas, todas menos unha ou dúas. Por sorte, esquecín tanto as teorías coma a maneira de rebatelas.
     Chegaramos unha vez máis ata o remate dun paseo. Pero agora o Belga non deu a volta para empezar un novo paseo. Quedou parado xusto no límite do pairao. Se estivese buscando un sitio axeitado para chimparse de cabeza á auga, non atoparía outro mellor.
     Eu aproveitei a oportunidade para escudriñar a auga que tiñamos debaixo. Levaba moito tempo desexando facelo.
     Por raro que pareza, non vin sinal nigún dela. Supuxen que o peirao era moito máis alto do que eu calculara. Así e todo, nunca dubidei seriamente de que houbese realmente auga aló embaixo, nin de que estivésemos rodeados polo mar.
     De súpeto, propuxo o Belga:
     Será mellor que nos sentemos.
     Era unha boa idea. Sentamos alí mesmo, no límite do peirao, coas nosas pernas penduradas a moitos metros sobre o nivel do mar.
     Pregunteille ao Belga:
     ¿Pensas que a túa Espera ha ser máis levadeira estando eu contigo?
     Non creo: non ha ser aburrida en ningún caso.
     E o Belga engadiu:
     Como xa sabes, podes deixarme así que atopes algo mellor que facer.
     Si, ben sei, dixen.

     Primeiro botei de menos un cigarro. Despois, algo de comer. Foi natural. Pasaran moitas horas desde que comera por última vez. Nos, non fai falta dicilo, non tiñamos nada que levar á boca, nin vira eu, durante as miñas camiñadas pola cidade, ningún restaurant, nin tampouco calquera outro tipo de establecementos onde, polo menos, despachasen hamburgers ou eses socorridos pratos italianos como pizzas e demais. E non é que sentise unha fame aguda, pero, sen debida, daríalle a benvida a un abundoso prato de comida se mo servisen.
     O caso é que lle preguntei ao Belga:
     ¿Non che gustaría comer algo?
     Pulpo.
     Pronunciou esta palabra moi baixiño. Pero non foi por isto polo que case non a entendín, senón pala rareza da resposta. Pulpo.
     El xa mencionara este molusco, acordábame ben, xuntamente coas langostas e as ostras, como exemplos de animais con aspecto que dificilmente poderían espertar simpatía; pero era verdadeiramente intrigante que o mencionase de novo xusto cando falabamos de comida.
     ¿Dixeches pulpo?
     El asentiu cun movemento case imperceptible de cabeza.
     É francamente curiosa a túa ocorrencia, comentei.
     Non me preguntou porqué era tan curiosa.
     Continuei:
     Si, francamente curiosa, porque, ¿comprendes?, un dos rasgos máis típicos dos meus paisanos é o de considerar o pulpo coma unha das comidas máis exquisitas, coma un manxar incomparable.
     O mesmo podía dicir eu, supoño, case murmurou o Belga.
     Eu vin de seguida o que significaba aquilo; de seguida. Aquel si que era un descubrimento e un descubrimento sensacional.
     O estranxeiro excéntrico en ideas e conducta que se achegara a min despois de eu pasar a tarde toda cun paisano polo Greenwich Village, non era senón outro paisano que desembocara tamén en New York City.
     Tal era o descubrimento: o Belga resultara ser outro paisano meu.
     ¿Asi que...?
     Interrompinme a min mesmo. Non era doado para min dixerir aquela sorpresa.
     O Belga, mentres tanto, permanecía calado.
     Pensei que era mellor ir preparando pouco a pouco o camiño para que a conclusión final fose pronunciada conxuntamente por nosoutros os dous.
     Escoita, empecei. ¿Un terreo arcaico...
     A dicir verdade, o meu comezo fora realmente desafortunado, pensei de contado; mais aínda engadín:
     ... á beira do oceano?
     ¿Á beira do oceano? Non é unha situación moi orixinal, comentou o Belga.
     Aquel comentario estaba destinado, de fixo, a desinflar o meu pulo inicial, pero eu decidín non me dar por enteirado. Non obstante, collín outro vieiro:
     ¿Coñeces as Sagas escandinavas?, pregunteille (xa que era tan nórdico).
     Farlig å bjye seg ut.
