Espera, lector, que estou profundando. Agora che atendo. O paso de cebra foi unha conquista do espírito democrático e civilizado, tanto fronte ao caos anárquico que se pode ver, por exemplo, en cidades como Buenos Aires, onde cada quen fai o que pode para esquivar con vida as burradas asasinas dos "colectiveros", coma fronte ao non menos caótico e perigoso tráfico que ten que sufrir o peón en cidades que nacen á modernidade despois dunha longa etapa de dictadura, tal e como se puido comprobar no derradeiro treito da España franquista, cando o macho hispánico ía no seu chirimbolo de catro rodas, un Seat-600 con tubos trucados para meter barullo, rodeado de múltiples colgarexos, rosarios de eucalipto, pegatinas e coxíns, e tal e como se pode comprobarse agora mesmo, por exemplo, en Rusia, onde se establece entre os peóns e os vehículos rodantes unha verdadeira competición: os primeiros para cruzar a rúa facendo dribbling entre os coches, e estes para tratar de llo impedir metendo toda a máquina posíbel, que certamente non é moita, dado o deterioro e atraso do escarallado parque automovilístico que por alí circula.
     Certamente, alguén, ti por exemplo, lector, ou ti, lectora, poderiades pensar outra cousa e non será un servidor quen volo discuta. Non faltará quen diga que estes sendeiros urbanos, tan pintadiños cando cadran as eleccións municipais, son expresión da teima controladora do Estado sobre a cidadanía, e que, no fondo, o que agochan é o dirixismo opresor a que está sometido o viandante, obrigado a pasar por eles como o gando polas vereas que o levarán ao curro adormecedor ou ao matadeiro fatal. Pero non discutamos.
     Vinde para acó, lector e lectora, imos tomar o aperitivo nesta terraza. Dende aquí podemos contemplar con parsimonia e comodidade cál é o comportamento da paisanaxe neses espacios que chamamos "pasos de cebra". Hoxe invito eu porque un meu sobriño algo lacazán e rillote conseguiu, ¡por fin!, entrar a traballar nunha pizzería. Eu mesmo lle regalei o ciclomotor. Vinde, sentade aquí, a carón meu. Ides ver cousas ben curiosas, aínda que en tan pouco tempo non poderemos admirar máis que parte da épica que encerra o asunto este dos pasos de peóns, que son toda unha metáfora analóxica da vida social.
     Ben, xa estamos sentados co noso aperitivo e dispostos a aplicar ollo analítico, ¿non si? Como vedes non hai ningún semáforo ou axente municipal que (des)ordene o tráfico. Nestas condicións, xa sabedes que os viandantes teñen prioridade no paso, que así o di o código de circulación. Xa temos aí o primeiro, mirade: ese é o peón que sempre permite que pasen os coches, mesmo que veñan moi lonxe ou que o conductor o invite a cruzar. Se é do xénero masculino, responde a un tipo desconfiado e cutre de quen a sociedade nunca tirará proveito nin progreso ningún. No arrisca nada nin se fía das leis. Son paisanos tacaños como a virxe do puño, nunca invitan a unha cervexa e cando van conducindo só respectan os dereitos do peón se este llo reclama con autoridade. Ideolóxica e politicamente sonvos ou moi de dereitas ou moi de esquerdas, que tanto tén. Se é muller, como esa que está agora aí esperando a que pase aquel coche que vén por alá arriba, a cousa cambia: seguramente responde a un instinto de seguridade e prudencia que tamén exerce cando vai conducindo, polo tanto sería arriscado tirar unha deducción ou conclusión de tipo sociolóxico, ideolóxico ou político. Podiamos levar grandes sorpresas mirando qué partido vota.
     Ollade agora: aí está o dubidoso. Estes desisten con resignación se o coche continúa a súa marcha sen amosar intencións de se deter e fan grandes xestos de gratitude, ¿non vedes?, se o conductor frea para deixalos pasar. Xeralmente, este tipo de peóns son boas persoas, educadas e xenerosas pero tampouco con elas non pode unha sociedade ir moi lonxe. No fondo coidan que non teñen dereitos e que o alcalde ou o secretario do concello lle fan persoalmente un favor todos os días coa recolleita do lixo. Cando van conducindo, manteñen un comportamento moi variábel, pois como non son conscientes da existencia dun dereito, aplícano ou négano ao seu gusto e capricho.
