O mesmo día en que rematei de ler O brillo dos elefantes lin tamén un amplo extracto do discurso pronunciado en Estocolmo por Günter Grass na cerimonia de entrega dos premios Nobel. E atopeime con que moitas das palabras do autor alemán parecían pensadas para o emotivo e intenso libro de Fran Alonso, coma se o azar tecese fíos invisibles que facían confluír os dous textos na mesma tarde invernal en que eu os lía. Dicía Grass: "[No noso tempo] todo aquelo do que o cerebro humano é capaz foi plasmado xa de xeito abraiante. Só a fame segue sen resolverse. E non hai vontade política decidida a poñer fin a esa miseria que prolifera (...) ¡Tamén a fame é unha guerra!".

O libro de Fran Alonso tamén ten como pano de fondo a oposición entre a sociedade occidental e o chamado Terceiro Mundo. O rapaz que nos narra a historia vive nun país de Centroamérica, sometido a esa guerra xorda que os consume e que nace da loita de clases. Ese rapaz sen nome toma a palabra e fálanos da súa realidade, en secuencias breves como poemas: do seu país verde e fermoso, arrasado agora polas bandas paramilitares; do seu pai, asasinado por membros desas bandas; da súa avoa Mirta, que garda a memoria das cousas; da súa nai, loitando por sacar adiante a familia, e que noutrora loitou nas montañas para conseguir un país libre e xusto; de Violeta, a súa mellor amiga e o seu primeiro amor; da pobreza que o rodea, máis intensa coa guerra... E fálanos tamén de Taquín, o mestre ameazado de morte que lle aprendeu a ler e a escribir, o mesmo que lle ensina a amar a poesía e lle di que no seu país "o tempo ergue barricadas contra a memoria".

Todo iso e moito máis é O brillo dos elefantes, un libro onde a dureza da historia se xunta coa lúcida fermosura da palabra, porque Fran Alonso acerta cun emotivo discurso poético, inzado de imaxes e metáforas tan deslumbrantes e vizosas coma a paisaxe tropical que envolve os personaxes. Un texto comprometido, a contracorrente no panorama actual dos libros para a mocidade, que nos emociona e nos fai lembrar que as palabras agardan ocasións coma esta para amosarnos toda a forza que agachan no seu interior. Tamén o protagonista deste libro descubre a forza das palabras, e por iso, no capítulo final, toma o relevo do seu mestre Taquín, "engulido pola noite invisible". Á súa maneira, el tamén sabe que as palabras son tan necesarias como o pan de cada día, e que ten que haber alguén que as siga gardando e defendendo. Porque, como dicía Günter Grass nas liñas finais do seu discurso, "en definitiva, a novela de todos nós debe continuar".