     Traduce, pedinlle.
     Máis ou menos, é perigoso asomarse en noruegués. Un aviso nos trenes, como sabes. Unha tarde, despois de cruzar o Akerselva, un regato namais, poucos pasos son necesarios para pasar sobre el camiño do Oslo Este, onde se encontran algunhas rúas pobres, longas, estreitas e desertas, tan preto, pero tan distantes do resto da cidade, coas casas baixas e mesmo algúns pequenos humildes xogando nas aceras, coma nas vilas pequenas, se cadra cos primeiros letreiros luminosos, tan disonantes no ambiente aquel, acendéndose...
     Non divagues, fai o favor. É moi importante o que che pregunto.
     Ben, non lin ningunha Saga.
     Pero liches moita historia ultimamente. Pois o caso é que o rei Ricardo III de Inglaterra...
     Agora paroume el a min, quizais en vinganza:
     Non me interesan as pelexas familiares das casas reais, a pesar de ter folleado algo de historia estes días.
     Despois preguntoume:
     ¿Cantas Sagas liches ti?
     Afortunadamente, o mesmo Belga interrompeume de novo, descargándome así de ter que darlle unha resposta. Dixo apuradamente, como de mala gana, e querendo, sen dúbida, despachar canto antes aquel interrogatorio, ou aquela ameaza de interrogatorio:
     Okay, quizais tes razón; pode que sexamos do mesmo país, se é iso o que queres dicir.
     ¡Pois claro que teño razón!
     Insisto no difícil que me resultaba asimilar un cambio tan grande: un desconcertante estranxeiro transformado en membro da miña propia tribu.
     Aínda máis: anque, sen debida, máis novo ca min, era membro tamén da miña propia xeración, o que implicaba, probablemente, un mesmo enfoque dos problemas do noso País e do noso tempo.
     ¡Claro que teño razón!, repetín.
     E logo púxenme a falar embarullada e contradictoriamente:
     Despois de todo, non é tan raro que nin ti nin eu nos decatáramos da nosa común orixe. Pero, sen querelo, temos que ter manifestado moitos indicios deste feito, aínda que no momento nos pasasen desapercibidos. Pero aínda podo detectar algúns, paréceme. Por exemplo, a maneira como te achegaches a min e me aconsellaches non seguir esperando, como guiado por un instinto que che dixese que eu non era un peatón calquera vagando palas rúas de New York... Ademais, unha noite tan importante para ti... E ¿por que tiñas tanto receo en falar das nosas nacionalidades? Pois, con seguridade, porque oscuramente comprendías que eran as únicas nacionalidades que che importaban realmente -e non falo de nacionalidades legais- e, polo tanto, que aquilo non era para nós un asunto trivial. ¿Non adiviñaches desde o principio que eramos paisanos, e non che producía isto emocions contradictorias? ¿Non foron estas emocions contradictorias o que che impediu dicirme como te chamas e querer coñecer o meu propio nome , e o que te rempuxou a revirar de inmediato a miña tarxeta de visita?
     E, pasando á historia ... Esa visión da historia coma unha longa lista de batallas, de gañadores e perdedores, de heroes e cobardes, non pode ser froito exclusivo das túas lecturas na N. Y. Public Library, senón das infinitas horas de colexio que todos padecemos... E o mesmo vale do que me deches a entender -que che ateigaron a cabeza de refutacions de todo canto non afirmaron un par de mentes milagrosas, as únicas en toda a historia do pensamento capaces de non desbarrar... E a túa referencia ao culleus ¿non demostra que pasaches por unha facultade de dereito e que encontraches os estudios tan aburridos como para sentirte sen azos para superar o primeiro curso? ¿Non foi iso do culleus o único que te chamou algo a atención de todo o que che fixeron estudiar aló? E logo, abandonada a carreira, quedaches literalmente sen porvir; nin tan sequera tiñas aquel porvir problemático dos licenciados en dereito dispostos a investir doce horas diarias, durante anos seguidos, en aprender a recitar de memoría códigos enteiros para gañar unha oposición. Coñezo moi ben o lado malo da historia que che tocou en sorte: produce coma unha sensación de claustrofobia... Seguramente tomaches de inmediato a decisión de marchar do noso País para sempre...