     Non sei se vos estou aburrindo, lector e lectora, pero velaí agora un deses que poderiamos calificar de temerarios: eses que se meten no paso e provocan unha grande freada. Mirade, mirade que cara puxo o tipo do coche. Divídense en dúas subclases: o fundamentalista, que queima cunha mirada asasina ao acolloado conductor que estivo a piques de pillalo, e o despistado, que como é, á súa vez, un subtipo dos dubidosos que vimos antes, desfarase en grandes xestos de escusa e se empeñará en que, despois do percance, sexa o coche quen pase primeiro, ¿non oes a ese?: "¡non faltaba máis, de ningunha maneira, perdoe, señora, pase vostede diante, e disculpe ¿eh?, disculpe...!" Os fundamentalistas, xa se sabe, como calquera cousa da vida lles cheira mal, cando van conducindo eles desexarían varrer cunha metralleta todos os peóns. En canto aos despistados, abondo teñen os pobres cos reproches que decote teñen que sufrir do/a seu/súa consorte, tanto conducindo como a pé, na casa como na rúa. Iso si, son un perigo evidente cando son eles/elas os/as que conducen. Politicamente teñen un balanceo que polo xeral remata en abstención debido a que chegan sempre tarde ao colexio electoral.
     Non quero cansarvos, pero mirade ese outro: é o tipo anglófilo, moi viaxado el e moi consciente dos seus dereitos. Sabendo qué país pisa e qué paisanaxe o ocupa, métese no paso de cebra cunha certa seguridade, ¿védelo?, pero non sen mirar cautelarmente ao conductor facéndolle un xesto de "a ver, qué, ¿non vas frear?". E como xeralmente o conductor non frea, dálle á cabeza, tal como está a facer agora, como dicindo "isto na Inglaterra non ocorre". Sofren moito coa súa anglofilia e pensan que os males que lle acaen ao persoal de por aquí estanlles ben merecidos. Cando van conducindo son correctos pero cabréanse cada vez que despois de frear para deixar paso a un peón aínda se ven na obriga de facer un xesto repetido coa man para que este se decida a cruzar. O cabreo sóbelle ata a punta dos pelos cando o peón ou peona son do primeiro dos tipos que vimos antes, é dicir, dos roñas desconfiados. Estes anglófilos antes votaban Esquerda Galega.
     Xa vexo que boquexades de aburrimento, pero aguantade un pouco. Agora temos diante a un dos que se paran intermitentemente no medio da cebra porque están a falar polo teléfono móbil, braceando e xestualizando coma se tal cousa. É o tipo piticlín. Este vicioso personaxe, normalmente hortera irredimíbel e incombustíbel, pasa o día pegado ao seu aparatiño porque nel cifra toda a súa afirmación vital. Escoitade, que dende aquí podemos oílo con toda claridade dicir as grandes parvadas que constitúen o motivo da súa urxencia. ¿Non oídes? Din moito "okei", "vale", "veña" e "chao". Se soubese as flores que lle están a enviar os conductores, ao mellor bulía un pouco máis a atravesar, pero non hai tal: situado na nube ilusionada da súa adquisión comunicacional, o piticlín mira, sen ver, a quen o está a insultar e con esa cara de parvo pensa escuramente que é motivo de admiración por parte de todos os que o rodeamos. Cando el vai conducindo, como non se despega do "móbil", detén o coche en calquera lugar para puntualizar algo na súa interminábel conversa e segue en cambio para adiante no paso de cebra sen se decatar do momento en que atravesa as raias peonais. Este vota sempre ao partido do goberno e o alento fédelle a terminal dixestiva de tanto lamber.
