|
Shanghai,
cidade das mil bandeiras
Shanghai.
Unha das cidades máis grandes de China, con 14 millóns
de habitantes e, ó mesmo tempo, a máis cosmopolita
(deixando á beira Hong Kong). Atópase a 1.462
kilómetros de Beijing. Aséntanse 2.094 habitantes
por kilómetro cadrado, número que no centro
da cidade ascende a 3.296. Shangai vive hoxe un desenrolo
vertixinoso. No 2001, por exemplo, construíronse 15
millóns de metros cadrados de vivendas.
Xian Shuan
Lei observa o paso do tempo baixo a sombra que debuxan os
rañaceos. Repasa o tempo amoreado so dos seus hombreiros
co ir dos anos. A rúa é un incesante ir e vir
de persoas. Os portales convírtense en improvisados
mercados nos que se vende de todo: vexetais, pilas, teas,
tofu, té,... Absoluto murmurio de voces. Lixeiramente
os nosos pasos e, sobre todo, a cámara de fotos, conseguen
mudar unha migalla o particular ritmo. É agora cando
Xian Shuan Lei troca o xesto. Fai da súa inmovilidade
mirada, rigoroso repaso. Nada de fotos. Unha, non máis.
Poucas
rúas máis aló ábrese outra cidade.
Exaltación, barullo, amoreamento de individuos e automóviles,
non hai outra cousa. As ringleiras de coches carecen de principio
e final, conforman un continuum.
A Shanghai
de hoxe, modernizada e renovada, non renegou das outras Shanghai
existentes, a legada polos franceses, a erixida polos ingleses,
a puída polos alemáns, a mellorada polos xaponeses.
Todos eles forman ó creador da única Shanghai,
de tódalas Shanghai.
O primeiro
que vemos é a estación de trens. Un incesante
regueiro de viaxeiros xermolando dos vagóns e, entre
eles, nós, como nunha manifestación, de vagar,
toda a atención posta en non bater con aqueles que
nos preceden. Un corredoiro ascendente nos guinda á
rúa, de contado, onde unha ducia de persoas ofrece
direccións de hotel, hostales, habitacións,
milleiros de cousas. Non é se non unha das primeiras
fotografías da Shanghai que nos agarda. Buscamos a
fuxida, de fronte, non sabemos cara onde, pero entre a poboación
china sómola presa preferida dos moinantes. Dibidi,
dibidi (i), o estribillo
que nos acompaña dende Beijing. O Rolex é o
rei de Shanghai. Rolex, cheap, Rolex. Moreas de mans
abanean tarxetas con imáxenes de hoteles cando nos
ofrecen as súas habitacións. A oferta amóldase
a tódalas posibilidades. E se non personalizase no
mesmo intre.
Cos trastes
so das costas entramos no metro. Se a estación de trens
nos pareceu un verdadeiro fervedoiro de persoas, este lugar
xa non ten alcume. Todos nunha mesma dirección, como
un xigantesco rabaño. O grupo marca o ritmo que deben
seguilos pes. De outro xeito sería imposible avanzar.
Xamáis tiña ollado semellante reunión
de xente. O metro é un formigueiro fabuloso. E como
se tenta de que a ninguén lle falte traballo, varios
gardas cun altofalante na man repártense pola plataforma
para retelos viaxeiros entre as liñas divisorias. É
un oficio. E compre que os viaxeiros respeten as súas
indicacións.
Logo dunha
viaxe de 18 horas, o que me apetecía era tomar unha
boa ducha. A orde e a limpeza que amosa a habitación
non se asemella nada ca do baño. O lavabo é
vello, e a bañeira carece de ducha. Ó final,
de crequenas, laveime ca auga da billa. A auga, polo menos,
sae quente. E na China, todo esto, é máis que
moito. ¡Non, en balde, estamos medio século por
diante respecto ó resto do país! Logo souben
que as duchas están no piso de abaixo, repartidas como
nun vestiario de futbol. Xamáis deixamos de ser unha
curiosidade para os chinos. Non perderán a oportunidade
de observalos nosos corpos espidos. Ó parecer, somos
distintos dende o mesmo intre no que nacemos.
O Bund
é a ribeira de Shanghai. A ponte entre o seu presente
e o seu futuro. Un espacio novo nado da cidade cosmopolita
á outra beira do río: Pudong, fileiras de modernos
edificios, cada cal máis espectacular, convertido agora
no símbolo da cidade. Alí compartimos visita
cunha morea de turistas chinos. Ven sendo doado distinguir
un metropolitán dun campesiño, comentamos. O
xeito de vestir delataos, pero non só iso. O xeito
de mirar, o seu comportamento, o ritmo é o que os diferencia
de arriba abaixo. Os naturais da cidade teñen unha
apariencia distinta. Aquí todo é máis
vertixinoso, percíbese o eco de occidente, nótase
mesmo no xeito de ser e comportarse da xente.