     E desde aquela andas pola Área Protestante, como ti dis, a tombos de capital en capital, de traballo en traballo, irremediable estranxeiro, cidadán imposible dos países que amas... Tamén podía falarche da túa maneira de pronunciar certos nomes como Cabo Cañaveral, ou o nome de algunha rúa da cidade de G, aínda que tratabas sempre, nestes casos, de forzar un acento inglés; e do teu desprecio por reloxios e calendarios, proclamado coma se fose unha marca de superioridade, e en contraste coa túa admiración pola rapidez e puntualidade dos autobuses Greyhound; e das túas conxeturas sobre os motivos que levaran á nai de G a visitar a súa filla no seu apartamento; e da túa evocación da risa do Amigo Alemán producida por certa confesión de G; e da túa actitude ambivalente, fondamente desapegada e, ao mesmo tempo, tinxida de curiosidade, ante mundo de G e cos Amigos Inglés e Alemán, actitude de outsider esencial que se comporta coma se non o fose, como a de tantos paisanos nosos; e ata das reminiscencias que che despertaron os nenos no Oslo Este de xogos infantís e vilegos. . .
     Arroutada de entusiasmo; borracheira de palabras. Pero aínda non parei aquí.
     Seguía falando, ou tratando de falar, en inglés; mais atento á primeira oportunidade que se me presentase de pasar á nosa vella, esquecida, prohibida fala materna.
     Borracheira de palabras; aínda non parara:
     Hai paises negativos, seguín, países que, se queres describilos, obrígante a usar constantemente termos negativos. Así o noso, negando o sol, as guitarras, a festa sanguenta, a arte, os dogmas, a paisaxe, et cetera, dos países dominantes da nosa Península.
     E tan negativos son que ata fan o imposible por negar o seu propio ser negativo e por chegar a seren exactamente igual que os outros. Países negativos. ¿Non dixeches ti mesmo que es de nigures? E dime ti, ¿quen, se non nos, que outra clase de compatriotas poderían ter pasado varias horas comunicándose nun idioma estranxeiro, referindose a Oslo Este, a Thornden Park, ou a amigos ingleses e alemáns, para, só ao final, non sei por que rara casualidade, evocar unha arcaica comida chamada pulpo?
     Borracheira de palabras; arroutada de entusiasmo: ocorréuseme facer de xeneroso salvador, desenrolando nada menos que unha alegoría, a pesar de que son inimigo de alegorías, simbolismos e metáforas. Esperaba que poidésemos coroar a noite cantando a dúo algún dos nosos cantos folklóricos. A alegoría foi esta:
     ¿Acórdaste do mito do que che falei, no que había unha rexión superior e verdadeira, unha Falta, un Castigo? Pois esa rexión superior e verdadeira é o teu País, o noso País; esa Falta, a túa ruptura con el, o telo abandonado para sempre; ese Castigo, o teu andar vagando continuamente por un mundo alleo que nada significa para ti, que non constitúe para ti máis que un conxunto de impresions falsas que nada che importan, cada vez máis cara a un norte máis lonxe de ti mesmo... O remate do teu Castigo ocorrerá tan logo como decidas non esperar por máis tempo e regreses para a túa Terra; e esta si que é unha Espera, unha Segunda Parte da túa Verdadeira Historia chea de contido: decides non agardar máis e volves, ¿daste conta? E cando esteas entre os teus o mundo deixará de parecerche enganoso: será o teu mundo; sentiraste ligado a el indisolublemente. Todo recobrará o seu propio lugar, a historia , a ciencia, o pulpo e as langostas e as ostras e as manthis e os gatos e, sobre todo, as vacas... e mesmo a lembranza de G e de tódolos outros, para así poder notar a diferencia entre o estranxeiro e o propio.
     Tal foi a miña alegoría. Pareceume de aquela brillante; agora vexo que non era nin orixinal.
     O Belga aturara en tranquilo silencio toda a miña borracheira verbal. Aínda agora, despois de eu rematar a alegoría, tardou algún tempo en rómpelo.
     Mais as súas primeiras palabras foron coma un vento xeado que me entrase polos oídos.
