Sabemos que estamos nun dos barrios históricos e emblemáticos da cidade da Coruña. Aquí naceu a cidade, coa súa longa historia vencellada ao mar, ao pasado militar pero tamén ao universo popular, ao universo tabernario. É un lugar de nacemento e de residencia de ilustres personaxes da cultura galega pero tamén é berce do máis florido da cultura popular, literaria e musical, en moitas millas á redonda. É como se a memoria se concentrase nesta parte da cidade. Por un lado, a ignominia que nos evoca o Campo da Rata, que está aí ao lado, e por outro, o aviso permanente de que só estamos de paso, que este, este lugar precisamente é un dos cabos do mundo, unha alfándega de tránsito desde este lado ao outro lado polo que todos imos pasar.
Aquí está a torre coa súa historia mítica que todos coñecedes, a torre de Brigantia, a de Brigo tamén, a de Breogán, a de Ith, a de Hércules, a de Xerión... E tamén está a Pena das Ánimas que é outro aviso máis de que estamos nun cabo do mundo; e tamén está o porto de San Amaro, aquel santo que buscaba o paraíso e que dá nome á enseada onde nos atopamos. Ou o suxerente topónimo Punta Herminia que segundo algúns, incluso, derivaría do deus grego Hermes aquel que tiña por oficio, precisamente, conducir as almas ao outro mundo, ou segundo outros, sería o Mons Herminius no que se refuxiarían cando os perseguía Xulio César, uns indoblames lusitanos que desde o Mons Herminius da Serra da Estrela, en Portugal, chegarían ata aquí fuxindo da morte. Cada rocha, cada pedra, deste recuncho do mundo, ten un ou máis nomes: O Grelle, Macallás, O Cabalo, O Altar, Os Touciños, O Boi, A Vaca, O Becerro, coitelos, furnas, illas percebeiras e cada unha ten mil historias que contar. Evocan mitos, ritos, crenzas, anécdotas e aventuras emocionantes e tamén catástrofes que semellan maldiciós bíblicas e tamén contos ben divertidos. Non sei se sabedes o do galego antes do naufraxio; é un conto que xa se perdeu na tradición oral pero que figura na literatura española, sobre todo do século XVI, e conta como aquí a non moitas millas, un día de néboa mesta, un temporal, e, e, e, pois provoca que unha urca, que era un barco antigo de carga, se, se encha de auga, disculpádeme os do mar que eu non estou afeito ao léxico mariñeiro e seguramente diga algunha tontería pero...como son de interior, disculpádesme, non? A cuestión é que o, a urca enche de auga, a tripulación eran portugueses e un galego...e, e, e, claro, póñense a baleirar auga, a baleirar auga e o galego sube polo visto á gabia, que debe ser o pau donde se mira, e non podía ver terra próxima, entón o que fixo foi coller comida, sentarse nun recuncho da urca e poñerse a comer e claro, decíanlle os compañeiros, os mariñeiros portugueses: Pero galego, que fas? non ves que nos imos a pique e deci/ e dixo el: Home que tanta auga ha de beber non ha poder comer siquera un bocado!
Autor/a da transcrición: e~xenio