Antonio Reigosa: Como nace en ti o interese pola música popular, seguramente, sendo nena?
Dorothé Schubarth: A,a,as porque,e,e xa estaba na familia.
Antonio Reigosa: Ah!
Dorothé Schubarth: Si.
Antonio Reigosa: Tiñas familiares (…)
Dorothé Schubarth: Si.
Antonio Reigosa: Que,e,e que (…)
Dorothé Schubarth: E eles que/ querían que,e,e que todos nós apren/ desemos (…)
Antonio Reigosa: Música.
Dorothé Schubarth: Música de, dalgunha forma.
Antonio Reigosa: Pero que tipo de música estaba na familia? Música (…)
Dorothé Schubarth: Cada un fixo un ins/ e, e, e tocou un instrumento.
Antonio Reigosa: Ah, eran músicos! Eran intérpretes.
Dorothé Schubarth: No, no. No, no. Pero te cada un toque un instrumento inda que sea de,e,e afisionados (…)
Antonio Reigosa: Ese era,a,a (…) Formaba parte da,a,a educación familiar.
Dorothé Schubarth: Eso foi. Exactamente.
Antonio Reigosa: Moi ben. E,e,e logo, (aparte) dos estudios normais de, de primaria (…)
Dorothé Schubarth: Si.
Antonio Reigosa: Secundarios e tal, como era,a,a a formación musical naquel momento no teu entorno?
Dorothé Schubarth: Bueno, na escola había algo pero a maioría polo (…) a través do instrumento i despois eu empecei a informarme á propia conta. Eso,  polas circunstancias, a miña forma de aprender foi preguntarme i buscar a contestación. Eu non tiven moita posibilidá de preguntar a outros. As circunstansias eran bastante difícil. Pensa que no ano cuarenta e cuatro aínda había guerra e despois da guerra viñeron os alemáns i tiñamos a casa chea i unha situación bastante complicada para a familia. Non?
Antonio Reigosa: Si. Por exemplo, conservatorio, non?
Dorothé Schubarth: Si, si.
Antonio Reigosa: Ah!
Dorothé Schubarth: Fun pero non fu/ fixen eso. Fi/ fixen e,e,e Teoría de música composición. Eso si (…)
Antonio Reigosa: O instrumento do teu interese cal era?
Dorothé Schubarth: É,é,é que no,o,on fun mui apto (…) Fu/ fixen piano e fixen un pouco de violín pero non son bon.
Antonio Reigosa: Bueno.
Dorothé Schubarth: I tamén canto.
Antonio Reigosa: Canto.
Dorothé Schubarth: I ahora teño a voz quebrada, que non podo igual como antes.
Antonio Reigosa: Non podes cantar, pero bueno cantar (…)  
Dorothé Schubarth: Un pouco.
Antonio Reigosa: Gustábache cantar.
Dorothé Schubarth: Si, si.
Antonio Reigosa: E gústache cantar.
Dorothé Schubarth: I sabía sentenares de cantos de Schubert, Schumann. Todo este clásico, sabía moitos de memoria. Si.
Antonio Reigosa: E,e,e en, logo faste profesionalmente profesora (…)
Dorothé Schubarth: Si. Si. Entonces empecei en Lucerna, tiña particulares e cuando volvín de aquí, foi a casualidad que estaban buscando un p(r)ofesor por altro que,e,e que se xu/ xubilou, e,e,e elexíronme.
Antonio Reigosa: I cando decides que tes que,e,e saír e buscar músicas populares polo mundo, por, cando te decides facer investigadora i por que?
Dorothé Schubarth: Porque,e,e me parecía que, que nos faltaba algo. Que estábamos sempre a un nivel mui alto i no,o,on e,e,e había conciencia moita de, de raíz. I,i, i no país propio un pouco difísil, non solamente polo alto nivel de como se vive, sino pola tradición xa clásica de, de, dos Alpes que trae u,u,unha tradución totalmente distinta i alí non, non foi o sitio. Entonces, o que había que facer é busca-los bordes de Europa, e,e,e había moito que fa/ moito no Balcánico e tal, feito, e,e,e podía aprender, aprendín en Francia e no, na zona do languedoc, e,e,e a zona occitan (…)
Antonio Reigosa: Si.
Dorothé Schubarth: E,e,e  i despois fixen un primeiro, como decir, intentei que se pode facer en Andalucía, eso foron vacaciones eu non sei si estaba dous meses ou así, (volvín) e despois tomei esto (…) de pedir un ano sin, sin ser pagado.
Antonio Reigosa: Si.
Dorothé Schubarth: E eso foi o principio.
Antonio Reigosa: As melodías e,e,e  da música popular do mundo teñe,e,en (…)
Dorothé Schubarth: E,e,e cuanto máis primitivos, primitivos en sentido de muito respecto, enténdese, donde máis encontro. Rumanía, Galiza i, según eu aprendín, en Rumania entraron palabras [es]lavas donde, en español ou galego, entraron palabras xermánicas; os mesmos, cada un do seu sitio, son as mesmas.
Antonio Reigosa: Ahá,á,á.
Dorothé Schubarth: Que esto (é,é,é),  xa que é (…)
Antonio Reigosa: Curioso.
Dorothé Schubarth: A misma familia que entre o eslavo, o,o,o a Rumania con lingua rumana; rumano, un pouco distinto.
Antonio Reigosa: Por que escolles Galicia? Por ser un estremo, por ser (incomprensíbel), po,o,or?