     Deixei ese país aos vinteún anos, e non tiven endexamais o menor desexo de retornar a el e de vivir con aquela clase de xente, dixo.
     A súa voz soaba baixa e cortante. Mesmo tiven a impresión de que experimentaba certo pracer en esmagar a miña borracheira.
     ¿Por que dis aquela clase de xente?
     Aquela incrible clase de xente, insistiu.
     Entre esa xente están os teus devanceiros, supoño.
     ¿Os meus devanceiros?, repetiu coma se lle fixese moita gracia a miña observación.
     E seguidamente, en ton conclusivo, dixo:
     O país onde eu nacin non significa absolutamente nada para min. Podía ter sido outro calquera.
     Tratando de ser sarcástico, comentei:
     Ti es un estranxeiro sen referencia a ningún país determinado, ¿non es?
     Xusto, dixo.
     Por un anaco, quedamos dobrando o silencio circundante co noso propio silencio.
     A miña atención estaba toda concentrada nas agullas do meu reloxio: estaba pendente de que marcaran as catro menos dez en punto. É ben sabido que, en tales casos, os minutos vólvense séculos. Pero, por fin, marcaron esa hora.
     Entón informei ao Belga:
     Faltan namais dez minutos para as catro.
     Moi ben, dixo con toda a calma.
     Erguémonos case ao mesmo tempo.
     Un frío lento e disimulado estivera meténdose no meu corpo mentres ficáramos sentados. Agora botaba de menos un abrigo, ou aínda que nada máis fose unha gabardina coma a do Belga.
     ¿Aínda consideras como hora límite as catro en punto?
     Si, afirmou.
     Pois xa sabes:sólo dez minutos.
     El non replicou.
     Supón que nada pasa, suxerinlle.
     ¿Para que? Agardarei ata as catro.
     ¿E despois?
     Non pareceu comprender a miña pregunta, así que agreguei:
     Quero dicir: ¿Que vai pasar ao rematar a túa Espera?
     Xa o sabes.
     ¿Desaparecerán tódalas túas impresions falsas?
     Iso mesmo.
     Agora pregunteille:
     ¿Tamén eu son unha impresión falsa?
     Desde logo.
     ¿Queres dicir que vou desaparecer ás catro en punto o máis tarde?
     Quedou ollando para min, coma se de súpeto acabase de decatarse da miña presencia.
     Por fin díxome:
     ¿Que querías logo? ¿Ou é que tes algo mellor que facer?
     As súas palabras permaneceron case suspendidas no aire, como para facer durar a miña humillación por máis tempo.
     Dígame: despois de telo seguido durante tantas horas (deixemos á parte a circunstancia de séremos compatriotas), ¿era aquela pregunta insultante a despedida que eu merecía?
     ¡Teño!
     Foi rapidísimo. El estaba no borde do peirao, de maneira que, aproveitándome das nosas situacions, deille co meu pé dereito un rempuxón forte e súpeto antes de rematar de pronunciar a devandita exclamación (no caso de que eu a pronunciara realmente, en vez de só pensar en pronunciala) e aló embaixo caeu o Belga coa súa gabardina brillante como un lóstrego branco, sen emitir nin un berro. Por raro que pareza, eu non sentín o golpe que debería ter producido ao bater contra a auga--seguramente porque estabamos tan altos.
     Nada pasou, á parte da súa caída, como, por outra parte, era de esperar. Quedou o ambiente tan tranquilo e calado coma antes.
     Ou, mellor dito, si rexistrei un cambio mínimo -un só. A pequena luz vermella do faro deixou de escintilar ao lonxe.

     Voltei á cidade. Camiñei de novo polas rúas, mais agora sen ninguén a quen buscar, sen ningunha meta.
     ¿Ningunha meta?
     A verdade é que escuramente esperaba desembocar diante do night-club. Claro que a miña entrada no night-club por segunda vez non implicaría necesariamente o encontro, tamén por segunda vez, da nosa show-girl. Mais era igualmente claro que non ía atopala en ningunha outra parte.
     Quizais, en vez de buscala, mais ben debería evitala. ¿Non acababa de eliminar a unha persoa pola que sentía ela un interese manifesto?