Shanghai
está chea de tendas, e pasámola maior parte
da tarde na principal zona peatonal, Nanjing Lu. É
a rúa que xunta o maior número de transeúntes
do mundo. A cor do asfalto ocúltase baixo a multitude,
o individuo morre aquí, para converterse en masa. Varios
homes e mulleres colocan encol dunhas mantas bufandas, panos
e complementos de venda. Con tan só cheirala presencia
da policía recollen todo cunha habilidade abraiante,
e liscan botando lume. Non tardarán en voltar e abrilos
postos.
Velocidade
é un dos apelidos desta cidade: o que acaba de ocorrer
xa é pasado. A cidade vive sumerxida nun ritmo enérxico,
o mesmo que os seus habitantes. Pero entre tantos contrastes
é unha circunstancia que mesmo pode pasar desapercibida.
Todo é posible en Shanghai, o branco e o negro fúndense
nunha mesma foto, o pasado e o porvir. As luces de neón
enfeitan os recunchos , a escuridade.
Nesta
cidade os contrastes tornan contradiccións. En cada
rúa esténdense duas cidades dentro da mesma
Shanghai. As novas construccións, modernas, vangardistas,
de cristal e aceiro, érguense nunha beira da rúa,
a Shanghai actual, símbolo do progreso de China. A
histórica, a cidade da outra época, onde semella
detido o tempo, está xusto na beirarúa de enfronte.
Tesouros vivintes. Non hai portal no que non se venda algo,
a xente sae á mercar un pixama, e cos zapatos impecables.
Os productos estrela son os alimentos e o xénero do
fogar. Anciáns e anciás confúndense entre
as mercancías fronte dos portales, como Xian Shuan
Lei, sentado enriba da súa cadeira, sen perder detalle
de todo o que pasa. É un lugar perfecto. Case non hai
forasteiros. Nós, alomenos, non coincidimos con ningún,
e é cousa que aínda chama a atención,
sobre todo entre os máis maiores. O seu estar é
distinguido, como dun lapso de tempo que non importa que se
perda. Transmiten moita tranquilidade, paz interior. Non semellan
especialmente preocupados, saben que xa fixeron o que tíñan
que facer na vida, e ben o saben. A dinámica do mercado,
tanto ir e vir non lles afecta. Un dos anciáns fica
sentado, digno, enteiro, corpo erguido, mirada perdida, pero
cun punto de sagacidade. Case se podería recoller todo
o seu pasado mentres descansa enriba do tallo, nunha cidade
que moito cambiou, pero na que fachendoso testemuña
ha cambiado radicalmente, aquí sigo. Permanece serio,
ó seu arrededor xorde unha tremenda festa cando Asier
empezou a botar fotos. Semella que xamáis antes o retrataran,
e a xente achégase ó barullo. Poucos metros
máis alá, os videos, as cámaras dixitais,
a tecnoloxía punteira faise ca rúa.
Entre
a roupa interior que colga dos cables eléctricos, entre
as sábanas que toman o aire contra as cadeiras, rodeamos
a esquina onde unha gaiola deten a mirada perdida dun can
que agarda a hora de ser cociñado.
Alcanzamos
a Shanghai moderna, presente e futuro, o lugar onde se realizan
tódalas inversións. Pero os cartos non poden
todo. Non hai moito movemento ó mediodía. Nin
mercado, nin deambular de xente, non hai nin alma. Os rañaceos
sós non fan a ciadade.
Regresamos
á outra beira do del río, na busca da esencia
da cidade. No mercado de teas a cámara fotográfica
de por si é un acontecemento. Xamáis Asier vírase
rodeado de tantos incondicionais. Bota as fotos con boteciños,
ca técnica pin-hole (ii).
¡Este babeco vai por tola a toda esta xente que nada
máis veu para mercalas súas teas! Ós
rapaces encantalles pousar diane da cámera, pero os
seus pais tampouco quedan atrás. Asier xunta un grupo
de nenos contra os estreitos pasillos do mercado. Entrementres,
Ainhoa proba un vestido feito á medida non interior
dun vestiario improvisado. Trátase de extendelos brazos
abertos nun anaco de tela, e xa temos máis que feito
o probador. Todo baixo a atenta mirada do comerciante.
Non moi
lonxe de aquí atópase Xintiandi, unha das zonas
máis inn. Derrubada a arquitectura enxebre,
construiron no seu lugar novas vivendas, e as casas históricas
que aínda perviven non tardarán en correla mesma
sorte. As tendas de luxo e os longtang ou shikumen,
as residencias características de Shanghai, conviven
na mesma beirarúa. Fronte dos comercios máis
caros, unha familia afronta o seu día a día
como si non tivera corrida a historia, fai a cea na beirarúa,
ca roupa tendida no tendido eléctrico, unha de mil
bandeiras. A roupa tendida enrriba dos paus de bambú.