     Non vos durmades. Hai tamén os que sempre cruzan lentamente, como ese que vemos agora, cunha lentitude medida e insolente. É o virtuoso local. Son xentes que, pola razón que sexa, non aprenderon a conducir e polo tanto descoñecen o punto de vista dun conductor. É de supoñer que entre eles existen algúns que coidaron seren moi progres nalgún momento da súa vida rexeitando ideoloxicamente o coche por consideralo símbolo de entrega ao capitalismo alienante e agora andan resentidos diante da súa sempiterna condición de peóns. Moitos aínda teñen boa idade para aprender a conducir pero non o fan porque non están dispostos a conceder que se equivocaron, polo menos en parte, e claro, os demais, comprendendo xenerosamente o seu irreductíbel sentimento da dignidade, lévanos de esmorga nos seus coches, e ben que lles gusta, aínda que poñan cara de resignación. Xa se entende que ideolóxica e politicamente son de ideas fixas, pero como non hai partido que se axuste á súa elevada visión do mundo, abstéñense nas eleccións, o cal non quere dicir que non se dediquen a despotricar contra todo. Nunca viaxan e teñen itinerarios fixos na cidade.
     Mira ese outro: pasa correndo, sen mirar, a medio centímetro dun coche. Deses había antes moitos, alá polos anos sesenta, cando empezaron a poñerse os semáforos en Santiago. Quizais é o persoal máis abundante e o único que votaba nas primieras elección con ganas de transformar o mundo. Son os fuguillas. Pero xa non quedan. Agora metéronse a pizzeiros, non votan e son o terror do tráfico.
     Por fin habería que citar os que nunca son peóns porque utilizan o coche con chofer para percorrer cinco metros. Son persoas con altos cargos e grandes despachos e non se explican por qué toda esa xente que está a cruzar a rúa non se fai a un lado para aplaudir. En fin..., vai sendo hora de xantar. ¡Bo proveito! Véxovos un algo cabreados coa miña lección de taxonomía peonal. Pero non é para se poñer así. ¿Que a qué tipo de peón pertenzo eu? ¡Ah!, queredes que me defina. Pois... ¡¡pero, ¿que fai ese rapaz do ciclomotor?!! ¡Pero si é...! ¡Apartade, apartade, que se nos vén enriba!...¡Aggg. fillo da...Aggg!

     E primeiro o vermú con canapés e despois pasaron as cigalas e as ostras e as nécoras e as ameixas á mariñeira e as zamburiñas e a pescada á prancha e a vitela "a la jardinera" e o bacallau con coliflor e o cabrito asado e eu repito e chegou a tarta e os xelados e a tarta outra vez e o champán e os cafés e os licores e a virxe de guadalupe e os licores yo tenía un chorro de voz hostia ven pra acó e o adeus a mariquiña e os licores e unha noite na eira do trigo e dende logo non hai como a amizade dempois da familia claro e os licores e o lembras cando daquela si que si cuando salí de cuba dejé mi vida que me caso en soria se non lle arreo unhas hostias e non me fodas no camiño que non son unha cadela qué miras ti paspán do carallo pra quén miras ti que dis ti merdento do carallo morto de fame que che fendo a alma pero sigo siendo el rei que che como os fígados que non é pra tanto e teñamos a festa en paz me caso en soria e os licores e andas cos collóns arrastro énchesme a cona de terra veña calma xa pepiño a min non me pareceu mal que xa sabemos que pero que a min non me que cho digo eu e os licores que me caso en soria que nesta cara só toco eu e para iso cando me afeito e pousa e pousa e pousa e non me toques naquela cousa e vaite anda vaite ven pepiño que non era por min ven ímonos xa meu rei anda que me caso en soria anda anda que conduzo eu meu rei acouga acouga que son uns lerchos feliz nadal a todos me cagüeningundiós.