     Así e todo, eu non podía xulgar a miña acción como un crime. Si, tirara ao Belga ao mar nun arrouto de furia, pero o meu rempuxón, en fin de contas, beneficiárao.      Explicareime.
En efecto, xa que o Belga non podia oirme, díxenlle mentalmente:
Ti non querías agardar máis que ata as catro; pero eu estaba seguro de que ás catro non pasaría nada. De non ser polo meu pé, a túa Espera continuaría. Así que o único que fixen foi darlle remate uns minutos antes da hora-límite.
Algún papel importante tiña que xogar esta noite. Outramente, o tempo todo que levaba gastado contigo sería enteiramente inútil.
Desde logo, o remate da túa Espera foi todo o contrario do que ti te figurabas. Ti pensabas que todo (eu mesmo incluído) ía esvaecerse, agás ti. E resulta que soamente ti te esvaeciches.
Todos podemos prescindir moi ben de ti. Todos: é dicir, tamén aqueles aos que non podo ver. G estará durmindo, non descarto que co Periodista Turco; o Estudiante Yemení, argallando en silencio o desprazamento do seu novo rival -agora xa non tan novo-; o Amigo Inglés, algo máis cabreado que onte, pero menos que mañá, polo rumbo que vai tomando Norteamérica; o Amigo Alemán, na fase máis violenta e apoteósica do seu raid nocturno.
E, polo que a min toca, aquí me tes camiñando tan campante por estas rúas, todas diferentes e todas iguais.
Non rexistro na cidade ningún cambio, non sendo que me parece que apagaron a metade das luces públicas. Unha medida ben razoable, porque debe de ser xa moi tarde e a min sóbrame coas que quedan. Tamén diría que o frío é algo máis intenso.
Todo segue igual. Quizais mesmo o faro volveu funcionar.

     As miñas voltas pola cidade houbesen durado tanto coma a miña resistencia física se, de casualidade, os meus pasos non me conducisen á estación de ferrocarril.
     Si, cando baixaba por unha rúa como todas, encontreime diante da estación. Foi tan inesperado coma cando descubrira o mar, o peirao e ao Belga.
     Coa diferencia, claro é, de que agora non estaba o Belga. Por alí continuaba todo deserto.
     Entrei na estación pola porta principal, aberta de par en par.
     Mirei para enriba case instintivamente, como en procura de calquera dos obxectos que soe exhibir unha estación de tren -un reloxio, o letreiro co nome da cidade, un detalle calquera polo estilo. Pero nada vin. Só unha serie de fiestras tapadas por verdes persianas.
     Así e todo, algo moi notable agardábame alí: o tren.
     O tren interminable, silencioso coma un reptil xigantesco aletargado baixo a luz abraiante.
     Se hai un autobús a punto, cóllelo; se ves un tren que agarda, méteste nel -directamente se tódalas taquillas de venda de billetes están pechadas.
     Así que non dubidei en subir de novo ao tren. Xa estaba farto da cidade.
     Fun polos corredores de varios coches, ata que cheguei á porta dun departamento que me pareceu o mesmo no que viñeramos. Ali senteime. A cortina seguía descorrida.
     Ao cabo duns minutos quedei dormido. Cando espertei, encontreime con que o tren avanzaba a toda velocidade, como ocorrera antes. E, igual que antes, non tiña idea do tempo que pasara durmindo.
     Contemplei de novo a luz azul do departamento, tan feble pero tan persistente.
     Despois ollei a través da ventaniña. A escuridade era tan mesta como de costume. Ou quizais máis: efectivamente, o forte traqueteo do tren fíxome pensar que debiamos ir por un túnel .
     De cando en cando voltaba a cabeza cara á porta do departamento, como coa esperanza de que entrase o Belga ou algún outro viaxeiro.
     Desafortunadamente, era imposible. Polo que toca ao Belga, a causa está ben clara, imaxino. Polo que toca a outros viaxeiros, a causa non é menos clara: ninguén pode subir a un tren que non para, ou que para namais en estacions desertas.
     Se polo menos puidese botar un pito, pensei outra vez. Supetamente decateime cun sobresalto de ledicia de que aínda podía atopar no cinseiro as colillas dos cigarros que fumaramos antes, abríndoseme así a posibilidade de fumar, se non un cigarro, si, polo menos, dúas colillas. Case tremendo de nerviosismo, abrín a tapa do cinseiro. Estaba baleiro.
