Luz Fandiño: Para min Rosalía, é a miña,a,a terceira nai. Non, non soporto,o,o nin que lle chamen santiña, nin que,e,e lle digan chorona. Tiña motivos dabondo para chorar. Tíñaos, pero foi valiente como poucas. 
Antonio Reigosa: Según ti, un deles era Murguía. Non? Un dos motivos.
Luz Fandiño: Xusto. Nono trago. Nono trago. Eh! De verdá, que lle vou a facer.
Antonio Reigosa: Home, solo faltaba!
Luz Fandiño: 

Eu quixera ser esa forza 
da túa man, Rosalía
esa man que ergueu a fouce 
para facer a xustiza pola man
Hoxe, irías á cadea
por incitar á revolta
Acusaríante de perigosa terrorista
e nesta marabillosa dedocracia
de querer rachar a España
cos sons da gaita galega.
Ti, que da árbore da túa palabra
sementaches aos catro ventos
coa forza da túa dignidade
as follas novas
Que deixaches para nós
follas arrecendosas
follas que non murchan
follas máxicas.
Ata nós, chegan 
con frescura inmorrente
a túa sabia palabra

Rosalía, non é flor dun día
Rosalía é a roseira de 
cen mil cores
con bálsamos cos que sanda 
as nosas dores

Rosalía é a nobre e 
aguda espiña de toxo
que se espeta 
na insolidariedade,
no finximento e 
na ilóxica vaidade

Na casa de Galicia de París, aquel foi, aquelo había que filmalo, de verdá. Pedíronme tamén que fora a recitar. Va,a,ale,e,e. -Bueno, que vas a recitar?- Digo: "Bueno". Eu como xa os coñecía (...) Digo,o,o: "Pois o,o,o 'O cravo'". (...) "O cravo" que "A Espiña" é de Curros. -Luz, pero ti como pretendes! Eso na Casa de Galicia non se pode facer porque esta xentiña...". (...) A xentiña éramos os que estabamos mantendo a Casa de Galicia. E digo,o,o: "Por que lle chamas san/ xentiña?". -Porque si, porque logo van á nosa terra, i que non, eso no". Digo: "Por favor, por favor. Mira, en Compostela,a,a xa hai incluso xente do estranxeiro como de,e,e de,e,e Inglaterra que están traducindo,o,o a Rosalía". Bueno, un cristo que me fixeron! -Que non, que non porque...". Digo: "Pero,o,o é que ti conoces a obra de Rosalía?". -Eu teño as obras completas!- Digo: "Eu non che preguntei eso, eu pregúntoche si a coñeces". -De que vas?- Digo: "Non vou de nada, simplemente, quero que me aclaredes que é o que queredes que recite de Rosalía e, por favor, pronto porque eu teño que memorizar o de Rosalía. E o meu ten que pasar pola criba?". -Ah! Non- Claro, unha emigrante que vai a decir: Ai, rapaciños vinde a,a,a á eira que van a bailar as rapaciñas, e a gaitiña xa chegou... Algo así. Non? Entón, e,e,e velaí o,o,o ou á outra semana, eu collín as obras de Rosalía (...) Eu coñecía daquela, agora tería que releer de novo, pero teño teño tanto que leer, que,e,e a verdá, si (...) E,e,e e,e,e e tamén, pero xúrovos que ese tipo non abreu o libro de Rosalía ata ese intre ((Ri)) Abre o libro de Rosalía -"A gaita galega", esta mesma- ((Risas)) -Pero,o,o ti,i,i ti conoces? A min, gústame esta máis co "Cravo"- dixen. Díxenlle eu: "Gústame moito máis que a do "Cravo". E,e,e e digo: "E si a coñeces, debes padecer de alzheimer. Eh! Mira, só vouche a recitar un cachiño de Rosalía.

Pobre Galicia, non debes
chamarte nunca española.
Que España de ti se olvida
sendo ti, ai! tan fermosa.
Cal si da infamia naceras
torpe, de ti se avergonza,
i a nai que a un fillo despreza
nai sin corazón se noma
Galicia, ti non tes patria
(...)

Mira, foi igualiño, igualiño que si, en ese momento, uns cuantos pinchos pincháranlle o cu!

Gravación feita o 2 de abril de 2018 en Santiago de Compostela, co financiamento da Consellería de Cultura e da Deputación Provincial da Coruña.