     Baixou do avión con aire satisfeito. El fora realmente o protagonista daquela hora e media que durara o voo. Na cara dos outros viaxeiros notábase que lle caera simpático a todos, cos seus comentarios tan graciosos. Lograra saír do aparato o primeiriño, empurrando á xente cos cóbados e desprazando ata facer perder o equilibrio a un tipo que esperaba a que lle chegase o momento de acceder á escaleira de baixar. '¡Que cara puxo o pasmón aquel!' Atravesou a explanada que mediaba entre o avión e maila terminal, respirando a fondo, feliz, e lanzando ao aire o envoltorio da chocolatina que lle quedaba. Deulle o derradeiro grolo á derradeira botelliña de coñac que mercara no avión e arrebolouna tamén contra o aire asistindo cun xesto gozoso ao momento de se esfachicar o vidro contra o chan. Había que divertir á xente con cousas inxeniosas.
     Xa no edificio da terminal, sen deixar de esgarrar a dereita e esquerda con moita gracia e cando lle viña a gana, dun xeito que aprendera de rapaz, botando o esgarro por unha comisura da boca, agardou a que a cinta viradora empezase a librar as equipaxes, e unha vez máis estaba el en primeira liña para coller a maleta, gracias á súa habilidade para furar entre a xente, que ben se vía que o miraba con admiración e envexa. De vez en cando, sacaba o pano de man e limpaba estrondosamente o narís, que, como corneta de antroido, producía un ruído moi gracioso que facía volver a cabeza aos pasaxeiros cada vez que tiña lugar a limpeza nasal.
     Coa maleta na man, saiu o primeiro por unha porta que se lle abriu automaticamente e con moito respecto a el soiño, e saudou saleroso a toda a xente que esperaba de pé a chegada do avión, do seu avión, que mesmo parecía que o esperaban a el, tanta era a simpatía con que todos o miraban, a el e maila súa camisa floreada de cores fosforinas. Esgarrou dúas veces por cadanseu colmillo para gratificar tanta simpatía e xa dentro do autobús, ben esborroado entre dous asentos nunha postura moi cómica, deulle ao interruptor dunha radiocassette noviña do trinque que comezou a emitir música macarena mentres el miraba ao arredor tratando de corresponder ás olladas compracidas e agradecidas que a xente lle dirixía pola amenización espontánea que se lle estaba brindando e que xa durante o voo impregnara cos seus sons toda a cabina de pasaxeiros, igual que o cheiro da colonia que se botara abundantemente.
     Agora na casa, mentres trataba de durmir tirado no leito, a medio metro da súa paisana, recordaba a travesía dunha hora e media de duración, ao tempo que facía comentarios graciosísimos en voz alta sobre o boa que estaba a azafata e cómo quedara aloulada cando el lle dixo aquilo de 'nena, por mirar pra ti metín un zoco na bosta', no momento en que ela lle pedira que, por favor ('por favooor, señooor...', así, coa boca pequeniña, a tía aquela) a ver se podía baixar o volume. Fora unha viaxe moi boa, realmente, aínda que houbera un retraso de dúas horas, porque el pasábao de puta madre nos aeroportos, tomando copas, mirando as tendas tan bonitiñas e as mulleres de todos os paises que mesmo parecen doutro mundo.
     Si, recordaba agora aquel voo, xa inesquecíbel. ¡Que ben o pasara! E contáballo á súa muller, estomballado a carón dela, que permanecía inerte, sen escoitalo, pensando a quen levará ao día seguinte, á tertulia matutina, Mª Tere Campos . 'Viáxase moi ben en avión, dicía el, sobre todo dende que xa non deixan fumar, que nunca aturei aos que molestan con tanto fume...'

     Baixou do avión con aire satisfeito. Todo fora ben naquela viaxe, a non ser polas dúas horas de retraso, que aínda bo é que as aproveitara para ler algo da última novela de Tom Wolfe, onde se aprenden moitas anécdotas americanas para afrontar despois conversacións cultas e inxeniosas cos colegas e cos altos xefes do consorcio bancario. A non ser tamén polo arrempuxón que lle deu un paleto de camisa floreada e fosforina que cheiraba a colonia de xulgado de garda e a coñac barato cando estaba esperando a que puxeran a escada para saír da aeronave.