     Aquilo non demostraba que me equivocara de departamento, porque sobrar sobrara tempo para unha limpeza a fondo de todo o tren, por longo que fose.
     Así que do Belga non quedaba nin a súa colilla no cinseiro. O único que deixara era a súa Verdadeira Historia, agora en total desamparo -res nullius, diría eu, para vingarme do seu culleus.
     ¿E se eu me apropiase dela?
     En realidade, poucos cambios se precisaban para volver a Verdadeira Historia aplicable a min mesmo. Non tiña máis que concebir ao Belga coma un mensaxeiro enviado a min; de maneira semellante, Thomas De Quincey gustaba imaxinar ao vendedor de drogas que, en Oxford Street, lle proporcionara por primeira vez algo de opio como a un drogueiro inmortal feito descender á terra nunha misión especial para con el.
     Unha vez cumprida a súa misión, o Belga retornara ao seu punto de partida. O mesmo que o enviara xunto a min inspirárame a min o rempuxón polo que fixo a viaxe de volta.
     Asi que o Belga comunicárame a miña Verdadeira Historia coma se fose a súa Verdadeira Historia. Xa se sabe que este tipo de mensaxes nunca veñen claras, senón que hai que descifralas.
     Eu era, polo tanto, víctima de impresions enganosas, impostas a min como castigo. ¿Que Falta cometera? Quizais darlle unha patada no cu a alguén moi importante; aínda que, realmente, eu non adoitaba repartir patadas á xente; o meu rempuxón ao Belga fora literalmente excepcional.
     Ou quizais non fose un Castigo, senón unha Broma.
     O intenso traqueteo das rodas persistía, pero non me molestaba. Ao contrario, actuaba sobre min como música de fondo. Hai músicas peores, paréceme.
     O tren non era, certamente, o cumio de luxo e do confort, pero, en comparanza con outros, parecíao. Por iso agora non me dediquei a rememorar trenes ingleses, senón outros con departamentos provistos de dous bancos de madeira de capacidade suficiente, segundo cálculo oficial, para dez pasaxeiros cada un, mulleres e homes, fumadores e non fumadores, fracos e obesos, todos rixidamente sentados, entalados ata o punto de seren incapaces do menor movemento. Agora ben, as vinte persoas así sentadas en cada departamento eran con diferencia os pasaxeiros máis felices, porque outros moitos estaban condenados a soportar a pé toda a viaxe nos corredores ateigados; de xeito que un tiña que se abrir camiño por entre eles a cobadazos para chegar, por exemplo, ata un de aqueles WC co chan sempre encharcado de mexos. Curiosamente, aquelas condicions torturantes estaban acompañadas por maternais advertencias estratexicamente espalladas por todo o tren nas que se informaba aos viaxeiros, quizais en varios idiomas -non en noruegués- que era perigoso debruzarse, ou que, en beneficio da saúde pública, estaba terminantemente prohibido cuspir no chan. No inverno a temperatura dentro do tren era como a da noite xeada, e os pés volvíanse insensibles co frío. Por outra parte, aínda que as viaxes xa estaban programadas para tardar vinteoito horas ou así en chegar a destino, de ordinario facíanse máis longas aínda, porque o tren paraba de repente entre dúas estacions distantes por causa de algunha avaría ou anomalía (habitual), que igual producía retrasos de tres, sete ou dez horas. Isto, supoñendo que non descarrilase.
     Naturalmente, eu logo cansara do pasatempo de apropiarme da Verdadeira Historia do Belga. Pero non esquecín ao Belga, e mesmo volvín pensar nos seus amigos. ¿Que lles diría se puidese mandarlles unha carta?
     A G, sólo que non abrigase ningunha esperanza de atoparse de novo co Belga nunha estación de autobuses.
     Ao Estudiante Yemení, que o Belga nunca sospeitara a súa paixón desesperada.
     Ao Periodista Turco, nada. (Así e todo, teño lido que o idioma turco cae dentro da Turanian Branch of Languages, na que tamén está incluido o finés. Seguramente o Belga non sospeitaba esta afinidade).