Dorothé Schubarth: No primeiro, vas, e, e despois ir, non dice nada; o fei/ o feito é quedar.
Antonio Reigosa: Si.
Dorothé Schubarth: Podía marcharme si non (…)
Antonio Reigosa: Si, si. Si, claro.
Dorothé Schubarth: Pero eu creo que non fixen mal, quedar.
Antonio Reigosa: A nós pareceuno,o,os, visto o resultado, parécenos estupendo. Pero en todo caso tiveches que encontrar algunha motivación na, na, na, é dicir, estabas, encontraches o que buscabas.
Dorothé Schubarth: Si. Si. Foi así.
Antonio Reigosa: Claro. Logo virían as dificultades de organizar o traballo de campo, de viaxar, de escolle-lo territorio etcétera.
Dorothé Schubarth: Pero, tamén, e, e, e, intentas de encontrar contactos.
Antonio Reigosa: Si.
Dorothé Schubarth: E,e,e (…)
Antonio Reigosa: Claro.
Dorothé Schubarth: Algúns non axudan, outros axudan, algúns están en contra, e,e,e hai de todo.
Antonio Reigosa: Quen foron eses contactos? Non fai falta que digas nomes. E,e,e de instituciós, de,e,e (…)
Dorothé Schubarth: No,o,o de, a ILG foi xa o principio i tal.
Antonio Reigosa: Primeiro contacto.
Dorothé Schubarth: Un dos primeiros. Había, incluso, un médico, non sei (como le conocí). I este,e,e tiña un amigo no Courel.
Antonio Reigosa: A,a,ah!
Dorothé Schubarth: Un cura. Este cura xa morreu. Este xa non (…)
Antonio Reigosa: Foi tirar do fío i empezar a encontrar (…)
Dorothé Schubarth: I con este cura, incluso, fíjate que non había pistas nin nada, fumos andando. Paf! Paf! (…)
Antonio Reigosa: Si, sei do Caurel, é así.
Dorothé Schubarth: Si, si.  I ás
veces, non sabía si era un leito de, de auga ou de auga (que) secada, ou si era un camiño. Foi, foron aldeas, ahora está comunicado bastante pero,o,o daquela non.
Antonio Reigosa: Camiños.
Dorothé Schubarth: I esos camiños xa non os hai. É mui difícil hoxe facer estas, estas andanzas.
Antonio Reigosa: (I) o que non hai é xente pa facer ese, esas (…)
Dorothé Schubarth: No,o,o podías ir, pero o problema non é eso sino que os, estos camiños están ahora (…)
Antonio Reigosa: Si.
Dorothé Schubarth: Con arbustos e todo eso porque hai as carreteras i a xente xa non anda.
Antonio Reigosa: Si. Si.
Dorothé Schubarth: Pero a xente andaba (…)
Antonio Reigosa: Si. Si.
Dorothé Schubarth: I había estos camiños i fasías un par de quilómetros para sacar algunha canción.
Antonio Reigosa: Explícame (…) como te fixeches co idioma porque,e,e dá gusto escoitarte e so/
Dorothé Schubarth: Verdá?
Antonio Reigosa: Si,i,i.
Dorothé Schubarth: Non. Pero eu non chego a, a pronunciar ben e (todo)
Antonio Reigosa: Si. Si que pronuncias ben (…)
Dorothé Schubarth: Sinto que non é (…)
Antonio Reigosa: Si. Si.
Dorothé Schubarth: No italiano vaime millor pero e,e,e e,e,e o italiano tamén é máis propio.
Antonio Reigosa: Pero,o,o porque, claro, disme é que estiven no ILGA ou estiven na universidade, estaba nun círculo pechao i hai un idioma,a,a estandarizado. Pero é que andar polas aldeas do oeste, do este, do norte, do sur (…)
Antonio Reigosa: Ah! Si.
Antonio Reigosa: Significa escoitar, ufff, infinidade de variantes dialectais.
Dorothé Schubarth: Si. Ás veces (…) pensei, palabras claves hai que sabelas. I, i mira, así vou alí, pero eso xa nun momento avansado. I, (ao) principio,o,o hasta que fa/ que che falaron, intentei de (entender) pero despois tes que te-la sensibilidades, eles queren que, que asintes ou que negas. E tes que, inda que non sabes exactamente que dixeron. (…) Tes que mentir un pouco para conseguir o contacto.
Antonio Reigosa: Bueno, había unha linguaxe que dominabas que era a musical, esa xa a dominabas (…)
((Risas))
Dorothé Schubarth: Para min, mira, i estos, eu sigo con esta idea, si tu pides algo, non podes pedir aquí esta letra, música, tal, mui ben, cousas gravadas; detrás de eso hai unha persona.
Antonio Reigosa: Si.
Dorothé Schubarth: E,e,e hai, había contactos mui intensos que tes que sentrarte moitísimo e que despois se acaba i rompen enseguida. Ou, incluso pode ser que a primeira vez (…) ao millor, hai curiosidore/ ou tal, i colaboran, a segunda vez xa non.
Antonio Reigosa: Xa.
Dorothé Schubarth: Eso tes que,e,e (…)
Antonio Reigosa: Si.
Dorothé Schubarth: Non podes contar, ai, vou outra vez i seguimos. No, non, fai o que poidas a primeira vez.

Gravación feita o 25 de outubro de 2019 na biblioteca do Instituto da Lingua Galega, co financiamento da Consellería de Cultura e da Deputación Provincial da Coruña.