     Pero agora, mentres se dirixía ao edificio da terminal co móbil activo en ristre (¡por fin!, ¡qué suplicio, hora e media sen el!) rememoraba o momento culminante do negocio que acababa de facer. ¡Ah!, e falando de momentos culminantes: aquel en que un tipo, ao velo falar en inglés coa azafata (única lingua que el adoitaba utilizar en canto subía a un avión, por aquilo do prestixio e de establecer distancias), cando o tipo aquel puxo a proba o seu dominio do inglés preguntándolle con moita solermia que cómo se dicía na lingua de Shakespeare "Non por moito madrugar amence máis cedo", e el, rápido coma un raio contestoulle: "Not for much wake up soon amanís more early". O de "amanís" saíralle así, por encher a cousa, que o tipo aquel nin se enteiraba, pero o resto da frase estaba ¡fetén!
     Si, rememoraba o momento culminante do negocio mentres marcaba un número calquera do móbil para ir falando durante o percorrido cara á terminal e protexer así a súa imaxe diante do resto dos pasaxeiros, que o miraban con abraio e admiración, seguramente debido ao seu porte seguro e executivo e ao traxe que mercara na madrileña calle de la Montera. Si, o consello de administración podía estar ben contento despois da súa xestión. Un bo pelotazo e uns cantos millóns gañados así, nun ¡tris-tras!, tan só por poñer aquí o que estaba alí, sen se molestar por demais e sen compromiso ningún de tipo laboral (¡que lle dean...!). Todo sobre o papel.
     Si, si, estaba satis, satis, satisfeito. "Very, very satisfeito". Alisou o pelo brillantino cun xesto de toureiro trunfante e encamiñou o seu paso imponente cara á terminal deixando unha estela luminosa que todos miraban con abraio, con verdadeira admiración e con envexa. Colleu cun pulo tenso do antebrazo a súa maleta da cinta viradoira, saiu pola porta automática, que se lle abriu, como a James Bond, para el só, e foi recoller o coche ao parking (nada de "aparcadoiro", como din aquí estes paletos). Xa dentro do habitáculo motorizado sentíase aínda mellor: tracción ás catro rodas, air bags para os dous ocupantes dianteiros, climatizador, robot falador avisando dos despistes, avarías ou déficits líquidos, flus-flas para mosquitos, salpicadoiro de caoba, moble bar, boca para compact discs (por certo, hai por aquí un macanudo de Julio Iglesias), portarretratos incorporado, tapizado figurando pel de leopardo, funda do volante e luvas de conducir a xogo co tapizado, alfombras estampadas con motivos de caza tropical, rabo de corzo pendurado do espello retrovisor, I love Madrid no vidro traseiro (así, ben visíbel, cun gran corazón vermello pintado e ben centrado), e todo ordenado e limpo.

     A miña mirada estaba ao nivel da tumbona de praia esperando cerrarse para botar unha sestiña roncada, das de Álvaro Cunqueiro. Dende alí vía eu pasar pernas, brazos, coxas, nádegas, peitos e ombreiros de variadas formas e cores; todo un desfile metonímico dese persoal que alegremente vai e vén da area á auga, da toalla ao sol, do sol á sombra e da pelota á raqueta. As tatuaxes marcadas indelebelmente nas variadas peles conformaban faunas e floras fantásticas que compoñían para os meus párpados sonnolentos un desfile de bolboretas, margaridas, corazóns, I love Pepe, Visca el Barça, dragóns de Sant Jordi, serpes e florestas floridas, todo como unha cabalgata rabelesiá e feliz da condición humana en tempo de verán.
     De súpeto, e xa a punto de me durmir, xurdiu a media distancia, como se os meus ollos fixesen un rápido zoom de aproximación, unha visión rara. Alí en fronte de min había unha muller de idade indefinida sentada sobre unha toalla vermella; unha especie de esfinxe estática, coa cabeza impasíbel, o tronco erecto, chea de alfaias de ouro e pedrería nos brazos, no pescozo, nos pulsos e nas orellas; semellaba unha lagarta coa mirada agochada detrás de tupidas gafas de sol con grosas bisagras douradas. Todo acabado nunha espesa cosmética facial con boca pintada en rosa forte e nun peiteado de moña que ben se vía ser producto de moitas horas diante do espello.