     Penso que o Amigo Inglés e o Amigo Alemán sentirían un sincero interese pola sorte do Belga. Aínda que o primeiro podía ter a cabeza demasiado fervente de obsesions para poder asimilar simples feitos. (Algo parecido dixera o Belga de min, pero equivocadamente). Entre o seu fanático nacionalismo e a total carencia de patriotismo do Belga había que encontrar prudentes termos medios. O malo é que os prudentes termos medios soen ser moi aburridos, pensei.
     Pasemos logo ao Amigo Alemán.
     Pode que non lle calase o negro futuro que o Belga lle vaticinaba: suicidio ou mental hospital. Vaticinio que seguramente lle provocaría as súas potentes gargalladas -que non significarían unha total incredulidade.
     Despois referiríame aos versos que recitaba aquela tarde no The Blue Angel:

     Porque estes versos que insisten en que todo resultaba familiar, os amicais saúdos da xente que pasa, os rostros que se ven, estas versos suxiren (por contraste) unha experiencia -o Asombro- capaz de botar por terra toda a Verdadeira Historia do Belga.
     Contaríao -o Asombro- valéndome do exemplo dun ciclista.
     O ciclista, diríalle, pedalea lentamente costa enriba, máis atento á paisaxe que á vella estrada intransitada, serpenteante por entre prados sedantemente verdes e
dondos outeiros inzados de soutos e carballeiras. Os prados, pequenos, están separados por chantos verticais; en case todos eles, alleas ao transcurso do tempo, pacen algunhas vacas. Sentado debaixo dun carballo solitario, coas costas apousadas no seu tronco e unha aguillada na man, un home cunha boina poeirenta e parda chaqueta de pana descolorida, criado de criados, olla, quizais adormecido, para as vacas que ten que coidar -das que, en resumidas contas, tamén é criado-, tan alleo ao tempo, tan fundido coa terra e coa paisaxe coma o carballo, como as propias vacas.
     O ciclista baixa do seu modesto vehículo para botar un pito sentado sobre unha baixa parede de pedras que circunda un pequeno leiro, á beira da estrada. Contempla a paisaxe, que non pode ser máis familiar para el: é a paisaxe -incluídos as vacas e mais o home- que ten que percorrer tódolos días na bicicleta; contempla logo unha enorme nube cárdena, perfectamente estática, como fixa sobre un ceo fundamente azul.
     De súpeto, coa contemplación da nube, séntese desprendido de todo o pasado e do futuro, coma se estivese nun instante único, presente e discontinuo; sente, ou vive, que a nube é sorprendente e infundada; que as vacas, os prados, o paisano, a paisaxe enteira, el mesmo, son sorprendentes e infundados e que non hai maneira de que deixen de selo; non se trata propiamente dunha experiencia molesta, pero non quere deixarse levar por ela e pega unha especie de enérxico salto interno para retornar ao mundo familiar, que pode ser tan vasto e complexo como se queira, pero que está tan sólidamente establecido que, unha vez nel, a un nunca se lle ocorre preguntarse pola verdadeira diferencia entre o que é familiar e o que non o é. A un nunca se lle ocorre pensar que non hai, no fondo, ningunha diferencia. A nube do Asombro e a nube cotián son a mesma nube.

     De súpeto peguei un brinco no meu asento, mais non para desprenderme de ningunha experiencia importante. Foi un salto gratuito.
     Quedei por algún tempo no centro do departamento, coas mans nos petos dos pantalons e as pernas escarranchadas, para manter o meu equilibrio pese ao movemento do tren. Toda a miña aventura co Belga podía ser sorprendente, díxenme; pero, despois de todo, o que parece que ten Razón de Ser non é menos sorprendente que o que parece non tela.
     Cando cansei de estar de pé, voltei para o meu asento. Tiña sono outra vez. Agora o ruído das rodas soaba como en campo aberto, polo que supuxen que xa sairamos do túnel.
     Si, contaríao así, pensei de novo, o Asombro, co exemplo do ciclista. Pero ¿a quen llo contaría? ¿Ao Amigo Alemán? Desde logo, non lamentaba en absoluto non terllo contado ao Belga; non me faría o menor caso.

     Quedábame unha dúbida. ¿Falaría o Belga en serio?