De ahí colle a cidade o alcume: Cidade das mil bandeiras.
Os longtang
ou shikumen son casas pequenas e incómodas.
Pero forman parte do íntimo dos seus habitantes. Parte
da súa personalidade. Cando dez familias viviron baixo
un mesmo shikumen, a rede afectiva que crean estas construccións
é formidable. Ahí se agocha o sentido derradeiro
do comunismo, cooperación e intercambio. Os novos veciños
son recibidos con doces e té, entre agasallos para
a súa nova casa. Nembargantes, a especulación
lle gaña terreo ó humanismo. O pasado, a historia
e a identidade teñen os días contados. A bandeira
do capitalismo pode ca cidade das mil bandeiras.
Nas antigas
rúas, nos abeiros do encanto, os habitantes de Shanghai
agasallan vitalidade. Nada máis saen do colexio, os
escolares devoran lambetadas, e mazarocas de millo, e xamón
como si fose un chupa chups... As beirarúas tamén
son aquí carpas de vellos motores, ofrécese
maquinaria pesada, xunto ós prismáticos, mazás,
tofu (iii), pixamas
e todo o que un poida usar e imaxinar. A idea do mercado ten
o seu lugar de ser nas rúas de Shanghai, e non nas
actuais grandes superficies.
Á
hora da cea, atopámonos con vascos e cataláns,
polo que a sobremesa foi longa. As luces de neón competían
co nosos ollos por ver quen alumaba máis ó serán
de Shanghai. Foi algo verdaderamente curioso. Creo que inventámolo
taxi-poteo. Dous taxis nos deixaron na entrada dun bar. O
ambiente é agradable, pero está cheo de rapaces
novos extranxeiros e chinas. É a tónica xeral.
Os chinos varóns non se moven por aquí, e elas,
normalmente, lánzanse ó pescozo branco de petos
quentes. No Judis é algo evidente. Un dos
principais lugares de encontro para extranxeiros da cidade.
Vemos un xoven de case dous metros de altura escoltado docemente
por duas chinas. Baila o home, e elas axeitan as formas dos
seus pequenos corpos.
Decidimos
sair sin tomar nada. Nun dos extremos dun fermoso xardín
atopamos unha casa colonial. Semella de todo agás un
bar. Non en valde estamos nunha zona que estivo gobernada
polos franceses ata mediados do século XX. Feudo de
mercaderes franceses e rusos, foi centro de casas de citas
e fumadoiros de opio. A arquitectura non deixa lugar a dúbidas.
Pero do mesmo xeito que esta concesión francesa, en
Shanghai tamén houbo outras. Os primeiros en instalarse
e gobernar este lugar foron os británicos. Os franceses
chegarían despois, e para rematar os xaponeses.
Deixámo-la
casiña concesión dos franceses, novamente, sen
tomar nada, e semella que nos diriximos cara outro bar onde
se celebra unha festa. Outra vez ó Taxi. Vamos ó
California, un dos bares máis de moda. Arrodeado
por outro fermoso xardín, nun caserón aillado.
Repítese a mesma paisaxe: o home branco posto ata as
orellas deixase querer polas xóvenes chinas. Fermosas,
sexis e ben arroutadas. Nos quedamos fora, e no tiempo que
duran duas cervexas, varias mozas sairon vestidas co típico
sari. Tentárono, pero os seus petos estás baleiros.
Os nosos praceres son outros.
Caranguexos
machos de río, langostinos con pauciños, pastel
de alubias vermellas e serpe conformaron o menú dos
derradeiros mediodías. Puro delicatessen das
mellores cociñas do mundo. Pratos dignos da cidade.
Nembargantes,
as ceas foron ha sido insulsas, comida rápida, primeiro
china e logo, por si fora pouco, americana. Lucímonos.
Unha cea chocalleira, pero a sobremesa foi extraordinaria.
Un grupo numeroso de chinos amontóase nun dos recunchos
que amosa o parque, e cantan, son cancións populares
acompañadas de varios instrumentos. É un coro
ledo, e nos invitan a participarmos con eles. Preto, outro
grupo ensaia un baile. Mañá, pouco antes de
que amaneza, esto estará cheo de chinos practicando
Tai-ji, danza e badminton. Deitámonos cas súas
cancións de fondo, e un sonrriso nos beizos. Non pudemos
coñecer tódalas Shangai existentes. Tampouco
semella posible. Tzai-tsen (iv),
Shanghai.
NOTAS
(i)
Dibidi: Del inglés DVD.
(ii) Pin-hole o estenopeica: una cámara
estenopeica es aquella que no tiene sistemas ópticos
basados en la refracción de la luz, siendo sustituidos
por un orificio, llamado estenopo, que es el encargado de
formar la imagen. Los principios básicos de los estenopos
se encuentran ya en textos chinos del s. V a. C.
(iii) Tofu: queso de soja.
(iv) Tzai-tsen: Adiós, en mandarín.
|
|