     Malia a anacrónica visión, quedei durmido uns poucos séculos, a contar polas dimensións en que se adoitan medir as gloriosas sestas do verán. Alá no soño atopei campos de adelfas e de arroceiras nas que evoluían ríos, lagoas, garzas e flamencos, cormoráns, anduriñas e tamén serpes esvaradizas, arrás monótonas no seu parvo croar e lagartos lorquiáns, arnais e estantíos, de estricados pescozos enrugados e sonnolentos ollos detrás de gafas de variadas cores.
     Cando espertei, o sol ía baixo e marchara o xentío. Todo era soedade e silencio e apagárase xa o balbordo alegre da xuventude multicolor. Tan só algún berro de garza perdida ao lonxe mesturado co eco das cigarras no aire e das arrás na lentura do delta poñían algo de realidade no meu despertar incrédulo, como para me dicir que todo non fora máis que un soño. Pero, como lle ocorrera a Augusto Monterroso co dinosaurio, a dragona das alfaias de ouro e pedrería aínda seguía alí, incólume, indelébel, como unha tatuaxe feita na area

     O outro día entrei nunha cafetería céntrica e moi acolledora dunha cidade populosa, desas nas que un é invisíbel porque ninguén ve a ninguén. Sentei nun tallo alto que estaba adosado á barra e pedín unha consumición. Como tamén eu era invisíbel nese momento pero non inaudíbel, o mozo púxome con toda dilixencia a bebida que eu pedira.
     O local estaba cheo. Moi preto de min, sen embargo, había unha única mesa con tres cadeiras libres ao seu arredor. Cando xa a miña mirada ía algo cansada de non atopar nada en que apousar, a porta do local abriuse e deixou ver un individuo que entraba da rúa procurando cun movemento xiratorio da súa cabeza e estricando moito o pescozo un sitio onde sentar. Cando reparou na mesa baleira, buliu a ocupar unha das sillas, pero velaí que se lle achega un camareiro a lle pedir, por favor, que non ocupase aquel asento, que se quería tomar algo que o fixese na barra pois aquela era unha mesa para tres consumicións e o señor tiña que comprender... O home fixo un amago de contrariedade e de protesta, pero o camareiro atallouno cun xesto inequívoco de que era a única alternativa que lle quedaba. De súpeto, como se unha buxía lle iluminara por dentro o cerebro, o cliente colocou o seu bolso de bandoleira nunha das sillas e o gabán noutra, e díxolle ao camareiro que lle trouxese tres cervexas, unha para el e as outras candansúa para o seu bolso e mailo seu abrigo, que seica, polo que dicía o homiño, gustaban moito desta bebida.
     O empregado ficou algo perplexo pero rendeuse á evidencia de que alí se pediran tres consumicións e de que había tres cadeiras ocupadas, polo que atendeu sen máis a orde de servicio.
     Así as cousas, aquel que se me foi perfilando como unha figura triste e solitaria pero chea de bo humor púxose a falar cos seus compañeiros de mesa, co seu gabán e co seu bolso, que mesmo semellaban prestarlle moita atención, e a brindar con eles de vez en cando pola saúde dos tres e pola amizade. Deste xeito fóronse acabando as cervexas e outras tres máis coas que recuncaron sen deixar el de parolar e de facer brindes cos seus singulares amigos. Finalmente saíron sensibelmente alegres, non só o simpático cliente, que agora resplandecía, senón diríase que tamén o abrigo, que se pendurou informalmente por riba dos hombreiros do seu dono con moito compadreo e confianza, e o bolso que prendeu a bandoleira no pescozo do home e parecía como que ía facéndolle carantoñas moi graciosas e agarimos na queixada.
     Seguinnos ata a porta da cafetería para contemplar mellor a escena. Consonte se afastaban, vin cómo se paraban nas farolas e nas árbores, dándolles fortes apertas entre os tres e invitándoas tamén a tomar algo con eles. Perdinos de vista na distancia, ata onde as paralelas da rúa semellaban confluír, e alá seguían a súa peculiar esmorga o home o seu gabán e o bolso de bandoleira.